آقازاده‌ها و تصاحب قدرت در ایران مساله تازه‌ای نیست. چهل سال است که داشتن رابطه فامیلی یکی از مهمترین مولفه های ورود به قدرت در نظام جمهوری اسلامی است. محمد رضا مدرسی یزدی عضو شورای نگهبان یکی از همین آقازاده هاست، سه دوره است در شورای نگهبان حضور دارد و توانسته بر کرسی امامت جمعه شهر یزد نیز تکیه زند. او کسی نیست جز پسر آیت الله جواد مدرسی یزدی از همراهان و هم پیمانان آیت الله خمینی در انقلاب ۵۷ و وکیل (نماینده‌ای برای دریافت وجوهات شرعی) رهبر ایران در استان یزد.

نام محمدرضا محل تحصیل حوزه علمیه قم
نام خانوادگی مدرسی یزدی نوع عضویت فقیه
نام پدر محمد جواد سال ورود ۱۳۸۳
تاریخ تولد ۱۳۳۴ مدت حضور ۱۵سال
محل تولد یزد سن ورود ۴۹ سال
تحصیلات اجتهاد دوره پنجم/ششم/هفتم
سمت قبلی عضو هیات امنای بنیاد نخبگان، عضو دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مدرس حوزه علمیه قم، عضو کمیته انقلاب اسلامی لرستان سمت فعلی عضو حقوقدان شورای نگهبان، امام جمعه یزد، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

محمد رضا مدرسی یزدی کیست؟

محمد رضا پسر آیت الله جواد مدرسی یزدی در سال ۱۳۳۴ در شهر یزد و در خانواده ای روحانی متولد شد. پدر و پدربزرگ‌اش هر دو آیت الله و از مدرسان حوزه علمیه بودند. او نیز همچون پدر و اجداد پدری و مادری، به تحصیلات حوزوی روی آورد و همزمان با شروع دوره آموزش متوسطه، تحصیلات حوزوی را آغاز کرد.

محمد رضا مدرسی یزدی تحصیلات خود را تا سال ۱۳۵۱ در یزد و در مدرسه علمیه مصلی، ادامه داد سپس به قم رفت تا در این شهر بتواند تحصیلات خود را دنبال کند. مدرسی از سال ۱۳۷۲، تدریس در حوزه علمیه قم و تالیف کتب و مقالات متعددی را در دستور کار قرار داد. 

جوانی او با انقلاب ۵۷ عجین شد. محمد رضا مدرسی یزدی که در جوانی در حوزه علمیه تحصیل می‌کرد به دلیل گرایش‌های سیاسی پدر و فعالیت‌هایش، جذب انقلابیون شد و در تظاهرات‌ها شرکت داشت. با پیروزی انقلاب ۵۷ به کمیته انقلاب اسلامی پیوست و برای پیشبرد برنامه‌های انقلاب راهی استان لرستان شد.

محمد رضا مدرسی یزدی سپس به هیات نظارت بر اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان در استان یزد پیوست. در زندگینامه او اشاره شده که بارها در جبهه‌های جنگ در دهه اول انقلاب حضور داشته است اما از کم و کیف آن اطلاع چندانی در دست نیست.

محمد رضا مدرسی یزدی پس از سال‌ها فعالیت پژوهشی در موسسه راه حق (موسسه ای که مصباح یزدی از موسسین آن است) موسسه علمی، پژوهشی، فرهنگی پرتو ثقلین را با هدف تحصیل و تحقیق طلاب در علوم اهل بیت (ع) تاسیس کرد. موسسه‌ای که از بودجه دولتی استفاده می کند و بیش از آنکه مرکزی برای تحصیل و تحقیق طلاب باشد، مرکزی است در اختیار شخص محمد رضا مدرسی یزدی که دیدگاه‌ها و آراء‌اش را منتشر کند.

محمد رضا مدرسی یزدی نهایتا به حکم رهبر ایران به عضویت شورای نگهبان در آمد. در دورهٔ پنجم شورای نگهبان، پس از درگذشت آیت الله «محمد حسن قدیری» در مهرماه سال ۱۳۸۳، آیت الله محمد رضا مدرسی یزدی جایگزین ایشان در شورای نگهبان شد و از آن زمان تاکنون به عنوان فقیه در شورای نگهبان حضور دارد.

محمد رضا مدرسی یزدی سال ۱۳۹۴ برای عضویت در مجلس خبرگان رهبری از حوزه انتخابیه تهران، اعلام کاندیداتوری کرد ولی موفق به جلب آراء لازم نشد و از ورود به مجلس خبرگان بازماند.

پیش از انتخاب ابراهیم رئیسی به ریاست قوه قضاییه، رسانه‌ها از محمد رضا مدرسی یزدی به عنوان جانشین احتمالی صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه نام می‌بردند ولی این اتفاق رخ نداد و رئیسی جایگزین صادق لاریجانی شد.

نقش آفرینی در دو جنجال سیاسی مهم

۱- حمله به آیت الله یوسف صانعی

حمله به بیت آیت الله صانعی از مراجع تقلید شیعیان در قم در ۲۴ خرداد ۸۹ که برای مدتها فضای این شهر را ملتهب کرده و جنجالی سیاسی رقم زده بود از سوی برخی از شخصیت‌های جامعه مدرسین حوزه علمیه از جمله محمدرضا مدرسی یزدی با استقبال مواجه شد. مدرسی یزدی نه تنها این واقعه را تقبیح نکرد بلکه در اظهاراتی می‌گوید: «برخی از افراد که بدون شایستگی خود را در منصب خطیر مرجعیت قرار داده‌اند و بر خلاف احکام مسلم اسلام و قرآن کریم فتوا می‌دهند را بازگو نمودند. این شخص (آیت الله صانعی) کسی است که در دین بدعت می‌گذارد؛ فتاوایی می‌دهد که بی‌هیچ شک و شبهه و بدون اندک تردید، بدعت در دین است و اگر این گونه فتواها بدعت نباشد، پس باید پرسید بدعت چیست؟»

 مدرسی یزدی با اشاره به فتوای آیت الله صانعی مبنی بر برابری دیه زن و مرد می‌گوید: «شخصی با کمال بی‌پروایی و بی‌تقوایی بگوید: «عقل من نمی‌تواند قبول کند دیه زن و مرد فرق دارد واین خلاف عدالت است»، اگر این چنین از احکام شرعی چشم بپوشیم و همین که به حکم عقل مثل ایشان یا به حکم کنوانسیون رفع تبعیض، خلاف عدالت باشد پس دیگر چه نیازی به قرآن و روایات معصومین داریم؟ آیا واقعاً با این حساب، اگر این شخص، اهل بدعت نباشد، پس چه کسی اهل بدعت است؟» مدرسی یزدی خواستار برخورد با آیت الله صانعی شده و می گوید: «متاسفانه با سکوت آقایان، کسانی این گونه خودشان را مرجع می‌خوانند و از سوی انگلیس، آمریکا و منحرفین مورد حمایت رسمی یا غیر رسمی قرار می‌گیرند و بعد هم که آن‌ها را حسابی بالا بردند می‌گویند: مقام مرجعیت نباید ضربه ببیند، آخر کدام مرجعیت؟ این چه مرجعی است؟»

۲- ممانعت از ورود عضو زرتشتی شورای شهر یزد به شورا

سپنتا نیکنام عضو شورای شهر یزد بعد از یک دوره عضویت در این شورا،‌ وقتی برای بار دوم توسط مردم این شهر برگزیده شد، برای مدتی از ورود به شورا بازماند چراکه فقهای شورای نگهبان حضورش را در شورای نگهبان غیر شرعی قلمداد کردند. شورای نگهبان معتقد بود یک غیر مسلمان نمی‌تواند عضو شورای شهری باشد که اکثریت ساکنان آن شهر مسلمان هستند. محمد رضا مدرسی یزدی یکی از فقهای شورای نگهبان بود که از این نظریه با قاطعیت دفاع می‌کرد. 

محمد رضا مدرسی یزدی در این خصوص می‌گوید:

«در شوراها شرط اول اسلام است ولی در تبصره ماده ۲۶ قانون شوراها حداقل به نظر بعضی این مسئله را القا می‌کرد که غیر مسلمان هم می‌تواند در شوراهای اسلامی در نقاطی که اکثریت آنها مسلمان باشند، غیر مسلمان باشد و اقلیت از مسلمان نمایندگی کند و نه خود اقلیت‌ها. با توجه به فرمایش امام و معیارهای مد نظر فقهای شورای نگهبان همه به اتفاق گفتند که این تبصره نمی‌تواند مجوزی برای نمایندگی اقلیت‌ها برای مسلمان‌ها در نقاطی که مسلمان‌ها اکثریت هستند، باشد. اگر قانون اجازه دهد از نظر شرعی در جایی که اقلیت‌های دینی غالب باشند مانعی ندارد که برای خود نماینده انتخاب کنند. اما به طور کل غیر مسلم نمی‌تواند نمایندگی مسلمان‌ها را در شوراها داشته باشد. فقهای شورای نگهبان که تنها مرجع تشخیص موافقت قوانین با شرع هستند بالتفاق این برداشت از تبصره ماده 26 قانون انتخابات شوراها را که اقلیت می‌تواند نمایندگی مسلمانان را داشته باشد، خلاف شرع می‌دانند.»

سوابق اجرایی

محمد رضا مدرسی یزدی تا پیش از ورود به شورای نگهبان، چندان فعالیت اجرایی و سیاسی نداشته است. او همه عمر خود را در حوزه‌ها به تحصیل و تدریس و پژوهش مشغول بوده، بنابراین سوابق اجرایی چندانی برای ارائه ندارد جز اینکه:

  • عضو فقهای شورای نگهبان دوره پنجم تا هفتم
  • عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
  • عضو هیات امنای بنیاد نخبگان
  • موسس موسسه علمی، پژوهشی، فرهنگی پرتو ثقلین
  • عضو دفتر همکاری حوزه و دانشگاه برای بازنگری در علوم انسانی
  • عضو هیات نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان در استان یزد (دوره اول)
  • عضو کمیته انقلاب اسلامی استان لرستان

آراء و دیدگاههای سیاسی

محمد رضا مدرسی یزدی تا پیش از تکیه بر کرسی امامت جمعه شهر یزد، چهره ای شناخته شده در افکار عمومی نبود و کمتر اظهار نظری از او منتشر می شد ولی با قبول مسئولیت امامت جمعه یزد، دیدگاه‌ها و آراء سیاسی او بیش از پیش روشن شد. پاره ای از اظهارات سیاسی او به این شرح است:

۱- انگلیسی‌ها فردی بی سر و پا و رذل مانند رضاخان را بر کشور مسلط کردند. تمام مقدرات کشور تحت اختیار رضاشاه خودفروخته رقم می‌خورد و خون علمای زیادی توسط رژیمش بر روی زمین ریخته شد، اما سرانجام با خفت و ذلت از ایران تبعید شد. فرزند کثیفش که تحت هدایت سرویس‌های جاسوسی انگلیس و آمریکا و اسرائیل بر سر کار آمده بود آلت دست آمریکا بود. اما امروز ایران از چنان عظمت و قدرتی برخوردار است که در صف اول مقابله با آمریکا و اسرائیل قرار گرفته و استقلال سیاسی و اجتماعی و نظامی و اقتصادی دارد.

۲- آمریکایی‌ها در مسئله برجام دنبال خلع سلاح جمهوری اسلامی هستند. آنها ابتدا بحث هسته‌ای را مطرح کردند و سپس بحث موشکی، آن‌هم به این دلیل است که اگر روزی به مانند گذشته بخواهند ایران اسلامی را موشک باران کنند ما نتوانیم به آنها پاسخ دهیم. کسانی که می‌گویند موشک نمی‌خواهیم و دنبال مذاکره هستند باید به کشورهای منطقه بنگرند و ببینند که دشمن رحم ندارد و فقط به دنبال اهداف پلید خود هستند.

۳- مدعیان حقوق بشر مردم مظلوم فلسطین را به خاک و خون کشیده اند و از هیچ ظلمی علیه مظلومان یمن دریغ نکردند و سابقه جنایت در سوریه و عراق و افغانستان دارند باز هم مدعی حقوق بشر هستند. اینها نقاب بشردوستی به صورت زده اند. آمریکا و هم‌پیمانان او در حالی از حقوق بشر صحبت می‌کنند که در سراسر عالم از آفریقا تا شرق آسیا، دست به نسل‌کشی و ظلم زده‌اند و حتی در کشورهای خود نیز برای انسان‌ها ارزشی قائل نیستند و تنها به مواردی می اندیشند و آن را پررنگ می کنند که در راستای منافع خودشان باشد.

۴- اطاعت از رهبری و پیروی از قانون اساسی را عامل ایجاد وحدت در داخل کشور و بین مسئولین و مردم است.

۵- کسانی که شایعه تقلب در انتخابات ۸۸ سال  را مطرح کردند، چون مدرکی نداشتند شایعه تقلب در انتخابات را مطرح کردند تا فضا را به نفع خود تغییر دهند در صورتی که ساز و کار انتخابات و نحوه انتخابات نشان می‌دهد که امکان تقلب وجود ندارد. مشارکت در انتخابات سال ۸۸ دنیا را متحیر کرد و دشمنان ما از توطئه‌های خود نا امید شده بودند، ولی متاسفانه سران آن حوادث آب به آسیاب دشمن ریختند و امروز این گردنکشی‌های دشمنان نتیجه آن بی بصیرتی ها است.

۶- امروز قانون اساسی ما یکی از قوانین بسیار خوب در دنیاست و ما باید دقت کنیم که در انتخابات افرادی انتخاب شوند که به انقلاب ضربه نزنند. امروز سیستم انتخاباتی کشور ما یک سیستم بسیار قوی است چرا که مردم با رای مستقیم نمایندگان خود را انتخاب می‌کنند و امکان تخلف در انتخابات وجود ندارد.

خانواده

پدرش آیت الله جواد مدرسی یزدی از چهره های انقلابی یزد و از همراهان آیت الله خمینی و وکیل ایشان در استان یزد بود. پدرش در سال ۱۳۸۷ درگذشت و در یزد دفن شد. پدر بزرگش آیت الله احمد مدرسی از مدرسین حوزه علمیه بود. مادرش خانم صدرالساداتی از خانواده ای روحانی در یزد بود. برادرش محمد علی مدرسی یزدی از اعضای مجمع مشورتی فقهی وابسته به شورای نگهبان است و برادر دیگرش دکتر سیدمحمد مدرسی‌یزدی است.

دامادش مهدی صدرالساداتی از روحانیون حوزه علمیه قم است که حضوری پر رنگ در فضای مجازی دارد او با راه اندازی کمپین «مبارزه با اشرافیت» زندگی خصوصی مدیران جمهوری اسلامی را زیر ذره بین گذاشته و هر از گاهی به یکی از آنها حمله می کند. ماجرای مراسم دامادی پسر مرتضی مرادیان سفیر ایران در دانمارک که به گفته صدرالساداتی بسیار تجملاتی برگزار شده یکی از دهها نمونه هایی است که او به آن پرداخته است و اتفاقا پرونده‌هایی هم علیه اش در دادگاه ویژه روحانیت باز شده است. او یک بار نیز بازداشت و خیلی سریع آزاد شده است. مهدی صدرالساداتی اعتراف می‌کند که از یک مصونیت قضایی برخوردار است و می‌گوید: «بله این امتیاز من است اما من از‌ آن به نفع مردم استفاده می‌کنم و رانتی نیست که از‌ آن سوءاستفاده کنم و به اموالی برسم.  مثلا طلبه ایلامی ۴ پرونده برایش درست شد. دوتا از طرف امام جمعه ایلام و دوتا هم از طرف دادستان ویژه روحانیت بخاطر چند سخنرانی. در شیراز چند دانشجو که از امام جمعه مرحوم  شیراز سوالی درباره هزینه تبلیغات پرسیدند دادستان شخصا آنها را محکوم کرد. برای من هم ممکن بود این اتفاق بیفتد اما یک دلیلش انتسابی است که می‌دانند و یکی هم قدرت رسانه. به هرحال من رسانه‌ای در حد خودم دارم که دنبال می‌شود و اگر اتهامی به من بزنند افکار عمومی قانع نمی‌شود.  ولی ممکن است در آینده پای ما هم به دادگاه باز شود و من هم آمادگی دادگاه رفتن و دفاع از خود را دارم.»

برادر مهدی صدرالساداتی، روح الله صدرالساداتی نماینده استان هرمزگان در مجلس خبرگان رهبری است. او در حالی به این سمت دست یافته که متولد ۱۳۶۳ و جوانترین عضو مجلس خبرگان رهبر است. صلاحیت فقهی‌اش در شورای نگهبانی تایید شده که محمد رضا مدرسی یزدی عضو آن است.

نام مادر محمد رضا مدرسی یزدی نیز صدرالساداتی است لذا به احتمال زیاد دامادش محمد مهدی، علاوه بر دامادی رابطه فامیلی دیگری نیز با محمد رضا مدرسی یزدی دارد.

لینک منبع: https://www.arsehsevom.org/profile-seyed-mohammad-reza-modaresi-yazdi