بودجه ریزی در ایران فرایندی است به شدت پیچیده و طولانی، مراحلی که طی آن ماهها زمان نیاز دارد. تنظیم بودجه، ارائه به مجلس و تصویب آن، اجرای بودجه و نظارت بر آن تنها عناوین کلی پروسههایی است با هزاران ساعت کار کارشناسان. در این مجموعه اینفوگرافیک قصد داریم شما را با این مراحل به صورت مجزا آشنا کنیم و به زبان سادهتر، این فرایند پر پیچ و خم را برایتان به تصویر بکشیم
بودجه چیست:
تعاریف بسیاری برای بودجه میتوان در نظر گرفت که همگی به نوعی تعریف کننده واژه بودجه باشند همان طور که ما نیز پیش تر در مطلبی تحت عنوان «بودجه چیست » در این باره صحبت کردهایم. حالا قصد داریم در این مجموعه میتوانید با بخشهای مختلف بودجه، انواع درآمدها و دریافتها و اصول کلی بودجه نویسی در ۴ اسلاید آشنا کنیم.
تهیه، تنظیم و پیشنهاد لایحه بودجه:
در پروسه تهیه و تنظیم و پیشنهاد لایحه بودجه، بخشهای مختلفی از دولت دخیل هستند. ابتدا دولت دستور بررسی، مقایسه و سنجش میدهد و سپس دیگر ارکان اجرایی به تکاپو میافتند تا طرح مالی مشخصی برای یک سال آینده کشور ارائه کنند، در این مسیر طولانی سازمانها و وزارتخانههای بسیاری فعال هستند و تلاش میکنند تا پیش از موعد مقرر سالانه بودجه را به تصویب دولت رسانه و سپس به مجلس ارائه کنند. در این مجموعه میتوانید تمامی این مراحل از صدور بخشنامه اولیه تا تصویب در هیات وزیران را در ۸ اسلاید مشاهده کنید.
تصویت لایحه بودجه:
پس از ماهها کار تیمهای اجرایی دولت و ارائه بودجه نهایی از طرف رئيس جمهور، ماراتن تصویب بودجه در مجلس آغاز میشود، فرایندی به شدت زمان گیر، طولانی و حساس که به مشارکت تمامی کمیسیونهای مجلس نیاز دارد. در این اینفوگرافی میتوانید تصویر کلی این مراحل را ببینید.
اجرای بودجه:
با تصویب بودجه در نهادهای قانون گذار حالا نوبت به اجرای آن میرسد، اما پیش از آن، بودجه مصوب باید به رئیس جمهور و سپس توسط او و سازمان مدیریت و برنامه ریزی به دیگر نهادهای کشور ابلاغ شود. مبادله توافق نامه، تخصیص اعتبار و مصرف اعتبارات از مراحل بعدی اجرای بودجه به شمار میروند، شما میتوانید این تصویر این پروسه اجرایی در ۵ اسلاید زیر ببینید.
کنترل و نظارت بر اجرای بودجه:
پس از ابلاغ و اجرای بودجه، نوبت به کنترل و نظارت بر اجرای بودجه است. در این مرحله قوای مقننه و مجریه هر کدام جداگانه وارد عمل شده و از طریق دستگاههای نظارتی تحت نظر خود بر بودجه کشور نظارت میکنند. میتوانید این پروسه را در دو اسلاید زیر ببینید.