در صحن: تشکیل مجلس
باب اول – کلیات
فصل اول- تشکیل مجلس و تشکیلات آن
مبحث اول- افتتاحیه و استقرار مجلس
اول – محل تشکیل
ماده ۱- محل دائمی مجلس شوراى اسلامى ساختمان بهارستان است و جلسات مجلس در این محل، رسمیت دارد. تعیین هر محل دیگر با پیشنهاد هیأت رئیسه و رأی موافق دوسوم نمایندگان حاضر در جلسه رسمی مجلس است.
تبصره ۱- در مواقع اضطرار که تشخیص آن بر عهده هیأت رئیسه مجلس است اگر تشکیل جلسات رسمی در محلهای موضوع این ماده ممکن نشود، از طرف هیأت رئیسه، محل دیگری تعیین میشود و به اطلاع نمایندگان میرسد. ادامه تشکیل جلسات در این محل نیز با رأی اکثریت نمایندگان حاضر در جلسه رسمی است.
تبصره ۲- رأیگیری موضوع این ماده بعد از صحبت یک مخالف و یک موافق هر کدام حداکثر به مدت پنج دقیقه انجام میشود.
دوم – افتتاح مجلس
ماده ۲- نخستین جلسه هر دوره مجلس شوراى اسلامى طبق اصل شصت و پنجم (۶۵) قانون اساسى با حضور حداقل دوسوم مجموع نمایندگان رسمیت مىیابد. در آغاز جلسه آیات (۳۵) تا (۴۲) سوره شورى تلاوت مى شود.
پس از قرائت پیام مقام معظم رهبرى مراسم سوگند انجام و در پایان جلسه، نمایندگان به منظور بزرگداشت بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران حضرت امام خمینى (ره) و شهیدان انقلاب اسلامى و اداى احترام وتجدید عهد با آنان در مرقد مطهر آن حضرت و بهشت زهرا حضور خواهند یافت.
سوم – تشریفات سوگند
ماده ۳- نمایندگان حاضر در مجلس طبق اصل شصت و هفتم (۶۷) قانون اساسى سوگند یاد مى کنند. متن سوگندنامه توسط رئیس قرائت مى شود و نمایندگان به حالت اجتماع در حال قیام آن را تکرار و پس از انجام مراسم تحلیف، سوگندنامه را امضاء میکنند.
نمایندگان اقلیت هاى دینى این سوگند را با ذکر کتاب آسمانى خود یاد خواهند کرد.
نمایندگانى که در جلسه نخست شرکت ندارند باید در اولین جلسه رسمى که حضور پیدا مى کنند سوگند را به جا آورند و ذیل سوگندنامه را امضاء کنند.
چهارم – جایگاهها
ماده ۴- جایگاه نمایندگان، پس از ارائه اعتبارنامه نمایندگان به مجلس به حکم قرعه تعیین مى شود و در دفتر مخصوص ثبت خواهد شد. قرعه کشى هر سال تجدید مى شود. نمایندگانى که در قرعه قبل در قسمت جلو مجلس بودهاند به حکم قرعه در قسمت دوم مجلس استقرار خواهند یافت. در دو ردیف اول رئیس جمهور، معاونان و مشاوران او، اعضاى شوراى نگهبان و هیأت وزیران و معاونان امور مجلس و دیگر افراد مجاز طبق این آیین نامه خواهند نشست و افراد مذکور به هیچوجه مجاز به نشستن در صندلى نمایندگان و یا تردد در محل استقرار نمایندگان نمى باشند.
ماده ۵- خبرنگاران و تماشاچیان با داشتن کارت مخصوص همان جلسه و نیز مأمورین انتظامات مجلس در محل هاى مخصوص، حق حضور خواهند داشت و باید در تمام مدت جلسه ساکت باشند و از هر گونه بى نظمى خوددارى کنند. در غیر این صورت با دستور رئیس جلسه، صحن را ترک مى نمایند. در صورتى که عمل آنان مستوجب تعقیبات کیفرى بشود فرد خاطى با رعایت مقررات توسط مأمورین انتظامات مجلس توقیف و به مراجع صالحه تحویل خواهد شد.
تبصره ۱- هر یک از نمایندگان مى تواند در هر جلسه براى حداکثر سه نفر که به آنها اعتماد دارد، درخواست صدور کارت ورود به محل تماشاچیان را بنماید. انتظامات مجلس موظف به صدور کارت براى آنان مى باشد.
تبصره ۲- معاونت اجرایی مجلس با رعایت موازین تعیین شده از طرف هیأت رئیسه، براى خبرنگاران جراید داخلى که طبق قانون مطبوعات اجازه انتشار دارند و براى خبرنگاران خارجى با معرفى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى کارت موقت غیرقابل انتقال صادر مى نماید.
پنجم- انتظام مجلس
ماده ۶- حفظ انتظام و امنیت محوطه مجلس به عهده رئیس مجلس و در غیاب او به عهده نواب رئیس است. هیچ مقام و قوه اى بدون اجازه رئیس، حق مداخله در محوطه و امور مجلس را ندارد.
ماده ۷- حمل هر نوع اسلحه براى کسانى که وارد ساختمان اصلى مجلس مى شوند مطلقاً ممنوع است.
ماده ۸- رئیس جمهور و معاونان او، وزیران به اجتماع یا به انفراد حق شرکت در جلسات علنى مجلس را دارند و مى توانند مشاوران خود را نیز همراه داشته باشند و رئیس قوه قضاییه براى شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور در مجلس شرکت مى کند و همچنین اعضاى شوراى نگهبان حق حضور در کلیه جلسات رسمى مجلس را دارند و چنانچه طرح یا لایحه اى با قید دو یا سه فوریت در دستور مجلس قرار گیرد اعضای شوراى نگهبان باید در آن جلسه شرکت نمایند.
تبصره ۱- سایر مسؤولان دستگاههای اجرایی و قضایی اعم از دولتی یا غیردولتی که از طرف هیأت رئیسه برای دفاع و توضیح طرح یا لایحه دعوت شدهاند میتوانند در جلسات مجلس شرکت نمایند.
تبصره ۲- رئیس و دادستان دیوان محاسبات، معاون امور مجلس هر یک از وزیران و آن عده از کارکنان مجلس که حضور آنان در صحن مجلس ضروری باشد و معاونان امور مجلس دیگر دستگاهها و نهادها با اجازه هیأت رئیسه حق حضور در جلسات را دارند. این افراد میتوانند در جلساتی که موضوع دستور مجلس مرتبط با وزارتخانه و سازمان آنها باشد شرکت نمایند.
ماده ۹- رؤساى جمهور، نخست وزیران، رؤساى مجلس و مقامات عالى رتبه کشورهاى دیگر که به دعوت مقامات جمهورى اسلامى ایران به ایران مى آیند و بنا به صلاحدید همتاى آنان و تصویب هیأت رئیسه مجلس حضورشان در جلسه رسمى و علنى به مصلحت باشد مى توانند در جلسه حاضر و عنداللزوم سخنرانى نمایند. این موضوع قبل از شروع جلسه باید به اطلاع نمایندگان برسد.