در صحن ـ شوراها ـ سعیدی سیرجانی: کرمان از شهرهای بزرگ کشور، همچون بسیاری دیگر از مراکز استان، درگیر رقابت پنهان و پیدای دو اردوگاه اصلی سیاسی در ایران است. یک‌سو حامیان دولت اعتدال‌گرا و اصلاحطلبان ایستاده‌اند و سوی دیگر، منتقدان و مخالفان دولت روحانی و اصولگرایان.
دو جناح اصلی رقیب نه فقط برای انتخابات ریاست جمهوری، که برای انتخابات شوراهای پنجم هم در کشاکش با یکدیگر هستند. رقابتی که سرنوشت آن، فردای 29 اردیبهشت‌ماه جاری مشخص خواهد شد.
گزارش و خبر از حواشی دو اردوگاه سیاسی اصلی ایران امروز، به خصوص در رابطه با انتخابات شوراها، کم نیست. در زیر سرفصل مهمترین رخدادها مورد بررسی قرار گرفته است.
اصولگرایان فهرست خود را نهایی می‌کنند
اصولگرایان کرمان و منتقدان و مخالفان دولت اعتدال‌گرای روحانی، در تعامل با هم، درحال نهایی کردن فهرست خود هستند.
در ماه‌های گذشته و به خصوص چنان‌که سخنگوی شورای اصولگرایان استان کرمان گزارش داده، لیست ائتلافی اصولگرایان برای انتخابات شوراهای شهر و روستا در حال تکوین و آماده‌سازی بوده است و در چهار ماه گذشته این فهرست »براساس معیارها و ارزیابی‌ها»، به جمع‌بندی رسیده است.
سخنگوی شورای اصولگرایان استان کرمان تاکید کرده که لیست این جریان سیاسی «تقریبا آماده است و ۱۱ نفر را پیشنهاد داده‌ایم.» او البته توضیح داده: «اینکه می‌گویم تقریبا به این دلیل است که یکی دو نفر اعلام کرده‌اند که مایل به رقابت نیستند اما دوستان تاکید داشتند که بمانند.»
اصولگرایان ـ چنان‌که سخنگوی ائتلاف آنها می‌گوید ـ کوشیده‌اند در ارائه لیست برای انتخابات شورای شهر به این شکل اقدام کنند که «نیروهایی که کارآیی داشته باشند» معرفی کنند؛ جالب توجه آنکه «حتی ممکن است نیرویی سفت و سخت اصولگرا نباشد» اما چون اصولگرایان به این ارزیابی رسیده‌اند که «می‌تواند به آبادانی شهر خدمت کند» در فهرست قرار داده‌اند.
قابل تأمل اینکه مطابق ادعای سخنگوی شورای اصولگرایان استان کرمان، حتی افرادی که خودشان عضو شورای اصولگرایان بوده‌اند اما احساس شده کارآیی کمتری دارند در فهرست این جریان قرار نگرفته‌اند.
از اردوگاه اصلاحطلبان کرمان چه خبر؟
یک سال پیش بود که با توصیه جدی چهره‌های تأثیرگذار اصلاحات عملا برنامه ورود به شوراهای شهر در دستور کار اصلاحطلبان قرار گرفت و در پی آن در شهرها و مراکز استان‌ها شوراهای سیاستگزاری و شوراهای هماهنگی اصلاحطلبان وارد فاز اجرائی این پروژه شدند.
در کرمان که شهری با سابقه به نسبت طولانی و روشن نیروهای اصلاح‌طلب است نیز بر همین اساس شورای هماهنگی و شورای سیاستگزاری اصلاحطلبان اقدام به تشکیل کارگروه‌های عملی لازم برای تعیین لیست مورد حمایت اصلاحطلبان در شورای شهر کرمان کرد. روند کار این کارگروه‌ها که درون احزاب و جمعیت‌های شناخته شده اصلاح‌طلب شهر قرار گرفته بودند، بر اساس مدلی بود که الگوی اولیه آن از سوی شورای عالی نیروهای اصلاح‌طلب کشور ابلاغ شده بود. این مدل در طول یک سال گذشته توسط شورای هماهنگی اصلاحطلبان کرمان و با پیشنهاد شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی کرمان در چند مرحله مورد تجدید نظر و چکش کاری قرار گرفت.
این مدل بر اساس یک سیستم امتیازدهی طراحی شده بود که در آن فاکتورهایی نظیر تحصیلات، سابقه اصلاح‌طلبی، گروه‌های اصلاح‌طلب حامی نامزد، سن (سهمیه 20 درصد برای جوانان)، جنسیت (سهمیه 30 درصد برای زنان)، حسن شهرت، پایگاه رأی‌آوری، سوابق مدیریتی و اجرایی، ایثارگری و … هر کدام ضریبی خاص داشت که نهایتا نمره هر فرد متقاضی حضور در لیست مورد حمایت اصلاحطلبان را تعیین می‌کرد.
در کرمان چه رخ داد؟
در ابتدای ثبت نام بسیاری از چهره‌های شناخته شده و محتمل حضور در لیست از ثبت نام امتناع کردند؛ بعضی مانند محمدعلی کریمی (استاندار کرمان در دوره اصلاحات و نماینده اسبق مجلس) و علی مصطفوی (رئیس اسبق دانشگاه باهنر کرمان در دوران اصلاحات و رئیس کنونی شورای هماهنگی اصلاحطلبان کرمان) هریک به علت و دیلیل ثبت‌نام نکردند. ولی در نهایت از میان عده زیاد تأیید صلاحیت‌شدگان، بخش قابل توجهی جهت حضور در لیست مورد حمایت اصلاحطلبان اعلام آمادگی نمودند.
شورای هماهنگی اصلاحطلبان کشور پیش از روند بررسی متقاضیان در مدل، اعلام کرده بود کلیه متقاضیان موظف به امضای میثاق‌نامه‌ای هستند که دو رکن اصلی آن اول تعهد اخلاقی به جریان اصلاح‌طلبی و دوم و البته مهمتر این موضوع بود که در صورت عدم انتخاب متقاضی از سوی اصلاحطلبان، آن شخص باید از نامزدی در انتخابات به نفع لیست اصلاحطلبان انصراف دهد. همچنین این موضوع به صراحت از سوی شورای هماهنگی اصلاحطلبان کشور اعلام شده بود که متقاضیان حضور در لیست اصلاحطلبان نباید خودشان عضو شورای سیاستگزاری و هماهنگی اصلاحطلبان باشند. به این معنی که متقاضیان نباید در روند تعیین، امتیازدهی، انتخاب و تصمیم‌گیری در مورد لیست شخصا حضور داشته باشند و در صورتی که فردی عضو شورای هماهنگی یا سیاستگزاری باشد و نامزد شده باشد، باید از شورا استعفا دهد.
ابتدای روند بررسی و امتیازدهی متقاضیان حضور در لیست با امتناع چند تن از چهره‌های شناخته شده که پیشتر احتمال حضورشان در لیست می‌رفت، از امضای میثاق‌نامه آغاز شد. واقعه‌ای که به شدت مورد انتقاد و اعتراض بدنه جریان اصلاح‌طلب قرار گرفت. این اعتراض شدید منجر شد این افراد نهایتا بعد از دو هفته اقدام به امضای میثاق نامه کنند. هر چند جریان اصلاح‌طلب کرمان خلاف تعهد اخلاقی و منطقی و بدون در نظر گرفتن نظر بدنه اصلاحطلبان کرمان اقدام به ائتلاف با جریان نوظهور اعتدال و توسعه در شهر کرده بود که هیچ یک از اعضای آن هرگز به امضای میثاق‌نامه تن ندادند.
درست زمانی که جلسات طولانی امتیازدهی و بررسی متقاضیان بر اساس مدل در جریان بود، خبرهائی منتشر شد مبنی بر ائتلاف شورای هماهنگی اصلاحطلبان کرمان با حزب اعتدال و توسعه کرمان. علی‌رغم انتظار همه لیست اولیه مورد حمایت اصلاحطلبان کرمان با حضور پنج نامزد اصلاح‌طلب و پنج نامزد اعتدالی و یک نامزد اصولگرا منتشر شد. لیستی که با مدل ارائه شده از سوی شورای عالی هماهنگی اصلاحطلبان کشور تفاوت جدی داشت و افرادی در آن حضور داشتند که آشکارا هم از امضای میثاق‌نامه امتناع کرده بودند و هم اصلا جریان اصلاح‌طلب را قبول نداشتند.
اعتراض‌ها از درون شورای هماهنگی اصلاحطلبان کرمان شروع شد ولی لابی سنتی اصلاحطلبان کرمانی آنقدر قوی بود که صداها را ساکت کند و تنها به خروج چند چهره شاخص و جوان از جریان اصلاح‌طلبی منتج شود و آنها اعلام داشتند که شورای هماهنگی را فاقد صلاحیت کافی می‌دانند و مستقلا اقدام به تبلیغات می‌کنند. اما یک هفته زمان کافی بود تا نامزدهای اعتدالی حاضر در لیست با اعلام موضع رسمی و علنی در مخالفت با جریان اصلاح‌طلبی و حضور همزمان در لیست‌های جداگانه زمینه را برای تجدید نظر شورای هماهنگی فراهم کنند و شورای هماهنگی نهایتا لیست دومی را به عنوان لیست نهایی مورد حمایت اصلاحطلبان کرمان معرفی کند.
این لیست نهایی مانند لیست پیشین اگر چه خالی از نیروهای اعتدالی اما همچنان با فاصله معناداری از مدل ارائه شده توسط شورای عالی اصلاحطلبان کشور بسته شده است.
برخی نکات در حاشیه لیست نهایی اصلاحطلبان
در بررسی اجمالی این لیست توجه به نکاتی حائز اهمیت است:
- اعضای بررسی‌کننده و امتیاز دهنده در مدل (موسوم به شورای داوری) بر اساس چه روشی انتخاب شده‌اند؟ چرا تعدادی از این افراد اصلا عضو شورای هماهنگی و شورای سیاستگزاری نیستند؟
- برخلاف نظر اولیه شورای هماهنگی اصلاحطلبان کشور، سه نفر از اعضای شورای داوری خود نامزد شورای شهر هستند که نهایتا همین افراد در لیست قرار گرفته‌اند.
- برخلاف تاکید اولیه شورای سیاستگزاری اصلاحطلبان کرمان، به دلیل ناکارآمدی شورای شهر فعلی، هیچ یک از اعضای فعلی شورای شهر در صورت نامزد شدن در لیست اصلاحطلبان قرار نخواهند گرفت. در حالی که یکی از اعضای شورای فعلی بدون داشتن کوچکترین سابقه اصلاح‌طلبی در لیست قرار دارد.
- اصولا این لیست با نشان و مارک اصلاح‌طلبی معرفی شده است. چرا برخلاف مدل و برخلاف خواست بدنه نیروهای خصوصا جوان اصلاح‌طلب کرمان، یکی از اعضای این لیست از چهره‌های شناخته شده و مارک‌دار اصولگرا و از حلقه نزدیک یاران احمدی‌نژاد در کرمان است؟
- مطابق وعده و دستورالعمل شورای هماهنگی اصلاحطلبان کشور به جهت حفظ وحدت و رعایت اخلاق، نحوه امتیازدهی به صورت جز به جز در تمام آیتم‌های مدل، به صورت کاملا شفاف باید به اطلاع متقاضیانی که از حضور در لیست بازمانده‌اند، برسد. به این معنی که هر متقاضی باید از ریز جزئیات امتیاز خود و امتیاز کسانی که در لیست قرار گرفته‌اند مطلع باشد. اصولا شورای هماهنگی اصلاحطلبان کشور برای جلوگیری از اختلاف‌ها و انشقاق‌های احتمالی، مسئله شفافیت در امتیازدهی را از ابتدا به صورت پیش‌فرض در روند کار قرار داد. درحالی که به واقع هیچ کس از روند امتیازدهی و امتیاز نامزدهای لیست مطلع نیست و شوراهای سیاستگزاری و هماهنگی کرمان از ارائه اصل و جزئیات امتیازات نامزدها امتناع می‌کند.
- شاید اصلی‌ترین ایراد وارد به این لیست آیتمی است موسوم به “سیمای لیست”، یعنی در نظر گرفتن سهمیه سی درصدی برای زنان، سهمیه بیست درصدی برای جوانان که این دو سهمیه قابل هم‌پوشانی نیستند. حضور اصناف مختلف و تخصص‌های لازم در شورا. در حالی که هیچ کدام از این سهمیه‌ها رعایت نشده است. لیست فاقد نامزد زن جوان است و به جای دست‌کم چهار زن تنها دو زن میانسال در آن حضور دارند. حال آنکه در جلسات متعدد بر میزان رای‌آوری و توانایی متقاضایان زن جوان تاکید شده بود. سهمیه فرهنگیان تنها می‌توانست یک نامزد در لیست داشته باشد، در حالی که سه نامزد فرهنگی در لیست وجود دارد. از این گذشته یکی دیگر از آیتم‌های مدل، پایگاه رأی‌آوری بوده است، در حالی که دو مورد از اعضای لیست فعلی در انتخابات شورای دور قبل، با کسب کمتر از دو هزار رای، از جهت این آیتم مورد ارزیابی مردم کرمان واقع شده بودند.
تکرار اشتباهات گذشته
مشخص است که چهره‌های شناخته شده و تصمیم‌گیرنده اصلاحطلبان کرمان، همچنان اصرار عجیبی به تکرار اشتباهات گذشته خود دارند. درست در جریان انتخابات مجلس سال 94 بدون در نظر گرفتن اصول اولیه فعالیت گروهی و شفافیت، زمینه‌ساز شکست دو نامزد لیست امید و تضعیف جریان اصلاح‌طلبی در استان شدند. این بار با بازی دادن بدنه اکثرا جوان اصلاح‌طلب شهر و سرگرم کردن آنها با مدل به مدت یک سال و در نهایت تعیین اعضای لیست شورای شهر در چهارچوبی غیر از مدل، بسیار جدی‌تر در حال تخریب پایگاه رای‌آوری اصلاح‌طلبی در شهر هستند.
طبقه متوسط متمایل به اصلاح طلبان کرمان، اینک در حال تماشای دعواها و قهر و آشتی‌های چهره‌های اصلاح‌طلب بر سر حضور در لیست شورای شهر هستند و آنچه کمتر به چشم می‌آید تلاش جدی و هدفمند برای پیروزی نامزد اصلاح‌طلب در انتخابات ریاست جمهوری است. زیرا که تمام توان و هم و غم این افراد صرف چانه‌زنی و لابی‌گری به جهت حضور در لیست شده است. فارغ از اینکه این رفتار حتی پایگاه رای دکتر روحانی در شهر کرمان را تحت تأثیر قرارداده است.
پیروز کیست؟ اصولگرایان یا اصلاحطلبان؟
زمان زیادی تا انتخابات پنجمین دوره شوراها باقی نیست؛ با گزارشی که آمد و به ترتیبی که توضیح داده شد، حالا باید به انتظار ماند تا 29 اردیبهشت، روز انتخابات.
آیا اصولگرایان با دست پر از انتخابات خارج خواهند شد و اکثریت شورای کرمان را در اختیار می‌گیرند یا اصلاحطلبان پیروز انتخابات معرفی خواهند شد؟
البته احتمال سومی نیز وجود دارد؛ اینکه چهره‌ها و نامزدهای مستقل و غیروابسته به دو جناح اصلی سیاسی کشور، حائز بیشترین رأی شوند و کامیاب.
گو اینکه این احتمال نیز دور از ذهن نیست که نسبتی از هر سه طیف مزبور (اصولگرایان، اصلاحطلبان و مستقل‌ها) کرسی‌های شورای پنجم کرمان را از آن خود کنند.
چاره‌ای جز صبوری تا پایان ماه دوم بهار 1396 نیست.
