در صحن ـ شوراها ـ ژیلا عباسی: در چند قدمی اداره تامین اجتماعی استان کردستان، چهارراه سیروس و میدان انقلاب شهر سنندج محلی است که روزانه صد ها نفر انسان رنجیده با قیافه های تکیده و درهم فرورفته و دستان پینه بسته از پیر و جوان برای امرار معاش به دنبال هر ماشینی می دوند تا شاید روزیشان را به دست آورند.
به آنها کارگران میدانی می گویند. کارگرانی که در بازار رقابت شدید برای یافتن کار ثابت شانسی نداشته و مجبورند هر روز صبح زود به امید یافتن کار روزانه از محلات حاشیه ای سنندج مثل نایسر و حسن آباد راهی مرکز شهر شوند تا شاید معماری آن ها را برای کار ساختمانی ببرد و یا صاحب کاری برای انجام کارهایش آن ها را به مدت یک روز استخدام کند.
تعداد کارگرانی که شانس پیدا کردن کار را دارند پایین است، اغلب آنها بیکار می مانند و بدون اینکه چیزی گیرشان آمده باشد، دست خالی به خانه بر می گردند و یا در نصف روز با نا امیدی از یافتن کار به دستفروشی (نان فروشی، نایلون فروشی، سیگار فروشی، و…) می پردازند و این صحنه هر روز تکرار می شود.
سنندج 12 هزار کارگر ساختمانی دارند
این کارگران میدانی بخشی از 12 هزار کارگر ساختمانی سنندج هستند که به گفته رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارگران و استادکاران بخش ساختمان شهرستان سنندج، تاکنون 9 هزار نفر از آنها به عضویت این انجمن درآمده اند. اما به گفته بهرام که یکی از فعالین کارگری سنندج است عضویت در این انجمن هیچ امتیازی را برای کارگران میدانی و ساختمانی به ارمغان نیاورده است. در حالی که آنها مجبور شده اند هر کدام در مجموع 125 هزار تومان برای عضویت در آن بپردازند.
بهرام درباره تعداد بالای کارگران میدانی و ساختمانی در سنندج می گوید: «در این آشفته بازار فقر و بیکاری چه شغلی قابل دسترس تر از کار یدی و ساختمانی؟ این شغل نه به سرمایه اولیه و پارتی، نه به چک و سفته و ضمانت و نه به تخصص بالای فنی و حرفه ای و بررسی سوء پیشینه و حراست احتیاج دارد و نه به هیچ کدام از مقررات و موازین بازار کار در ایران کاری دارد.»
مشکلات کارگران میدانی کدام اند؟
وقتی پای صحبت ها و گلایه های کارگران میدانی سنندج می نشینیم انبوهی از دغدغه های مختلف از جمله بهره مندی از دستمزد کم و نداشتن مزایا، نداشتن بیمه کار و بیمه بازنشستگی، نبود امنیت شغلی و خطرات کار خود را متذکر می شوند.
فتاح که 35 سال دارد و اهل نایسر است درباره وضعیتش می گوید: «هر روز صبح زود، از راه دور به امید یافتن کار به چهار راه سیروس می روم. زمستان را که تقریبا کار نداشتم و یک یا دو روز در هفته پیش می آمد که کار پیدا کنم، اما با آغاز فصل بهار وضعیت کار ما هم کمی بهتر شده است.»
او که صاحب دو فرزند است با ناراحتی ادامه می دهد: «مسئولین وضعیت خراب ما را نمی بینند و یا می بینند و نادیده می گیرند، کسی نمی داند هر روز صبح با چه دغدغه ها و نگرانی هایی بیرون می آییم و وقتی شب را با دست خالی به خانه برمی گردیم، چه حسی به ما دست می دهد. وقتی می بینیم فرزندانمان منتظر ما هستند و نمی توانیم هیچ کاری برای آنها انجام دهیم، سرافکنده می شویم.»
یکی از مهم ترین مشکلات کارگران میدانی سنندج نبود ایمنی و آسیب های ناشی از حوادث کار است به همین دلیل بیشتر کارگران میدانی سنندج هر کدام جراحت هایی را در نواحی مختلف بدن خود دارند. سیف الله که به سختی فارسی حرف می زند می گوید: «21سال است که در میدان کار می کنم و همیشه یک جای بدنم زخمی است. چند سال پیش يكي از پاهايم سركار سوخت. يك سال خانه‌نشين بود‌م و تمام هزينه‌هايش را هم خود‌م د‌اد‌م. صاحب‌كارم اصلا به خود‌ش زحمت ند‌اد يك بار به ملاقاتم بيايد يا حداقل هزينه بيمارستانم را پرد‌اخت كند.»
شورا، تمجیدهای بی پایه، وعده های تو خالی!
وقتی پای مشکلات کارگران ساختمانی و میدانی در جلسات و گفتگو های شورای شهر سنندج به میان می آید تنها واکنش اعضای شورا ستایش های ریاکارانه و گفتن حرف های بی پایه است. به عنوان نمونه جلال شریعتی رئیس شورای شهر سنندج در جلسه بررسی مشکلات صنفی کارگران سنندج از کارگران به عنوان «بازوان توانای چرخاندن چرخ‌های تولید و اقتصاد در جامعه» نام برده و می گوید: «کارگران از جمله اقشار زحمتکش در جامعه هستند که بدون فعالیت آنها ادامه فعالیت سایر مشاغل وجود ندارد. قشر کارگر در تمام عرصه‌ها به خوبی نقش خود را ایفا کرده‌اند و اکنون به عنوان سربازان خط مقدم جبهه اقتصادی در حال جنگ و جهاد هستند. وی با بیان اینکه کارگران سربازان و مدافعان جبهه اقتصادی در هر کشوری هستند، اظهار می کند: کارگران با روحیه جهادی و اراده پولادین با کمترین مزایا چرخ‌های تولید کشور را به حرکت در می‌آورند.»
شاهو از فعالین کارگری سنندج می گوید: «معلوم نیست این جملات کلی و بی اساس چگونه قرار است مشکلات کارگران میدانی و ساختمانی سنندج را حل کند؟ روحیه کدام یک از کارگران میدانی سنندج که باید از صبح تا غروب جلو گرما و سرما بایستند و به وسیله کارفرما تحقیر شوند جهادی است؟ کارگر اگر نقش خود را به درستی ایفا نکند از گرسنگی می میرد. شما نقش خودتان را چطور ایفا کرده اید؟»
کارگران سنندج می توانند نتیجه انتخابات را تغییر دهند
شاهو با اشاره به این که بیشتر اعضای شورای شهر در دوره های گذشته از اقشار ثروتمند و یا پر نفوذ جامعه سنندج بوده اند می گوید: «زمان آن تمام شده است که از نمایندگان اقشار دیگر بخواهیم که برای کارگران ساختمانی دلسوزی کنند. این کارگران باید نماینده و صدای خود را در شورای شهر داشته باشند.»
او با اشاره به اینکه 12 هزار کارگر ساختمانی سنندج به همراه خانواده های شان به راحتی می توانند نتیجه انتخابات شوراها را تغییر دهند می گوید: «کارگران باید بدون توجه به روابط فامیلی یا محلی به کسانی رای دهند که برای حل مشکلات شان برنامه روشن و مشخصی دارند.»
بهرام هم با تایید گفته های شاهو اضافه می کند: «حرف های کلی درباره زحمتکش بودن کارگران به درد نمی خورد. کاندیداهای شورای شهر باید بگویند چه برنامه ای برای افزایش حداقل دستمزد کارگران میدانی و ساختمانی در سنندج دارند؟ چه مکان هایی را با چه امکاناتی برای تجمع کارگران میدانی فراهم می کنند؟ و چگونه می خواهند از تضییع حقوق کارگران به وسیله کارفرمایان جلوگیری می کنند؟»
بهرام به فساد اقتصادی و ناکارآمدی شورای شهر سنندج در دوره های سوم و چهارم اشاره می کند. فسادی که به بازداشت تعدادی از اعضای شورا و همین طور مدیران شهری سنندج منجر شد. به عقیده او چنین افرادی نه تنها نمی توانند نماینده کارگران باشند بلکه مانعی جدی بر سر حل مشکلات این قشر هستند.
فعالین کارگری تهدید شده و تحول خواهان رد صلاحیت شده اند
کارگران میدانی و ساختمانی سنندج انتخابات مهمی را در پیش دارند. اما دست آنها خیلی باز نیست. فعالین و نمایندگان کارگری سنندج نه تنها امکان تایید صلاحیت شدن در انتخابات شوراها را ندارند بلکه این روزها و در آستانه روز جهانی کارگر به اشکال مختلف تهدید می شوند. از سوی دیگر، اخبار ناخوشایندی از رد صلاحیت کاندیداهای تحول خواه سنندج به گوش می رسد که خانم سوسن سوسنی از فعالین خوشنام شهر یکی از آنها است.
به نظر می رسد محدودیت ها بسیار است اما کارگران ساختمانی و میدانی سنندج هنوز هم می توانند در جهت خواسته های خود در انتخابات تاثیر گذار باشند. در این میان، نقش فعالین اجتماعی و کارگری سنندج بسیار مهم جلوه می کند. آنها می توانند با ایجاد یک کمپین در فضای مجازی و واقعی و طرح مطالبات و مشکلات کارگران میدانی و ساختمانی سنندج، به آنها در یافتن صدای خود در شورای پنجم کمک های موثری کنند.
