درصحن-شوراها- سیمین کوجویی: سال‌هاست که ایجاد منطقه آزاد در استان مازندران یکی از دغدغه‌های مهم شهروندان این استان در راه رسیدن به توسعه اقتصادی به شمار می‌رود. مناطق آزاد ایران به دلیل معافیت از پنج قانون که شامل مالیات، گمرک، پول و بانک، کار و روادید است تحولی بزرگ را در چشم انداز توسعه هر منطقه و استان رقم خواهد زد.
بندر نوشهر یکی از بنادر استان مازندران است که با قدمتی ۹۰ ساله قدیمی‌ترین بندر شمال ایران به حساب می‌آید. این بندر در غرب استان مازندران واقع شده، که می‌تواند با تبدیل شدن به منطقه آزاد اقتصاد این منطقه را متحول سازد.
در شرایطی که بندر نوشهر به منطقه آزاد تبدیل شود، مزیت‌های قانونی فراوانی دارد که از جمله آنها نزدیکی ۵ دقیقه‌ای جاده چالوس به نوشهر، آزادی مشارکت سرمایه‌گذاری خارجی تا سقف ۱۰۰ درصد، تضمین کامل سرمایه‌های خارجی و سود حاصل از آنها، امکان مشارکت سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، امکان ترانزیت و صدور مجدد کالا بدون محدودیت و … است.
این منطقه از نظر جغرافیایی ویژگی‌ها و مزایایی دارد که برخی از آنها عبارتند از: نوار مرزی ۷۰۰ کیلومتری ساحلی کل مازندران و گیلان تنها چلک نوشهر است که نزدیک‌ترین فاصله کوه به دریا را دارد و منظره‌ای فوق العاده به عنوان یک جاذبه توریستی است. قرار گرفتن در مسیر کریدور بین‌المللی شمال – جنوب معروف به نستراک، که از آن به عنوان کریدور حمل و نقل قرن بیست و یکم آسیا و اروپا یاد می‌شود. این کریدور بندر هلسینکی در شمال اروپا را از طریق روسیه به بنادر شمال و جنوب دریای مازندران، بنادر خلیج فارس و سپس به کشورهای جنوب و شرق آسیا متصل می‌کند.
همچنین همجواری با بنادر آستراخان و لاگان در روسیه، کراسنودسک در ترکمنستان، اکتائو در قزاقستان و باکو در آذربایجان، نزدیکی به فرودگاه بین‌المللی نوشهر و نزدیک‌ترین منطقه آزاد به پایتخت کشور و سایر مراکز صنعتی و پرجمعیت کشور به عنوان بازارهای مصرف از دیگر مزایای جغرافیایی بندر نوشهر است.
اما متاسفانه با رایزنی‌ها و تلاش‌های فراوان نمایندگان مردم نوشهر و چالوس هنوز بندر نوشهر به منطقه آزاد تبدیل نشده است. به همین بهانه به سراغ تعدای از شهروندان نوشهری رفتیم و نظر آنها را در خصوص طرح منطقه آزاد نوشهر جویا شدیم.
بابک که یک تحصیلکرده است و اطلاعات جامعی در این خصوص دارد، در پاسخ به نظرخواهی ما در این مورد، می‌گوید: بزرگ‌ترین ظلمی که به مردم شهرهای غربی مازندران شده، این است که سال‌هاست مسئولین منطقه در تلاش هستند که بندر نوشهر تبدیل به منطقه آزاد شود و این اتفاق نمی‌افتد.
او با یادآوری اینکه «در حال حاضر بندر نوشهر ۳۶ هکتار ساحل خشک دارد»، می‌گوید: «شاید بزرگ‌ترین اشتباهی که مسئولین دوره‌های قبل انجام داده‌اند این است که زمین‌های اطراف بندر را برای توسعه نوشهر خریداری نکردند و امروز به دلیل گرانی بیش از حد زمین‌ها، امکان این کار وجود ندارد.»
وی در ادامه افزود: «حدود ۸ سال پیش مسئولین تصمیم گرفتند که بندر نوشهر را توسعه دهند اما خیلی زود متوجه شدند که توان خریداری زمین‌های اطراف را ندارند، اما زمین‌های آنسوی کمربندی قیمت پایین‌تری داشتند.»
بابک به تغییر تصمیم مسئولین اشاره می‌کند و می‌گوید: «با توجه به اتفاقاتی که رخ داد و راه‌هایی که نتیجه نداد، سازمان بنادر در آن سال تصمیم گرفت، حال که نمی‌توان بندر نوشهر را توسعه داد، یک بندر دیگر را توسعه می‌دهیم، که شرق استانی‌ها به خاطر انحصارطلبی خود بندر امیر آباد را توسعه دادند. این در شرایطی است که بندر امیرآباد در برابر بندر نوشهر قدمت و جاذبه‌ای ندارد و مردم فقط به خاطر بندر بودنش به آنجا رفت و آمد می‌کنند.»
او در خصوص تلاش نمایندگان نوشهر و اعضای شورای این شهر، می‌گوید: «انصافا نمایندگان تلاش خود را کردند و رایزنی‌های فراوانی صورت گرفت و با منطقه آزاد شدن امیرآباد به شدت مخالفت کردند، اما همیشه قدرت شرق استان بیشتر از غرب است و این رایزنی‌ها تا امروز هیچ نتیجه‌ای نداده است.»
منطقه آزاد پیشکش، یک بیمارستان فوق تخصصی هم نداریم
مهدی یکی دیگر از شهروندان نوشهری است که در این خصوص می‌گوید: «نمی‌دانم چرا مسئولین استانی با منطقه آزاد شدن نوشهر مخالفت می‌کنند. اگر نوشهر منطقه آزاد شود، غرب مازندران از نظر اقتصادی پیشرفت قابل توجهی می‌کند.»
او می‌گوید: «تمام بودجه‌های سالیانه که به استان مازندران تعلق می‌گیرد در شهرهای شرقی هزینه می‌شود، به دلیل اینکه مرکز استان آنجاست و تمامی شهرهای غرب استان در مضیقه هستند. از چالوس تا رامسر یک بیمارستان فوق تخصصی وجود ندارد، آنوقت ما توقع داریم که بندر نوشهر را منطقه آزاد اعلام کنند که اقتصاد پیشرفت کند.»
وی ادامه داد: «اگر نوشهر به منطقه آزاد تبدیل شود، بی‌شک اشتغال زایی می‌شود، مردم از بیکاری نجات پیدا می‌کنند، اقتصاد غرب مازندران به کلی تکان می‌خورد.
مهدی با تاکید بر اینکه «دلیل این خودخواهی از طرف نمایندگان شرق استان را متوجه نمی‌شوم» می‌افزاید: «به نظرم همانقدر که باید به فکر مرکز استان و شهرهای اطرافش باشند باید به شهرهای غربی هم اهمیت بدهند.»
خانم احمدی یکی دیگر از ساکنان این منطقه است در این خصوص می‌گوید: «با تبدیل شدن نوشهر به منطقه آزاد رفت و آمد توریست‌ها به این منطقه افزایش پیدا می‌کند، تجار داخلی و خارجی سرمایه‌گذاری می‌کنند و با این کار هم فرهنگ ارتقا پیدا می‌کند و هم اقتصاد، مردم منطقه تقریبا امنیت اقتصادی پیدا می‌کنند.»
او می‌گوید: «نمایندگان شرق استان مازندران انحصارطلب‌اند و پیشرفت را فقط برای منطقه خودشان می‌خواهند با نمایندگان غرب استان همکاری نمی‌کنند.»
وی در مورد تلاش‌های نمایندگان مجلس و شورای شهر در این خصوص نظر مشابه‌ای با مهدی دارد. «باید به حق بگویم که نمایندگان منطقه برای تحقق این رویا تلاش‌های زیادی کردند، حتی هنگامی که اعلام کردند که بندر امیر آباد به عنوان منطقه آزاد اعلام می‌شود یکی از نمایندگان نوشهر گفت اگر این اتفاق بیافتد تمام تلاششان را می‌کنند که غرب مازندران را از استان جدا کنند!»
خانم احمدی گفت: «کسی با نمایندگان نوشهر و چالوس همکاری نمی‌کند و تمام تلاش‌های نمایندگان برای منطقه آزاد شدن نوشهر بی‌نتیجه مانده است و مردم همچنان منتظر تحقق این رویا هستند. شاید روزی اتفاق بیافتد.»
با این وجود، تصویب یک منطقه به عنوان منطقه آزاد یک تصمیم کلان منطقه‌ای و ملی است که مسئولین در تمام سطح‌ها از مدیران شهری و اعضای شورای شهر گرفته، تا فرمانداران و استانداران منطقه و در نهایت در سطح هیات دولت و ارگان کلان کشوری در آن دخیل هستند.
تلاش همه جانبه برای تحقق آرزوی مردم منطقه
در سال‌های اخیر اکثر نمایندگان این شهر و شهرستان از هر فرصتی برای پیگیری آن بهره برده‌اند. چه در سطح مذاکرات مجلس که اختلافات شدید بین نمایندگان شرق و غرب استان انجامید. و یا پیگیری‌هایی که مسئولین منطقه و نمایندگان در آستانه سفر استانی رئیس جمهوری انجام دادند. و یا بستر سازی‌هایی که برخی از اعضای شورای شهر نوشهر در آن مسیر گام برداشتند. و یا کمپین ۵۰ هزار امضایی شهروندان که همچنان همین مطالبه را پیگیری می‌کند.
اما همه این تلاش‌ها نتیجه‌ای دربر نداشته و این پرسش در ذهن بسیاری از شهروندان استان شکل گرفته که آیا واقعا تبعیض سیستماتیکی در مورد شرق و غرب استان وجود دارد؟ این پرسش در میان بسیاری از ساکنان شهرهای غرب استان مطرح است که چرا تمام بودجه‌ها باید صرف شرق استان شود؟ آیا رویای سالیان متمادی مردم غرب استان مازندران همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی خواهد ماند؟ عملکرد اعضای شورای شهر و مدیران شهرداری در زمینه بسترسازی و تقویت زیربناهای مورد نیاز برای تحمیل این مطالبه به تصمیم‌گیران کشور چه بوده؟ تردیدی نیست که بار دیگر و در آستانه انتخاباتی دیگر، این دغدغه و رویای ساکنان این منطقه تبدیل به موضوعی در گفت و گوهای انتخاباتی مسئولان و نامزدها خواهد شد.
آیاانتخابات، فرصتی مغتنم برای پرسشگری از کارنامه و عملکرد مسئولینی که به رای مردم چشم دوخته‌اند نیست؟ شهرداری و شورای شهر شاید تصمیم‌گیرندگان اصلی برای این مطالبه قدیمی نباشند، اما بی‌تردید نقش تاثیرگذاری در تصمیم‌سازی و بسترسازی برای تحقق این «رویا» دارند. آیا آنها به اندازه لازم به سهم خود در این مسیر گام برداشته‌اند؟
