درصحن- شوراها: بگومگوهای ناشی از وقوع حادثه پلاسکو، در دومین هفته بهمن ماه، سبب شد تا مجلس چراغ خاموش، قانون شوراها را اصلاح و موادی از آن را تغییر دهد، بی آنکه اعضای شوراها و کارشناسان حوزه شهری اظهار نظری در این خصوص مطرح کنند. ایجاد امکان تحقیق و تفحص از شهرداری توسط اعضای شوراها و ارجاع پرونده تخلفات به قوه قضاییه از مهمترین تغییرات تصویب شده بود.
گزارش قالیباف شهردار تهران و واکنش اعضای شورا به آن، تصویب یک فوریت تشکیل کمیته حقیقت یاب در شورای تهران و آغاز فعالیت های احزاب برای انتخابات شوراها، مهمترین مسایل حوزه شهری در یک هفته گذشته بود.
تحقیق و تفحص شورا از شهرداری ممکن شد
نمایندگان مجلس با اصلاح قانون تشکیلات، وظایف و اختیارات شوراهای شهر و روستا، به شوراها امکان انجام تحقیق و تفحص از شهرداری را ارائه کردند. براساس این مصوبه چنانچه حداقل يك سوم اعضاي شوراي اسلامي شهر، تحقيق و تفحص در هر يك از امور مربوط به وظايف شهرداري‌ها و سازمان‌ها و شركت‌هاي وابسته را لازم بداند تقاضاي خود را به صورت كتبي به رييس شوراي اسلامي شهر تسليم نموده و رييس شوراي شهر ظرف مدت چهل و هشت ساعت آن را به كميسيون تخصصي ذي ربط شورا جهت رسيدگي ارجاع مي‌نمايد.
براساس این مصوبه، گزارش تحقیق و تفحص در صحن شورا توسط سخنگوی هیات، قرائت و شهردار و مسوولان ذی ربط فرصت دفاع دارند. پس از استماع دفاعیات، گزارش هیات به رائ گذاشته و چنانچه گزارش به تصویب رسیده حاوی تخلفات محرز و تقاضای تعقیب شده باشد، به قوه قضاییه ارجاع می شود تا خارج از نوبت رسیدگی و نتیجه آن به شورا اعلام شود.
در این مصوبه آمده است: مسوولان و كاركنان شهرداري و شركت‌ها و سازمان‌هاي وابسته موظف به فراهم نمودن امكانات و تسهيلات مورد نياز هيات و در اختيار گذاردن اطلاعات و مدارك درخواستي هيات هستند و در صورت عدم همكاري مسوولان و كاركنان، مستنكفان، متخلف محسوب مي‌گردند و با شكايت هيات تحقيق و تفحص به هيات‌هاي تخلفات اداري معرفي يا حسب مورد تحت تعقيب قضايي قرار خواهند گرفت.
تحقیق و تفحص پیش از این در حیطه وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی بود. با مصوبه مجلس، اعضای شورا نیز از این حق برخوردار شدند. اما پرسش این است که چرا در مصوبه مجلس، ضمانت اجرایی برای بررسی گزارش مصوب در قوه قضاییه دیده نشده است؟ تجربه نشان داده است که قوه قضاییه یا به گزارش های تحقیق و تفحص نمایندگان ترتیب اثر نمی دهد یا اگر رسیدگی هم می کند نتایج آن را اعلام نمی کند.
براساس این مصوبه کاندیداهایی که پیش از کاندیداتوری، یک دوره کامل عضو اصلی شوراها بوده اند از شرط تحصیلی برای کاندیداتوری معاف هستند. آنها همچنین معتمدان محلی که برای هیات های اجرایی و نظارت دعوت می شوند را از حق انتخاب شدن محروم کردند.
رد دوفوریت تشکیل کمیته حقیقت یاب در شورا
اعضای شورای شهر تهران با تشکیل دوفوریتی کمیته حقیقت یاب حادثه پلاسکو مخالفت کردند. احمد مسجد جامعی، لیدر فراکسیون اصلاح طلب شورای شهر تهران، با ارائه طرحی دوفوریتی خواستار تشکیل کمیته حقیقت یاب شده بود ولی چمران، امضاهای این طرح را برای بررسی به قید دو فوریت کافی ندانست و در برخی امضاها تشکیک کرد. تلاش های مسجد جامعی برای متقاعد کردن او به کافی بودن امضاها نیز بی ثمر بود تا این طرح با قید یک فوریت به تصویب برسد.
احمد مسجد جامعی هدف از ارائه این طرح را محور قرار دادن شورا در بررسی حادثه پلاسکو عنوان کرد و گفت: «هدف از تشکیل این کمیته این است که این مسئله در حوزه مدیریت شهری معنا پیدا کند ، ما باید همه صدا ها را بشنویم و شورا باید محوریت کار را حفظ کند و از همه گزارش بگیرد و در نهایت یک گزارش واحد به مردم ارائه شود.» اما مهدی چمران دلیل مخالفت خود با تشکیل کمیته حقیقت یاب را اینگونه بیان کرد: «ما مخالف ایجاد تشکیل کمیته حقیقت یاب نیستیم، بلکه می گوییم این یک کار موازی در کنار دو کمیته مصوب در شورا است که از دل برگزاری دو جلسه اختصاصی به موضوع حادثه پلاسکو تشکیل شده اند.»
در نهایت شورا به بررسی یک فوریتی این طرح رای مثبت داد.
اعتراض اعضای شوراها به گزارش قالیباف در مجلس
گزارش شهردار تهران از ماوقع حادثه پلاسکو به نمایندگان مجلس، با واکنش برخی از اعضای شورای شهر تهران منجر شد. آنها به عذرخواهی نکردن شهردار و ارائه اطلاعات ناصحیح اعتراض کردند. محمد سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی، سخنان قالیباف را فرافکنی خوانده و گفته: «شهرداری به موجب اختیاراتی که دارد، می تواند ۱۰ درصد بودجه را براساس تشخیص خود جا به جا کند که در حوزه آتش نشانی نه تنها به بودجه اضافه نکرده، بلکه بودجه مصوب شورا را نیز به صورت کامل پرداخت نکرده است.» او انتقاد نمایندگان مجلس به قالیباف را وارد دانسته و گفته انتقاد نمایندگان به دلیل فرار قالیباف از پاسخگویی و قبول مسوولیت بود.
محسن سرخو رئیس کمیسیون حمل و نقل شورا نیز قالیباف را متهم به ارائه گزارش خلاف واقع کرده و می گوید: «شهرداری اعلام می‌کند؛ همه تجهیزاتمان کامل بوده و خیابان جا نداشته، درحالی که وقتی اولین جرثقیل خراب شد، گفتند؛ دیگر جرثقیل نداریم. همچنین وقتی در رسانه‌ها از مردم می‌خواهند که کپسول هوابرش بیاورند؛ یعنی تجهیزات آتش‌نشانی کامل نیست. آیا شهرداری با این وسعت و عرض و طول و این تعداد پیمانکار باید برای برش فولاد از مردم کمک بخواهد؟ این موضوع جای سوال بسیار دارد.»
وی یا یادآوری اینکه مدیریت بحران در شهر تهران با آتش‌سوزی یک ساختمان زمین‌گیر شد، بیان کرد: «اگر خدای نکرده حادثه‌ای مثل زمین‌لرزه رخ دهد یا حادثه‌ای که منطقه وسیعی از تهران را درگیر کند؛ اتفاق بیفتد، مدیریت بحران در تهران صفر خواهد بود.»
مهدی چمران رئیس شورا که از حامیان اصلی قالیباف به شمار می آید از اظهار نظر در خصوص گزارش قالیباف خودداری کرده و گفته منتظر حضور قالیباف در شورا و ارائه گزارش به اعضای شوراست و پس از آن اظهار نظر می کند.
متخصصین امور شهری، اولویت لیست امید
رئیس فراکسیون امید از در اولویت بودن متخصصین امور شهری، برای کاندیداتوری انتخابات آتی شوراها خبرداده و گفته: «کاندیدای موردنظر ما بر اساس شاخص‌های کیفی معرفی می شوند که در این شاخص‌ها جهت‌گیری اصلی و تاکید بر تخصص است، البته در عین حال بر ملاحظات اجتماعی نیز توجه خواهیم کرد.»
محمد رضا عارف معتقد است: «در تهران اولویت مسائل اجتماعی و فرهنگی بیش از سایر موضوعات است بنابراین افرادی باید کاندیدای پنجمین دوره از شوراهای اسلامی شهر تهران شوند که بتوانند مسائل در این حوزه ها را پیگیری کنند.» او از سیاسیون خواسته که وارد شوراها نشوند و اجازه دهند شوراها به عنوان پارلمان محلی به امور شهری بپردازد.
انتخابات پنجمین دوره شوراها همزمان با انتخابات ریاست جمهوری، ۲۹ اردیبهشت سال آینده برگزار می شود.
