درصحن: می توان نزدیک ترین رابطه فامیلی را با سید محمد خاتمی داشت، با نام او و با پرچم اصلاحات وارد قدرت شد و با هم نوایی با حکومت، در قدرت ماند. این معادله را محمد رضا تابش به سادگی حل کرد. کسی که تا پیش از انتخابات دوم خرداد ۱۳۷۵ کمتر کسی نامش را شنیده بود. او که تا خرداد ۷۶ مهمترین عنوان شغلی اش ریاست دفتر نمایندگی آیت الله خمینی در استان یزد (رئیس دفتر آیت الله خاتمی، پدر بزرگ اش) بود با روی کار آمدن سید محمد خاتمی به قائم مقامی دفتر رئیس جمهور رسید و دو سال بعد با حمایت احزاب اصلاح طلب وارد مجلس ششم شد.
با ورود به مجلس و با حمایت دایی دیگراش «محمد رضا خاتمی» نایب رئیس مجلس ششم، به هیات رئیسه مجلس راه یافت و فعالیت اش را در این مجلس با عنوان کارپرداز مالی آغاز کرد. معمولا اعضای هیات رئیسه مجلس، خصوصا کارپردازها، سابقه نمایندگی در ادوار قبل را دارا هستند ولی تابش بدون سابقه نمایندگی و از همان سال اول ورود به مجلس به هیات رئیسه راه یافت.
مجلس یک دست اصلاح طلب ششم (حدود ۲۴۰ نماینده از ۲۹۰ نماینده مجلس اصلاح طلب بودند)، با نمایندگان آوانگاردش در انتقاد به نهادهای غیرانتخابی مشهور است اما در میان مجادلات این مجلس با نهادهای حکومتی نامی از محمد رضا تابش نزدیکترین نماینده به رهبر اصلاح طلبان یعنی سید محمد خاتمی، شنیده نشد تا او مزد عملکرد غیرسیاسی اش را با گرفتن تاییدیه از شورای نگهبان برای مجلس هفتم دریافت کند. تابش از معدود نمایندگان اصلاح طلب مجلس ششم بود که صلاحیت اش برای مجلس هفتم تایید شد و کرسی اش را در مجلس هفتم، هشتم و نهم حفظ کند.
تابش در مجلس هفتم فراکسیون اصلاح طلبان را تشکیل و به ریاست آن برگزیده شد. ولی در مجلس هشتم از ریاست این فراکسیون کناره گیری و دلیل آن را ورود چهره های شاخص اصلاح طلب (دکتر پزشکیان وزیر بهداشت دولت خاتمی) و بیماری همسرش عنوان کرد. در مجلس نهم نیز به دلیل کاهش تعداد نمایندگان اصلاح طلب اساسا فراکسیون اصلاح طلبان تشکیل نشد و بیشتر نمایندگان نزدیک به اصلاح طلبان به فراکسیون رهروان ولایت پیوستند.
محمد رضا تابش متولد ۵ مهر ۱۳۳۷ در شهر اردکان، شهر زادگاه خاندان خاتمی، در انتخابات مجلس نهم با ۲۵۹۴۵ رای معادل ۶۵ درصد آراء از حوزه انتخابیه اردکان وارد مجلس شد تا برای چهارمین دوره پیاپی بر کرسی مردم اردکان در مجلس تکیه زند.
او دارای دکترای مهندسی منابع طبیعی و رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس نهم است. رابطه نزدیک او با دولت حسن روحانی او را بعنوان نامزد معاونت رئیس جمهور و ریاست سازمان محیط زیست قرار داد ولی به گفته خودش نمایندگی را به هر سمت دولتی دیگری ترجیح می دهد. با این حال او با حکمی از سوی حسن روحانی به عنوان عضو شورای عالی حفاظت محیط زیست منصوب شد.
تابش با وجود اینکه در مجلس ماند و به دولت کوچ نکرد ولی از جمله حامیان دولت در مجلس به شمار می رود. او در یکی از نطق هایش در دفاع از دولت روحانی می گوید: «در واقع رای مردم «آری» به اعتدال و عقلانیت بود؛ حال نوبت ما است که بعد از آن انتخاب مردم به کابینه امروز «آری» بگوییم و به انتخاب، امید و اعتماد مردم رای مثبت بدهیم.»
دیدگهاههایش در مورد جنبش سبز
تابش را باید از معدود نمایندگان مجلس نهم دانست که از جنبش سبز به نام «فتنه» یاد نمی کند و دیدگاهی حمایتی دارد. او پس از نمایش دادگاه بازداشت شدگان پس از انتخابات سال ۸۸ در نامه ای به رئیس قوه قضاییه از نمایش این دادگاه ها در تلویزیون انتقاد کرد و آن را خلاف قانون دانست. او در این نامه نوشت: «اكنون كه دادگاه متهمان سیاسی (با وضعی ابهام آمیز) در غیاب وكلای انتخابی آنان بصورت علنی و جهت دار برگزار میشود و همه رسانه ها آن را پوشش داده و رسانه ملی با نقض آشكار قانون قبل از اثبات هرگونه اتهام و صدور حكم اقدام به پخش سراسری جلسات محاكمه نموده و حتی عناوین جعلی جرائمی را تبلیغ نموده و به متهمان نسبت می دهد كه در نظام قانونگذاری ایران وجود ندارد (همانند متهمان كودتای مخملی) […] بنابراین اقدامات صداوسیما نقض و تخلف آشكار مفاد این قانون بوده و قابل تعقیب كیفری است كه از حضرتعالی تقاضای رسیدگی دارد.»
او در این نامه همچنین به برخوردهای صورت گرفته در بازداشتگاه کهریزک نیز انتقاد کرده و نوشته: «علی ایحال از آنجا كه عدالت در قضا اقتضای مساوات در رسیدگی به جرائم را دارد و شخصیت جنایتكاران بازداشتگاه هایی نظیر كهریزك بالاتر از شخصیت متهمان سیاسی نیست و سرپوش گذاشتن بر این قضیه سبب گسترش آثار سوء اینگونه جنایات و تكرار آن خواهد شد و از آنجا كه حضرتعالی مرجع شهروندان در رسیدگی به تظلمات از حقوق آنان هستید امید است ترتیبی اتخاذ فرمائید تا هرچه سریعتر عوامل این جنایات در هر سمت و درجه ای تحت پیگرد قرار گرفته و در صورت ادامه روند فعلی رسانه ای شدن دادگاهها، دادگاه این افراد علناً و با حضور رسانه ها تشكیل شود.»
تابش در اقدامی دیگر در حمایت از علی مطهری که پس از طرح مساله حصر موسوی و کروبی با اعلام جرم دادستان تهران مواجه شده بود می گوید: «انتظار ما این بود که رییس جلسه مجلس، نطق پیش از دستور امروز خود را به این موضوع اختصاص دهد و از اقتدار و حیثیت مجلس دفاع کند. چرا که این اعلام جرم علیه اختیارات و وظایف نمایندگی صورت گرفته است.»
دیدگاههای حقوق بشری
مواضع حقوق بشری تابش را می توان هم راستا با مواضع حکومت ارزیابی کرد. در بیان دیدگاههای حقوق بشری، تابش نسبتی با دیدگاههای خاتمی رهبر اصلاح طلبان ایران ندارد بلکه مواضع او بیشتر تکرار مواضع نظام است. او در واکنش به احتمال ورود غرب به مذاکرات حقوق بشری پس از اتمام مذاکرات هسته ای می گوید: «ما از اول اعلام کردیم که در این مقطع فقط در مورد انرژی هستهای مذاکره میکنیم و این را هم مراعات کردیم. غرب اگر مسائلی دارد فرایند آن متفاوت است و غربیها در این مرحله نباید چنین انتظاری از جمهوری اسلامی داشته باشند. ما فقط روی مسائل انرژی هسته ای و رفع دغدغه خاطر دنیا و اینکه ما انرژی صلح آمیز داریم تمرکز میکنیم.»
او در مصاحبه ای دیگر ضمن محکوم کردن «دخالت اروپایی ها در مسائل داخلی ایران» گفته: « بهتر است اتحادیه اروپا به جای دخالت در امور مملکت ما وضعیت حقوق بشر و شرایط زندانهای خود را بهبود ببخشند چرا که اگر ما احیانا نقص یا مشکلی داشته باشیم خود با تعامل با یکدیگر در داخل کشور موضوعات را حل و فصل میکنیم.»
تابش همچون اکثریت قاطع نمایندگان مجلس فصل الخطاب مسایل حکومتی را رهبر می داند و در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه نظر رهبر معظم انقلاب در خصوص فتنه مشخص است ولی سیدمحمد خاتمی سخنانی برخلاف نظر رهبر انقلاب مطرح کرده، شما کدام نظر را قبول دارید؟ به صراحت می گوید: «در مسائل حکومتی اتکاء من به رهبری است و در مسأله فتنه فصل الخطاب مقام معظم رهبری هستند. البته نمی پسندم برای خارج کردن هر کسی از میدان برچسب فتنه گر به او بزنیم چرا که در حال حاضر برخی به دنبال این کار هستند و اخلاق و جوانمردی را رعایت نمی کنند.»
سوابق فعالیت قبل از انقلاب
تابش در سال منتهی به پیروزی انقلاب یعنی سال ۵۷ مشغول به خدمت سربازی بوده و به گفته خود از پادگان فرار کرده و به صف تظاهرات کنندگان پیوسته است. مورد دیگری از فعالیت های او در دست نیست ولی نسبت فامیلی با خانواده خاتمی که از روحانیون مبارز و حامی انقلاب ۵۷ بوده می توان او را از اعضای خانواده انقلاب معرفی کرد. با پیروزی انقلاب و ورود ایران به جنگ با عراق، تابش نیز برای مدتی به رزمندگان پیوسته و براساس آنچه در زندگینامه اش آمده او مدت ۲۰ ماه را در جبهه های جنگ گذرانده است.
طرح هایی امضا کرده در مجلس
طرح آزادسازی معامله سهام عدالت در بورس، طرح واگذاری مدیریتی شبکه های ورزشی صدا و سیما ، طرح واگذاری باشگاه های ورزشی از طریق مزایده و طرح انتقال پایتخت از جمله مهمترین طرح هایی است که با امضای تابش در مجلس نهم تقدیم مجلس شده است. او در مجلس هشتم نیز در ردیف طراحان، طرح های زیر بوده است:
طرح دوفوریتی اصلاح ماده (1) قانون هدفمند کردن یارانه ها
طرح استفساریه ماده (12) قانون هدفمند کردن یارانه ها
طرح اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی مصوب 1385
طرح نحوه توزیع عادلانه آگهی های دولتی بین روزنامه ها
سوابق اجرایی
– رئیس دفتر آیت الله خاتمی (نماینده امام در استان یزد)
– مسئولیت در جهاد سازندگی و وزارت کشور
– قائم مقام رئیس دفتر رئیس جمهور
– عضویت در هیات مدیره سازمان پارک ها و فضای سبز شهر تهران
– ریاست فدارسیون سوارکاری کشور
– عضویت در کمیته منتخب بررسی علل نتایج ضعیف ورزشکاران ایران در بازیهای المپیک پکن
– کارشناس رسمی کشاورزی و منابع طبیعی دادگستری استان تهران
– نماینده ادوار ششم تا نهم مجلس شورای اسلامی
– عضو هیات رئیسه مجلس (دور ششم)
– رئیس کمیته اقتصادی و عضو کمیسیون حقوق بشر
– كارپرداز مالی هيأت رييسه مجلس (دور ششم)
– رئیس کمیسیون محیط زیست (دوره نهم)
– عضو شورای عالی حفاظت محیط زیست
روابط خانوادگی
محمد رضا تابش نوه دختری آیت الله خاتمی نماینده آیت الله خمینی و امام جمعه یزد است. هر سه دایی او یعنی سید محمد خاتمی، سید علی خاتمی و سید محمد رضا خاتمی در قدرت بوده اند. محمد خاتمی رئیس جمهور، علی خاتمی رئیس دفتر رئیس جمهور و محمد رضا خاتمی نایب رئیس مجلس ششم بوده است.
خاندان خاتمی در ارتباط فامیلی نزدیک با خاندان خمینی است. محمد رضا خاتمی با عروس آیت الله خمینی، زهرا اشراقی ازدواج کرده است. همسر سید محمد خاتمی خانم صادقی از بستگان درجه یک آیت الله صدر و در رابطه فامیلی نزدیک با همسر احمد خمینی است.
برادر محمد رضا تابش، علیرضا، رئیس دفتر احمد مسجدجامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت خاتمی بود. او ۴ فرزند (۲ دختر و ۲ پسر)، دارد. همسرش بتول سنائی اردکانی سال گذشته درگذشت. او چندی پس از مرگ همسرش، دچار عارضه مغزی شد ولی جان سالم به در برد.
