«بحمدالله حوزه علمیه، شاید بهترین مراکز تعلیم و تربیت جهان باشد. ما قدر حوزه علمیه را نمیدانیم. یکی از دوستان چند سال پیش جزوهای ترجمه شده به زبان ژاپنی آورد که برای سال ۲۰۵۰ آموزش عالی کشور ژاپن تهیه شده بود. میگفت وقتی این جزوه را خواندم دیدم مُدلی از حوزه مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم است. یعنی کشور ژاپن بعد از گذشت زمانها و تجربههای متعدد و متراکم به این نتیجه رسیده که اگر بخواهد یک حوزهای مبتکر تحویل دهد و دانشمندان واقعی تحویل جامعه دهد، راه درستش همانی است که در قم عمل میشده است.» مهدی شب زنده دار عضو فقهای شورای نگهبان با بیان این مطلب گفته قائل به این نیستم که حوزه علمیه نیاز به اصلاح دارد.
نام | مهدی | محل تحصیل | حوزه علمیه قم |
نام خانوادگی | شب زنده دار | نوع عضویت | فقیه |
نام پدر | حسین | سال ورود | ۱۳۹۲ |
تاریخ تولد | ۱۳۳۲ | مدت حضور | ۶ سال |
محل تولد | داراب-فارس | سن ورود | ۶۰ سال |
تحصیلات | اجتهاد | دوره | ششم/هفتم |
سمت قبلی | عضو فقهای شورای نگهبان، عضو مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان، موسس و مدیر موسسه بقیه الله ، نماینده شورای عالی حوزه در هیأت امنای مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان مدارس و حوزههای علمیه خارج از کشور | سمت فعلی | عضو فقهای شورای نگهبان، عضو شورای عالی حوزه علمیه قم |
مهدی شب زنده دار کیست؟
مهدی شب زنده دار بیش از آنکه خودش شناخته شده باشد، پدرش معروف و مشهور بود. مهدی پسر آیت الله حسین شب زنده دار، از علمای شناخته شده و از مدرسین پرسابقه حوزه علمیه قم بود. مهدی در سال ۱۳۳۲ در داراب به دنیا آمد ولی اصالتا جهرمی است و در قم بزرگ شده است. او در داراب به دنیا آمد چون آیت الله حسین شب زنده دار تابستان ۱۳۳۲ را در این شهر گذراند و صاحب فرزند شد.
مهدی شب زنده دار در خانواده ای روحانی متولد شد. از طرف پدری و مادری، آیت الله زاده است. هم خانواده پدری و هم مادری اش از روحانیون نزدیک به حکومت جمهوری اسلامی و از فعالان انقلابی بودند.
مهدی شب زنده دار تحصیلات خود را در قم آغاز کرد و وقتی به مقطع متوسطه رسید تحصیلات دبیرستانی را رها و به حوزه علمیه رفت تا تحصیلات حوزوی را فرا گیرد.
مهدی شب زنده دار پس از سال ها تحصیل درس خارج، تدریس در حوزه علمیه را آغاز و به عضویت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در آمد. او به واسطه شهرت پدر و به عنوان «آقازاده» پله های ترقی در حوزه را خیلی سریع طی کرد و به عضویت شورای عالی حوزه علمیه قم درآمد و سپس نماینده این شورا در هیات امنای مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان مدارس و حوزههای علمیه خارج از کشور شد.
مهدی شب زنده دار سپس به عضویت مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان در آمد و نهایتا در سال ۱۳۹۲ و با رحلت آیت الله غلامرضا رضوانی عضو فقهای شورای نگهبان، از طرف رهبر ایران به عنوان فقیه به شورای نگهبان راه یافت و تاکنون کرسی خود را در این شورا حفظ کرده است.
رابطه پدر با آیت الله خمینی و خامنهای
پدرش شیخ حسین شب زنده دار از نزدیکان آیت الله خمینی و وکیل (نمایندهای برای دریافت وجوهات شرعی) او در دوران انقلاب ۵۷ در جهرم بود. مهدی شب زنده دار در خصوص رابطه پدرش با آیت الله خمینی میگوید: «منزلی که در سی سال اخیر در آنجا بودیم، مرحوم امام رحمةاللهعلیه برای ایشان خریده بودند.» پس از انقلاب در سال ۱۳۵۸ وقتی آیت الله خمینی به قم آمدند به منزل آیت الله شبزندهدار رفتند. آیت الله شبزندهدار تا زمانی که آیت الله خمینی در قم حضور بود از جمله اصحاب هیئت استفتا بود.
حسین شب زنده دار رابطه نزدیکی نیز با آیت الله خامنه ای داشت و از مریدان رهبر ایران به شمار می رفت به طوری که پسرش مهدی در خصوص این رابطه میگوید: «پدر ما با مرحوم آقای میردامادی نجفآبادی، دایی حضرت آقا، هممباحثه و رفیق بودند. به این مناسبت، حضرت آقا هم از همان جوانی و نوجوانی خود، مرحوم ابوی را میشناختند و با ایشان آشنا بودند. ما با مرحوم آقای میردامادی در یک کوچه و همسایه بودیم. پدر من با مرحوم آقای میردامادی خیلی دوست و صمیمی و هممباحثه بودند. من در دوران بچگی، یکی از لذایذی که تا به امروز داشتهام، این بود که مباحثه این دو بزرگوار را میدیدم. این دو بزرگوار در باغهای کنار راهآهن میرفتند و فقه مباحثه میکردند و آنقدر مباحثهی ایشان گرم بود که من که بچه بودم و مطالب را متوجه نمیشدم، از این گرمای مباحثه لذت میبردم. تا آخر هم خیلی با هم دوست و صمیمی بودند. مرحوم والد خیلی به آیتالله خامنهای حفظهالله علاقهمند بود و ایشان را فرد مخلص، عاقل و لایق به رهبری میدانست و با اینکه از نظر سنی از ایشان بزرگتر بود، دو بار که آقا منزل ایشان تشریف آوردند، اصرار داشتند که دست آقا را ببوسند. البته ایشان امتناع میفرمودند و نمیگذاشتند، اما مرحوم والد اصرار داشتند. کسی که خادم اسلام بود و به عقیدهی ایشان با اخلاص کار میکرد، خیلی برایشان بزرگ بود و حاضر بودند دستش را ببوسند. در یکی از دیدارهای اخیر که آقا آمدند، مرحوم والد به حضرت آقا گفتند که خواب دیدم شما تشریف آوردهاید و من دست شما را بوسیدهام اما آقا باز هم امتناع کردند.»
سال ۱۳۹۴ ویدئوئی از دیدار رهبر ایران با آیت الله حسین شب زنده دار منتشر شد که متعلق به سال ۱۳۸۹ است رهبر ایران در سلسله دیدارهایی که به علمای قم پس از اتفاقات سال ۱۳۸۸ داشته به دیدار آیت الله حسین شب زنده دار رفته و در آنجا آرزو می کند که خداوند آقازاده وی (مهدی شب زنده دار) را حفظ کند. دعایی که به ارتقاء جایگاه حکومتی مهدی شب زنده دار و عضویت در مجمع فقهی شورای نگهبان و سپس به عضویت او در شورای نگهبان ختم می شود.
حمایت از اعمال نظارت استصوابی
مهدی شب زنده دار یک از جدی ترین طرفداران اعمال نظارت استصوابی توسط شورای نگهبان در انتخابات است. او که خود عضو شورای نگهبان است در این خصوص می گوید: «جو سازی و تبلیغات منفی علیه شورای نگهبان در موضوع نظارت استصوابی فراگیر نیست. این ادعا که چنین نگرشی درباره شورای نگهبان در سطح وسیع وجود دارد، را قبول ندارم. به قول معروف یک کلاغ چهل کلاغ میکنند. عدهای چنین اشکالاتی دارند، اما به علت دسترسی به رسانههای متعدد به این موضوع دامن میزنند و مردم خیال میکنند چنین اشکالی همگانی است.»
وی با تبیین ضرورت نظارت استصوابی می گوید: «مگر معنی فیلتر چیست؟ کار فیلتر این است که افراد فاقد شرایط عبور نکنند وگرنه فیلتر نیست. ممکن است بگویند فیلتر لازم داریم، اما کارش را انجام ندهد و فقط به جای دیگری اطلاع بدهد تا آنجا تصمیم بگیرد؛ فرق آن جای دیگر با شورای نگهبان در چیست؟ مثلاً بگویند شورای نگهبان به وزارت کشور اطلاع بدهد تا آن جا اعمال قانون کند؛ بالاخره یک جایی باید جلوی افراد فاقد صلاحیت یا احراز صلاحیت نشده را بگیرد.»
شب زنده دار معتقد است: «اگر کسی بگوید فیلتر لازم نداریم و افراد فاقد صلاحیت و شرایط بتوانند وارد شوند که این معقول نیست و میشود جنگل، اما اگر بناست فیلتر داشته باشیم متصدی این فیلتر باید یک نهادی باشد؛ اما کجا باشد؟ طبق قانون اساسی شورای نگهبان متصدی این کار است.»
شب زنده دار می گوید: «اگر فیلتر عمل نکند افرادی که یا به علت بی توجهی و یا عناد به نظارت استصوابی شورای نگهبان اشکال میکنند، ساکت میشوند و به به و چه چه میکنند، اما مردم مسلمان کسانی که برای حفظ انقلاب و آرمان هایش خون داده اند و حاضرند پای انقلاب تا آخر جان بدهند صدایشان در میآید.»
آراء و دیدگاههای سیاسی
۱- توهمی در عدهای از کسانی که اطلاع درستی از اسلام ندارند وجود دارد که گمان می کنند روحانیت و اسلام با پیشرفتهای نوین مخالف است. شاید سوژههایی هم در یک زمانهایی وجود داشته که باعث شده این تلقی در عده ای پیدا و یا برای عده ای دست آویز شود، تلقی این بود که علما با تکنولوژی و پیشرفتهای روز مخالف هستند در حالی که اینگونه نبود. امروزه تبلیغ میشود که اگر حکومت اسلامی و انقلاب باشد جلوی پیشرفت را می گیرد و این یکی از تصورات باطلی است که دشمن از آن سوء استفاده می کند.
۲- مسأله امامت انتخاب انسانها نیست و امام را انسان ها نمی توانند انتخاب کنند، بلکه مجعول خداوند متعال به شمار میرود، این که خداوند کسی را به عنوان اسوه و رهبر انتخاب کند نشان دهنده عظمت شخص منتخب و حجیت سیره، افعال، اخلاق و گفتار او است، حتی اگر از عصمت هم چشم پوشی کنیم کسی که از سوی خدا انتخاب می شود اگر هم اشتباه کند اقل خواهد بود.
۳- ما نسبت به عقاید شیعه با هیچ کس رودربایستی نداریم و انقلاب اسلامی برای این است که این ارزش ها گسترش و قوام پیدا کند. این معنا ندارد که حرف هایی بزنیم و عقاید شیعه را مورد هجمه قرار دهیم، ما نسبت به عقاید شیعه و آنچه که در شیعه مسلم است با احدی رودربایستی نداریم و اگر بنا باشد این مطالب تکرار شود همانطور که قبلا هم شبیه این مطلب نسبت به مولا امیر المومنین(ع) گفته شد، بدانند که حوزه در مقابل آنها بر خواهد خاست. شما باید خدا را شکر گزار باشید که این فرصت به شما داده شده (خطاب به حسن روحانی) تا در حکومت الهی و اسلامی خدمتگزار باشید، شما طبق عقاید شیعه و ولایت فقیه به اینجا رسیدید. و الا چه جایگاهی داشتید که به این مقامات برسید، حالا هر روز به یک جای عقاید شیعه هجمه و مناقشه می کنید.
۴- رأی دادن باعث می شود که این نظام قوت پیدا کند و بدخواهان دین و دنیای مسلمین مأیوس شوند. هر رایی که داده می شود و هر چه این آمار بالاتر می رود آثار این چنینی دارد و از مواردی است که اگر چه واجب توصلی است و قصد قربت نیاز ندارد اما اگر کسی انجام ندهد شبهه حرمت دارد. کسی اگر دخالت نکند و باعث تضعیف حکومت شود شبهه حرمت دارد. لکن باید افراد را شناخت که موازین برای شناخت وجود دارد و از شنیدن حرفها و دیدن عملکردها می توان شناخت به دست آورد.
۵- فقیه (ولی فقیه) میتواند طبق موازین و بر اساس اقتضائات و مصالح جامعه در ملک دیگران حتی بر خلاف رضایت شخص تصرف نماید. گاهی اقتضا دارد که مالک را مجبور به دادن ملک به طور مجانی کند. یا گاهی مجبور به فروختن و گاهی خرید ملک او با قیمت زیاد مینماید. اما مهم آن است که تمام این تصرفات، باید طبق موازین و رعایت مصالح باشد.
۶- در مورد آهنگهای غنا در صدا و سیما به طور مستمر و هر هفته تذکر میدهیم. غنا و موسیقی حرام و شبههناک موجب قساوت قلب میشود و گوش دادن به موسیقی حرام لذت مناجات با خدا را از انسان میگیرد.
۷- برای داوطلبی انتخابات در مجلس عوام، شرایط سختی نیست و خیلیها میتوانند مشارکت کنند و فایده اش این است که همگان فکر میکنند در امور حکومت نقش دارند و تصمیمات و ایدههایی را که در ذهن دارند بیان و از آن دفاع کنند. مصوبات مجلس عوام میتواند به شکل قانون ابتدایی تصویب و به مجلس سنا که مجلس نخبگان است ارجاع شود و پس از بررسیهای تخصصی و اصطلاحاً چکش کاری به تصویب برسد. طبعا شرایط داوطلبی انتخابات برای مجلس سنا محکم تعیین میشود که البته برای اجرای این ایده نیاز به تجدید نظر در قانون اساسی است. (ارائه پیشنهاد تشکیل دو مجلس عوام و سنا)
۸- تنها نهادی که میتواند سد راه نفوذیها و کسانی که ممکن است از طریق انتخاباتهای مختلف (مجلس شورای اسلامی، ریاستجمهوری و خبرگان رهبری) در نظام سیاسی، قانونگذاری یا اجرایی کشور وارد شوند، شورای نگهبان است؛ لذا این نهاد، هم از قوانین و مصوبات مختلف و هم از انتخابات که مبادا بیگانگان و ایادی آنها و منحرفین و بدخواهان در شاکله ی حکومت اسلامی نفوذ کنند، صیانت میکند.
خانواده
پدر مهدی شب زنده دار، آیت الله حسین شب زنده دار از اعضای هیات استفتاء دفتر آیت الله خمینی و از مدرسین حوزه علمیه قم بود. مادرش دختر آیت الله غلامحسین شرعی دارابی از دیگر مدرسین حوزه علمیه بود. دایی اش آیت الله محمد علی شرعی از چهره های انقلابی و تندرو قم بود که دو دوره نمایندگی مردم این شهر را در مجلس شورای اسلامی برعهده داشت.
مهدی یک برادر دارد به نام محمد حسن که تاجر است و هفت خواهر دارد. خواهرانش با این افراد ازدواج کرده اند:
۱- شیخ علیرضا اسلامیان، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری (دوره چهارم)
۲ ـ شیخ جعفر دافعیان
۳ ـ شیخ علی بمان خادم الحسینی
۴- شیخ محمد سعیدی نجفی
۵ـ سید محمد هادی صحیح النسب
۶- مجتبی افتخاری، دبیر آموزش و پرورش
۷ ـ احمد کریمی که از محققان حوزه و دانشگاه
فوت قدر و ساخت موسسه ۴ میلیارد تومانی به نام او
مهدی شب زنده دار پس از فوت پدرش، کلنگ ساخت مجتمع فرهنگی آموزشی زنده یاد آیت الله شب زنده دار را در زمینی به مساحت ۵ هزار متر مربع در شهر جهرم بر زمین زد. بودجه پیش بینی شده برای این پروژه آموزشی-فرهنگی ۴ میلیارد تومان اعلام شد. در جریان کلنگ زنی اعلام شد فردی به نام هادی آذری نماینده بانی خیر این طرح است.
لینک منبع: https://www.arsehsevom.org/profile-mehdi-shabzendehdar