وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
پروفایل محمدجواد آذری جهرمی

محمد جواد آذری جهرمی در ۲۵ شهریور سال ۱۳۶۰ یعنی ۳ سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در جهرم متولد شد. سن و سالش در قیاس با سایر مدیران ارشد نظام، خیلی جوان است. در دوران انقلاب ۵۷ هنوز متولد نشده بود و زمانی که متولد شد تقریبا دو سال از جنگ هشت ساله ایران با عراق گذشته بود. پس خیلی طبیعی است که هیچ نقشی در این دو رویداد کلیدی تاریخ معاصر ایران نداشته است. اما یکی از برادران اش در این جنگ کشته و برادر دیگرش مجروح شده است که نشان می‌دهد او تربیت یافته خانواده‌ای انقلابی است. 

آذری جهرمی در خانواده‌ای به شدت فقیر بزرگ شده، او در خصوص خانواده‌اش می‌گوید: «پدرم تعریف می‌کرد که همان بچگی از بیابان خار جمع می‌کرده و در شهر می‌فروخته و روزهایی هم که هیچ کس خارها را نمی خریده مستأصل می‌شده و گریه می‌کرده. مادرم خانه دار بود. سواد هم نداشت و بعدا به نهضت سوادآموزی رفت. پدرم هم جز نوشتن اسم خودش که آن را هم اشتباه می‌نوشت وقتی که می‌خواست امضا کند، سوادی نداشت.»

جهرمی در چنین خانواده ای دوران کودکی خود را سپری می‌کند. به ۱۶ سالگی که می‌رسد تقریبا یک دهه از جنگ ایران و عراق گذشته پس به بسیج می‌پیوندند. او در خصوص سابقه بسیج خود می‌گوید: «عضو بسیج بودم چون بچه‌های مذهبی جدا از این که تفکر سیاسی شان راست بود یا چپ عضو بسیج بودند و رویکرد بسیج هم مثل امروز نبود. من کلاس سوم راهنمایی بودم اما در کمیته برگزاری کنکور آزمایشی بسیج فعال بودم.» او «رویکرد بسیج هم مثل امروز نبود» را احتمالا از روی دست کارکشته‌ها و قدیمی‌های کابینه کپی کرده چراکه ۱۶ سالگی او مصادف بود با روی کار آمدن دولت اصلاحات و در آن مقطع بسیج کاری جز حمله به تجمعات قانونی و ضرب و شتم دانشجویان و … نداشت.

ورود به وزارت اطلاعات

محمد جواد آذری جهرمی سال در بحبوحه اوج گیری فعالیت‌های دانشجویی در دوران اصلاحات وارد دانشگاه صنعت آب و برق در شمال شرق تهران شد تا تحصیلات آکادمیک را فرا گیرد. او بورسیه وزارت نیرو بود و قرار بود بعد از فارغ التحصیلی در این وزارتخانه مشغول به کار شود ولی پیش از آنکه درس‌اش تمام شود یعنی از همان دوران دانشجویی سر از وزارت اطلاعات درآورد.

به گفته جهرمی، او به پیشنهاد ابوترابی فرد سال ۱۳۸۰ راهی وزارت اطلاعات می‌شود تا به عنوان کارشناس فنی در خدمت این وزارتخانه امنیتی باشد. او پس از فارغ التحصیلی و دریافت مدرک کارشناسی ارشد مهندسی برق قدرت، به طور تمام وقت در وزارت اطلاعات دولت احمدی نژاد و زیر دست محسنی اژه ای وزیر وقت اطلاعات مشغول به کار شد.

آذری جهرمی مثل بسیاری از وزرای دولت در وزارت اطلاعات سابقه امنیتی دارد. او اساسا از وزارت اطلاعات کارش را آغاز کرده است. سال ۱۳۸۴ وقتی که تنها ۲۴ سال داشت و تازه از دانشگاه فارغ التحصیل شده بود جذب وزارت اطلاعات می‌شود و خیلی زود بر کرسی مدیریتی تکیه می‌زند.او که کمتر از ۴ سال بعد یعنی در سال ۱۳۸۸ به سمت مدیر کلی امنیت سیستم‌های ارتباطی سازمان تنظیم مقررات منصوب شد و تا سال ۱۳۹۳ این کرسی را حفظ کرد.

او در اواخر دولت اول حسن روحانی به مدت یک سال به سمت معاونت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات منصوب شد و  یک سال بعد در دولت دوم حسن روحانی به مقام وزارت رسید تا اولین وزیر تاریخ جمهوری اسلامی لقب گیرد که پس از انقلاب متولد شده، یعنی عمر او از عمر جمهوری اسلامی کوتاه‌تر و جوان‌ترین وزیر دولت روحانی است. وی در ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ با کسب ۱۵۲ رأی موافق، (پایین ترین میزان رای اعتماد ماخوذه در میان وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم) ۱۲۰ رای مخالف، ۷ رای ممتنع و ۹ رای باطله، از مجموع ۲۸۸ رای ماخوذه، از سوی نمایندگان مجلس دهم، رأی اعتماد گرفت و به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات انتخاب شد.

اهم سوابق اجرایی و مدیریتی

• وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت دوم حسن روحانی (۹۶ تاکنون)
• معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت دوم حسن روحانی (۹۵-۹۶)
• مدیرکل امنیت سیستم‌های ارتباطی سازمان تنظیم مقررات، (۸۸ تا ۹۳)
• عضو غیرموظف هیئت مدیره شرکت خدمات ارتباطی رایتل (۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵)
• عضو هیئت مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت (۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵)
• کارشناس فنی وزارت اطلاعات از ۸۰ تا ۸۸

کمپین ریاست جمهوری در محیط سانسور شده توییتر

فیلترینگ توییتر و حضور پررنگ وزیر ارتباطات در آن که خود نقش مستقیمی در فیلترینگ دارد مورد انتقاد بسیاری است. او در پاسخ به این انتقادات می‌گوید: «طبیعتا من به عنوان وزیر باید کارم را پرزنت کنم و اهدافم را پیش ببرم. مگر می‌شود شما کار کنی و به مردم گزارش ندهی؟ کما این که من پیگیری کردم و درخواست رفع فیلتر توییتر را هم امضا کردم و قانونا باید به آن رسیدگی شود که نمی شود.» توجیه وزیر برای خیلی‌ها پذیرفته نیست چرا که همه می‌خواهند به طریقی از توییتر استفاده کنند یکی خدمات اش را اطلاع رسانی می‌کند، دیگری افکارش را با بقیه به اشتراک می‌گذارد و برخی هم می‌خواهند از اطلاع رسانی صورت گرفته استفاده کنند. برخی منتقدان نیز معتقدند آذری جهرمی از توییتر برای تبلیغ خود استفاده می‌کند. او در پاسخ می‌گوید: «من در توییت‌هایم فقط فضای کار خودم را منتقل می‌کنم و تلاش هم نمی‌کنم کار مصنوعی بکنم.» کار مصنوعی از نگاه منتقدان اما عوام فریبی برای آماده سازی شرایط برای کاندیداتوری ریاست جمهوری است. او این شایعه را رد می‌کند و می‌گوید: «چهار بار به این سؤال جواب دادم و هر بار که جواب دادم بدتر شد.» او وقتی با اصرار خبرنگار مواجه می‌شود می‌افزاید: «نشست و برخاست‌های گروه‌های سیاسی و ژست‌های انتخاباتی معلوم است. کسانی که برنامه انتخاباتی دارند چارچوب‌ها و یارکشی‌هاشان مشخص است.»

او در مصاحبه‌ای دیگر در واکنش به تلاش‌های انتخاباتی‌اش می‌گوید: «دیگران اگر نمی‌توانند خودشان را با شرایط جدید دنیا که دنیای نسل فناوری اطلاعات و نزدیکی همگان به هم و اتاق شیشه‌ای است هماهنگ کرده و در این چهارچوب قرار نمی‌گیرند، شاید علاقه‌مند باشند بگویند آقای جهرمی برای آینده برنامه دارد. من مشکلی برای گمانه زنی‌های ایشان ندارم.»

جنبش سبز و ماموریت شنود مکالمات

حضور او در وزارت اطلاعات در سال ۸۸، قطعا او را در کنار فعالان جنبش سبز قرار نمی‌دهد پس باید مقابل آنها یا ناظر ساکت بوده باشد. با بررسی سوابق شغلی او، آذری جهرمی زمانی مقابل جنبش سبز قرار می‌گیرد که با شنود مکالمات فعالان مدنی، زمینه دستگیری و حبس آنها را مهیا می‌کرد. 

موضوع به اینجا ختم نمی شود چرا که برخی از فعالان بازداشت شده جنبش سبز معتقدند که آقای وزیر در مقام بازجوی فنی، هنگام بازداشت آنها را مورد بازجویی قرار داده و برخی مدعی هستند که او به همراه نیروهای مسلح به منزل آنها حمله و وسایل الکترونیکی آنها را ضبط کرده است. رادیو زمانه در گزارشی با عنوان «جوان ۳۶ ساله اطلاعاتی که در کار شنود است» به بررسی ریز این ادعاها پرداخته است. ادعای که وزیر جوان آن را نصف و نیمه تکذیب کرده و به اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس دهم گفته: «کشور به شنود نیاز دارد من در دوران فعالیت ام در وزارت اطلاعات مسئولیت شنود را نداشته بلکه مسئول زیرساخت‌های فنی و ساخت تجهیزات صنایع این موضوع را بر عهده داشته‌ام و این موضوع را هم باعث افتخار می‌دانم.»

بازجویی از متهمان از اتهاماتی است که کمپین بین‌المللی حقوق بشر در گزارشی بدان پرداخته و نوشته «بازجویی از برخی از زندانیان سابق سیاسی را به عهده داشته است». آذری جهرمی این ادعا را نیز تکذیب می‌کند و می‌گوید آمادگی دارم در جلسه ای حضوری با کسانی که چنین ادعایی دارند روبرو شوم. هر چند او این اخبار را تکذیب می‌کند ولی الیاس نادران از نمایندگان اصولگرای مجلس پنجم و از سرداران سپاه نیز مدعی است آذری جهرمی «معاون فنی اطلاعات» بود و وظیفه ذاتی اش «شنود و بگیر و ببند» بود.

شکایت قوه قضائیه از محمد جواد آذری جهرمی

آذری جهرمی در تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی چندان بدون یاور هم نیست. مسئولان دستگاه قضایی که برای بگیر و ببند مجوز تام دارند و از دستگیری و مجازات هیچ مقام مسئولی در دولت ابایی ندارند مدتها تلاش کردند آذری جهرمی را مانع در مسیر اجرای دستورات قضایی و مصوبات شورای عالی فضای مجازی برای محدود کردن سرعت و دامنه اینترنت معرفی کنند. جواد جاوید نیا معاون امور فضای مجازی دادستان کل ایران، مدعی شد، به دلیل تمکین نکردن وزیر ارتباطات به تذکرات متعدد، مدعی‌العموم و دو هزار نفر از مردم اهواز از او به دادسرای کارکنان دولت در تهران شکایت کرده‌اند. جعفری دادستان کل کشور نیز خطاب به آذری جهرمی می‌گوید: «باید جوابگو باشد که برای پاکسازی فضای مجازی همکاری نکرده‌اند و مصوبات را اجرا نمی‌کنند.»

پاسخ وزیر جوان به این تهدیدها این بود: «وقتی برای پرداختن به این حواشی نمانده است.» حسن روحانی نیز در حمایت از وزیر جوان‌اش می‌گوید: «وزیر جوان دولت، به دستورات بی‌ربط اعتنا ندارد. وزیر اصلا نمی ترسد، کار خود را با قدرت انجام می‌دهد و یک نفر هم از قوه قضاییه می‌گوید که از این وزیر جوان شکایت می‌کند ، خب شکایت کنید». موضوع به همین سادگی ختم می‌شود، قوه قضاییه تهدید می‌کند و وزیر جوان می‌گوید وقت ندارم مزاحم نشوید و پرونده مختومه می‌شود.

۷ نکته از زندگی حرفه ایی آذری جهرمی

۱- در ۱۷-۱۸ سالگی در برنامه پیاده روی به مشهد، با علی اکبر ابوترابی فرد از آزادگان قزوین که از تهران به مجلس چهارم و پنجم راه یافت، دوست می‌شود، این آشنایی سبب می‌شود که وقتی پا به دانشگاه می‌گذارد به پیشنهاد او جذب وزارت اطلاعات می‌شود.

۲- آذری جهرمی جوانترین وزیر دولت روحانی است. از دهه اول انقلاب که اکثر مدیران جوان بودند بگذریم، در سال‌های اخیر کمتر اتفاق افتاده کسی در سن و سال آذری جهرمی پایش به هیات دولت برسد.

۳- آذری جهرمی مثل بسیاری از اعضای هیات دولت حسن روحانی، با سابقه ای امنیتی پا به دولت گذاشته است.

۴- آذری جهرمی با تکیه بر کرسی وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات سعی کرده چهره ای مردمی از خود برجای گذارد به همین دلیل بسیاری رفتار او را انتخاباتی و او را در رویای ریاست جمهوری می‌دانند.

۵- این وزیر جوان که پای ثابت توییتر فیلتر شده در جمهوری اسلامی است، در کارنامه اش قطع سراسری اینترنت در ایران به مدت یک هفته را دارد هر چند این اتفاق را گردن وزیر کشور به عنوان رئیس شورای امنیت کشور می‌اندازد.

۶- آذری جهرمی از سوی نماینده قزوین در مجلس دهم به فساد اقتصادی متهم شده ولی تا اینجای کار کسی او را بابت این اتهام بازخواست نکرده و تنها افشاگر آن برای ورود به مجلس یازدهم رد صلاحیت شده است.

۷- او علاوه بر فساد مالی متهم به بازجویی از بازداشت شدگان وقایع سال ۸۸ و متهم به شنود از فعالان مدنی و سیاسی هرچند خودش اتهام شنود را رد می‌کند و می‌گوید کار من شنود نبود من تجهیزات شنود را مهیا می‌کردم.

خانواده

پدرش کارگر و مادرش خانه دار و هر دو بی سواد بودند. پدرش در سال ۱۳۸۷ درگذشت.

برادرش علیرضا در ۱۶ سالگی در جنگ ایران و عراق کشته شد.

برادر دیگرش، محمد رضا، هم در این جنگ جانباز شد.

برادر دیگرش‌هادی آذری جهرمی صاحب نمایندگی رایتل در جهرم است. او و همسرش فاطمه صحرائیان از سوی نماینده قزوین به رانت خواری متهم شده اند.

آذری جهرمی سال ۱۳۸۳ ازدواج کرد. او در خصوص ازدواج‌اش می‌گوید: «سال ۸۳ با فروش یک سیم کارت و یک گوشی توانستم ازدواج کنم. حلقه‌ای که برای همسرم خریدم ۱۱۰ هزار تومان بود. آینه و شمعدان؛ اندکی لباس از هزینه‌های اولیه ازدواج ما بود. جشن ازدواج ما در سالن تلاش وزارت رفاه برگزار شد و در نهایت کل هزینه‌های ازدواج ما یک میلیون و نیم بود.» در رابطه با شغل همسر آذری جهرمی صحبت‌های متفاوتی در جریان است اما اطلاعات دقیق و درستی از جزئیات شغل همسر محمد جواد آذری جهرمی در دسترس نیست. محمدرضا رضایی کوچی، نماینده مجلس در مورد برخی شایعات پیرامون پدر همسر آذری جهرمی گفته: «اینکه گفته می‌شود آقای آذری جهرمی داماد فرد خاصی است اینگونه نیست. وی داماد یک کارمند بازنشسته شرکت نفت است».

سینا، محمد و علی نام سه فرزند محمد جواد جهرمی است. او دختری ندارد.

خواهرزن و فساد میلیاردی در مجموعه وزیر جوان

در میان اعضای خانواده اما یک اسم مدتی است بارها در رسانه‌ها مطرح شده: خواهرزن آقای وزیر خانم «ثنا اسدیان». حمیده زرآبادی نماینده قزوین در مجلس دهم، مدتهاست پیگیر فسادی است که گفته می‌شود ارتباط نزدیک به خانواده محمد جواد آذری جهرمی دارد. زرآبادی مدعی شده: «خانم ثنا اسدیان خواهر خانم وزیر ارتباطات متولد ۶۵ است، شما بگویید ما چند نفر بیکار در این سن و سال در کشور داریم. کارمزد او طی سه سال ۲ میلیارد و۳۰۰ میلیون تومان بوده که به طور متوسط ماهیانه ۶۹ میلیون تومان است که در برخی ماه‌ها تا ۱۳۷ میلیون تومان هم این کارمزد رسیده‌ است.» او می‌افزاید: «فردی به نام فاطمه صحراییان چند نمایندگی ایرانسل و رایتل را در جهرم دارد، که این شخص به گفته خانم زرآبادی همسر فردی به نام‌هادی آذری جهرمی است.»‌ هادی آذری جهرمی برادر آقای وزیر است.

آذری جهرمی هیچ وقت به طور شفاف پاسخ این نماینده مجلس را نداد. او برای پاسخگویی یک لایو اینستاگرامی ترتیب داد. اتهام او رانت خواری و واگذاری بدون مناقصه قرارداد شرکت رایتل با خواهر زن خود ثنا اسدیان و کسب پورسانت ۲۳ میلیارد ریالی در ۲ سال بود. خانم زرآبادی که این اتهام را متوجه آ‌ذری جهرمی کرده این سند را منتشر کرده که نشان می‌دهد خانم ثنا اسدیان با شرکت رایتل و زیر مجموعه‌های وزارت ارتباطات و با ترک تشریفات مناقصه قراردادی میلیاردی در حوزه بیمه منعقد کرده است.

اقتصاد شهروند در گزارشی اختصاصی به شرح کامل این پرونده پرداخته که در این لینک در دسترس است.

فعلا این اسامی از خانواده آذری جهرمی در مصاحبه‌ها البته با پسوند مفسد اقتصادی مطرح شده است:

ثنا اسدیان خواهر زن و شوهرش محمد علی نواب زاده رضوی، باجناق محمد جواد آذری جهرمی و خانم فاطمه صحرائیان همسر‌هادی آذری جهرمی زن داداش و برادر محمد جواد آذری جهرمی.

تا اینجای کار روشن شده که آقای وزیر باید در صحن مجلس حاضر و به سوال حمیده زرآبادی نماینده قزوین پاسخ دهد ولی آیا عمر این مجلس دهم کفاف می‌دهد؟ معلوم نیست ولی آنچه معلوم است اینکه فعلا خانم حمیده زرآبادی نماینده قزوین رد صلاحیت شده درست مثل پرونده املاک نجومی شهرداری تهران که افشاگر بازداشت و محمد باقر قالیباف متهم پرونده، برای مقامی بالاتر چون ریاست جمهوری تایید صلاحیت شد و اتفاقا صلاحیت‌اش برای ورود به مجلس یازدهم نیز تایید و برای ریاست این مجلس خیز برداشته است.

لینک منبع: https://www.arsehsevom.org/cabinet-profile-mohammad-javad-azari-jahromi