عرصه سوم:«من اگر به جای دانشجویان امروز بودم به دنبال برگزاری دورههای مختلف بودجهخوانی و کسب اطلاعات بیشتر درباره بودجه میرفتم. امروز دانشجویان اسم یک نهاد به نام جامعهالمصطفی را میدانند، اما سایر نهادها را نمیشناسند. پشت هر ردیف بودجه یک قبیله و یک پدر و مادر قرار دارد؛ شما فقط جامعه المصطفی را می شناسید، هزار نهاد دیگر وجود دارند که اصلا اسمشان را هم نشنیدهاید. وقتی می خواهیم بودجه شان را قطع کنیم، کل بودجه کشور را گروگان میگیرند، تا تکلیف آن یک ردیف مشخص شود.»
آنچه خواندید گوشهای از اظهارات جنجال برانگیز حسام الدین آشنا مشاور حسن روحانی درباره بودجه سال ۹۸ است که به تازگی در رسانهها انتشار یافته است. هر چند اطلاع دقیقی از زمان این سخنرانی در دست نیست و به نظر میرسد که پیش از انتشار بودجه ۹۸ این سخنان ایراد شده است اما آنچه مشخص است که انتشار علنی بودجه باعث شده تا جامعه مدنی بیش از پیش نسبت به چگونگی تخصیص آن به نهادها و سازمانهای مختلف حساسیت به خرج دهد و به دنبال پاسخگو کردن مسئولان برود.
آشنا که در جمع دانشجویان دانشکده فنی حاضر شده و سخن میگفت در تشریح چگونگی ایجاد ردیفهای جدید بودجه میگوید:«در طول زمان ردیفهای بودجه پا درآوردهاند، یعنی اول یک کسی با لابی، با فشار، با تماس، با توافق آمده و یک بندی در بودجه باز کرده به عنوان کمک به فلان موسسه و مبلغ آن را هم در ابتدا ده میلیون تومان گذاشته و بعد به تدریج این رقم رشد کرده … هر رئیس جمهوری فکر میکرده که دوستانی دارد که باید تقویت کند با سازمان برنامه توافق کرده یک ردیفهایی برای یک حمایتهایی وارد بودجه کرده اند.»
مشاور رئیس جمهور اما در ادامه انگشت اتهام را به سمت مجلس و نمایندگان آن نشانه رفته و میگوید آنها بودجه کشور را به گروگان میگیریند:«از خدا و پیغمبر و ماهواره و تا اتم و دفاع و همه چیزهای مقدس و محترم استفاده شده تا یک عدهای در عین این که بازنشسته هستند، در عین این که بازنشسته اداری هستند در عین این که بازنشسته سیاسی هستند بتوانند حامی پروری کنند. اینها وجود دارد شما میخواهید با این برخورد کنید؟ میبینید در مجلس شما را میزنند. شما میخواهید برید بودجه جایی را که قبول ندارید یا درست نمی دانید، یا فرض بگیرید من از مردم رای گرفتم برای این که پول به اینها ندم، می خواهید برید این را بزنید؟ کل بودجه دولت را، کل بودجه کشور را به گروگان میگیرند تا تکلیف آن یک ردیف مشخص شود! این واقعیته قدرت است.»
اولین بار نیست که دولت و مجلس یکدیگر را به تضییع حقوق مردم متهم میکنند اما بی شک این اتفاق که یک مقام دولتی مجلسیان را به فساد گسترده در پروسه تصویب بودجه متهم میکند و آنها را به گروگان گیران بودجه تشبیه میکند، در عرصه سیاست ایران تازگی دارد و البته واکنشهایی را هم برانگیخته است.
احمد امیرآبادی فراهانی دبیر هیات رئیسه و نماینده مردم قم در مجلس از اولین نمایندگانی بود که در مقام پاسخگویی به حسام الدین آشنا وارد عمل شد و در توییتر خود نوشت:
«شما که طرفدار شفافیت بودجه هستید بفرمایید چقدر بودجه گرفته اید و آن را چگونه خرج کردهاید؟ بفرمایید چه کسی دوباره در ردیف های وزارت ارشاد پیشنهاد آورده به این موسسات کمک بشود چرا اینها را در جمع دانشجویان که سخنرانی فرمودید نگفتید…ولی خوبه بدانید جامعه المصطفی که همیشه کمتر از آن چیزی که تصویب می شود تخصیص می دهید ۳۰۰هزار نفر را با زبان فارسی آشنا کرده است.»
هر چند ضرورت آشنایی ۳۰۰ هزار نفر با زبان فارسی چندان برای جامعه ایرانی مشخص نیست و کسی نمیداند در ازای این زبان آموزیها و خاصه خرجیها در کشورهای آفریقایی، پاکستان، افغانستان و … قرار است چه منافعی از دولت یا ملت ایران تامین شود! اما امیرآبادی نتوانست موضع حمایتی خود را از تصویب چنین بودجههای جنجالی پنهان کند و با همین توییت مشخص شد که این عضو هیات رئیسه و فراکسیون اصولگرایان کجای پازل بودجه ایران قرار دارد.
غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس یکی دیگر از نمایندگانی است که به اظهارات آشنا واکنش نشان داده است او در اینستاگرام خود نوشته است:«هر رئیس جمهور گویا باید یک مشایی داشته باشد. مشاور محترم رئیس جمهور بعد از شش سال از دوره رئیس جمهور با دادن آدرس غلط به جامعه فرار به جلو میکنید. بودجه را دولت میدهد. شش سال هم آقای روحانی بودجه را به مجلس داد. هر آنچه که بخواهد میتواند در لایحه انجام میدهد. مثل امسال که هر جا را دوست نداشت، کم کرد و هر جا را دوست داشت بالا برد.»
گرچه تاجگردون پاسخ قانعکنندهای به اتهامات آشنا نمیدهد اما در یک مورد موفق میشود که انگشت اتهام را به سوی دولت بچرخاند و بگوید «شش سال هم آقای روحانی بودجه را به مجلس داد.» نکته مهمی که دولت باید پاسخگوی آن باشد همین جاست:چرا دولت در طی ۶ سال گذشته و تا به امروز نسبت به این خاصه خرجی ها سکوت کرده بود؟ چرا دولت تا این لحظه تلاش نکرده است هویت این مراکز فاسدِ قدرت و ثروت را منتشر کند؟ چرا در تمام این سالها دولت نسبت به افزایش بودجه نهادهایی چون جامعه المصطفی العالمیه واکنش نشان نداده و عملا در راستای منافع آنها گام برداشته است؟ چرا دولت در تمام این سالها به جای تقویت جامعه مدنی، سندیکاها، اصناف و … اقدام به بزل و بخشش بودجه کشور میان گروهی از روحانیون کرده است؟
پیشتر رحمانی فضلی وزیر کشور دولت فعلی در همین مجلس از پولهای کثیف انتخاباتی حرف زده بود، از سرمایهگذاری شبکههای قدرت و ثروت برای حضور کاندیداهای خاص در مجلس گفته بود، هر چند پس از یک هجمه خبری شدید به عقب نشینی از مواضع خود مجبور شد.