درصحن: یک هفته لابی و مذاکره رهبران فراکسیون های سه گانه مجلس دهم (امید، اصولگرایان و مستقل ها) به ائتلاف پنهانی مستقل ها و اصولگرایان علیه زنان و سنی های مجلس منجر شد تا فراکسیون اصلاح طلبان، مستقل از دو فراکسیون دیگر نتواند سهمیه زنان و سنی ها را در هیات رئیسه مجلس برای سال دوم حفظ کند. انتخابات سال دوم هیات رئیسه مجلس دهم، بعنوان مهمترین موضوع خبری مجلس در هفته دوم خرداد ماه سال ۹۶، هفته ای پرحادثه را برای مجلس رقم زد.
رهبران فراکسیون امید با افشای توافق پنهانی دو فراکسیون مستقل ها و اصولگرایان مبنی بر تقسیم ۶-۶ کرسی های هیات رئیسه برای حذف علی مطهری از نایب رئیسی مجلس، سبب شدند تا توافقات پنهانی به لابی های آشکار با میانجی گری علی لاریجانی رئیس مجلس منجر شود. فراکسیون امید همچنین با تهدید دیگر فراکسیون ها، مبنی بر ارائه لیست کامل برای هر ۱۲ کرسی هیات رئیسه از جمله کرسی، رئیس مجلس، حذف پزشکیان و مطهری دو نایب رئیس مجلس را خط قرمز خود اعلام کرد و حتی از پزشکیان بعنوان کاندیدای خود برای ریاست مجلس رونمایی کرد.
رویارویی فراکسیون امید با دو فراکسیون مستقل ها و اصولگرایان، علی لاریجانی را بر آن داشت تا در نشستی با رهبران هر سه فراکسیون به یک اجماع دست یابند. بنابر گزارش رسانه های داخلی، خروجی جلسه لاریجانی با محمد رضا عارف، کاظم جلالی و حمید رضا حاجی بابایی، به این شرح اعلام شد:
۱- حمایت هر سه فراکسیون از ریاست علی لاریجانی
۲- رقابت هر سه فراکسیون امید، اصولگرایان و مستقل ها برای دو کرسی نایب رئیسی با کاندیداتوری پزشکیان، مطهری، حاجی بابایی و قوامی
۳- واگذاری ۳-۳-۳ دیگر کرسی های هیات رئیسه میان سه فراکسیون مجلس
اصلاح طلبان از ابتدای مذاکرات با دو فراکسیون مستقل ها و اصولگرایان بر واگذاری یک کرسی به زنان و یک کرسی به سنی ها تاکید کردند. از این رو آنها فریده اولادقباد (به تقاضای فراکسیون زنان)، قسیم عثمانی (از میان سنی های مجلس) و محمد علی وکیلی عضو فعلی هیات رئیسه را بعنوان سهمیه سه نفری خود برای عضویت در هیات رئیسه مجلس معرفی کردند. اما در جریان اعلام کاندیداتوری، نامزدان دبیری و ناظران هیات رئیسه، دو فراکسیون اصولگرایان و مستقل ها به جای معرفی سه کاندیدا، ۵ نماینده اعلام کاندیداتوری کردند تا تعهدات تشکیلاتی مخدوش شود.
اعلام نتایج انتخابات، و رای نیاوردن خانم فریده اولاد قباد و آقای قسیم عثمانی، نشان داد که دو فراکسیون مستقل ها و اصولگرایان در توافقی پنهان، کرسی های دبیران و ناظران هیات رئیسه را میان خود تقسیم و از رای به کاندیداهای فراکسیون امید خودداری کرده اند تا از ۹ کرسی باقیمانده هیات رئیسه ۵ کرسی به اصولگرایان، ۳ کرسی به مستقل ها و تنها یک کرسی به اصلاح طلبان تعلق گیرد.
بی مهری مستقل ها و اصولگرایان به زنان و سنی های مجلس با واکنش تند رئیس فراکسیون زنان مجلس روبرو شد. پروانه سلحشوری در گفتگو با خبرگزاری ایرنا خواستار انتشار لیست نمایندگانی شد که با حمایت ائتلاف امید به مجلس آمده ولی خیانت کردند. او گفت: «ما در انتخاب رئیس و نواب رئیس با فراکسیون های مستقلین ولایی و نمایندگان ولایی توافق داشتیم و رای خوب هم آوردند ولی فراکسیون های دیگر در دبیران و ناظران به عهدشان وفا نکردند و بی اخلاقی کردند. آنان درمورد نامزدهای دبیری و ناظر همان ۶-۶ که بسته بودند را عملی کردند و همه نقش ها با فراکسیون مستقلین بود.»
سلحشوری ادامه داد: «اگر مطهری هم رای آورد فقط به خاطر این بود که ما دستشان را خواندیم و اجازه ندادیم که این نامزد نایب رئیس را بیندازند.»
جعفرزاده ایمن آبادی نایب رئیس فراکسیون مستقل ها، اتهام توافق پنهانی را رد می کند و می گوید: «هیچ لیست مخفی و توافق پشت پرده ای درباره انتخابات هیأت رئیسه مجلس وجود نداشته است، ما از کسی نمی ترسیدیم و دلیلی نداشت لیست پشت پرده بدهیم.» او معتقد است نمایندگان مجلس فراکسیونی رای نداده اند.
محمدرضا تابش، نايب‌رئيس فراکسيون اميد، اما معتقد است حذف زنان و سنی ها از قبل طراحی شده بود. او می گوید: «يک جرياني نمي‌خواست کانديداي زن و اهل سنت رأي بياورند که معلوم هم هست فکر چه کساني بوده. من فکر مي‌کنم با اين جمعيتي که داريم، مي‌توانيم خودمان مستقلا هر فعل و انفعالي را رقم برنيم». او همچنين گفته: «به‌هر‌حال، نيمي از جامعه ما را زنان تشکيل مي‌دهند؛ چرا نبايد حداقل يک زن در ترکيب هيئت‌رئيسه حضور داشته باشد؟ عزم نانوشته‌اي را ديدم که زن‌ها و اهل تسنن رأي نياورند. اين کار خوبي نبود. وقتي به اجماع مي‌رسيم که به ليست رأي بدهيم، همه بايد به آن احترام بگذاريم.»
ترکیب هیات رئیسه مجلس دهم در سال دوم
پس از رای گیری، علی لاریجانی در رقابتی بی رقیب توانست با ۲۰۴ رای برای دهمین سال پیاپی بر کرسی ریاست مجلس تکیه زند. او در انتخابات سال گذشته ۲۳۷ رای کسب کرده بود، پس آراء او با ریزش همراه بوده است. پیش از لاریجانی، تنها اکبر هاشمی رفسنجانی موفق شده بود ده سال کرسی ریاست مجلس (دور اول، دوره دوم و دو سال اول دوره سوم) را از آن خود کند.
رقابت مسعود پزشکیان، علی مطهری، حمید رضا حاجی بابایی و هادی قوامی برای تکیه بر کرسی نایب رئیسی مجلس که بسیار جنجال برانگیز شده بود در نهایت مطابق میل فراکسیون امید به پایان رسید و پزشکیان و مطهری نه تنها در سمت نایب رئیسی ابقاء شدند بلکه آراء آنها افزایش یافت. پزشکیان با ۱۷۹ رای و مطهری با ۱۶۳ رای نایب رئیس باقی ماندند. سال گذشته پزشکیان ۱۵۴ رای و مطهری ۱۳۳ رای کسب کرده بودند.
از میان کاندیداهای شش کرسی دبیری هایت رئیسه نیز، اکبر رنجبرزاده با 183 رأی، محمدحسین فرهنگی با 182 رأی، سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی با 179 رأی، غلامرضا کاتب با 178 رأی، محمدعلی وکیلی با 171 رأی و احمد امیرآبادی فراهانی با 165 رأی به پیروزی رسیدند و سه کرسی ناظران هیات رئیسه نیز به محمد آشوری تازیانی با 184 رأی، بهروز نعمتی با 129 رأی و اسدالله عباسی با 122 رأی رسید.
فریده اولادقباد تنها زن کاندیدای هیات رئیسه ۱۴۱ رای و قسیم عثمانی و رسول خضری دو کاندیدای سنی هیات رئیسه نیز به ترتیب ۹۹ و ۹۰ رای کسب کردند و از ورود به هیات رئیسه بازماندند.
تقاضای نمایندگان از شورای پنجم: حسابرسی مالی شهرداری اولویت اول باشد
نمایندگان مجلس بعنوان ناظران انتخابات، با تایید صحت انتخابات (بجز یکی دو حوزه) پرونده انتخابات پنجمین دوره شوراها را بستند و حال در انتظار شروع به کار منتخبان جدید و بررسی ابهام های باقی از دوره قبل هستند. آنها حسابرسی مالی از شهرداری ها از جمله شهرداری تهران را اولویت اول شورای شهرها می دانند. محمد جواد کولیوند رئیس کمیسیون شوراها در این خصوص می گوید: «با توجه به اعلام ارقام مختلف بدهی شهرداری تهران، شورای پنجم شهر بعد از روی کار آمدن باید نسبت به مطالعه طرح جامع و تفصیلی شهر تهران پرداخته و بر اساس آن وضعیت موجود شهر رامورد سنجش و ارزیابی قرار دهد.» او با بیان اینکه شورای پنجم شهر پس از انجام اقدامات ابتدایی باید به بررسی گزارش‌های حسابرسی شهرداری بپردازد،، می افزاید: «شورا با بررسی گزارش‌های حسابرسی قطعا فردی را به عنوان شهردار انتخاب می‌کنند که بتواند امور شهری، وضعیت مالی و بدهی‌ها را مدیریت کند، بنابراین بهترین مسیر بررسی بدهی‌ها، از طریق گزارش حسابرسی خواهد بود.»
علیرضا رحیمی نماینده تهران و رئیس هیات نظارت استان تهران در انتخابات شوراها نیز در بیان ضرورت شفاف سازی عملکرد شهرداری تهران در طول 12 سال گذشته، می گوید: « شائبه‌هایی که در مورد املاک نجومی، واگذاری پروژه‌ها، هزینه‌های هوشمندسازی شهر و ترافیک هم مطرح شده متاسفانه برای مردم بدون پاسخ باقی مانده است لذا تحقیق و تفحص از شهرداری تهران ضروری است.» او می افزاید: «انتظار این است که شورای پنجم به این مسایل ورود و شفاف سازی کند ولی در صورتی که شورای پنجم شهر به وظیفه نظارتی خود عمل نکند، نماینده‌های تهران مصمم به تحقیق و تفحص و روشنگری هستند.»
۴۳ تذکر به رئیس جمهور و هیات دولت
نمایندگان مجلس در دومین هفته خرداد ماه ۴۳ تذکر به رئیس جمهور و هیات دولت دادند تا برخی اشکالات را برطرف کنند. برخی از تذکرها که از تریبون مجلس خوانده شد متوجه شخص رئیس جمهور و مابقی به وزرای دولت داده شد. در یکی از این تذکرها حسن روحانی رئیس جمهور تهدید شد که چنانچه به مسائل سند ۲۰۳۰ توجه نشود با ارائه سوالی به صحن علنی فراخوانده می شود. در تذکر جبار کوچکی نژاد نماینده رشت که به امضای ده نماینده دیگر نیز رسیده خطاب به حسن روحانی آمده است: «رئیس جمهور به جای عذرخواهی از مقام معظم رهبری تاکید می کند که از سند ۲۰۳۰ گذشت نمی کنم، بنابراین در صورت ادامه روند، طرح سوال از رئیس جمهور انجام خواهد شد.»
طرح سوال از رئیس جمهور هم طراز طرح استیضاح وزراء و تهدیدی جدی است که در مجلس هشتم علیه محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت عملی شد.
در مهمترین تذکرهایی که این هفته به رئیس جمهور و وزیران داده شد، همچنین می توان به تذکر جواد ابطحی، قاضی‌پور، ابوالفضل ابوترابی، پورمختار، ترکی و زاهدی به رئیس جمهور در خصوص انتقال مجانی گاز ایران به ترکیه و تقاضا برای برکناری وزیر نفت بعنوان مباشر پرونده کرسنت اشاره کرد. تذکر غلامرضا حیدری نماینده تهران به وزیر فرهنگ در خصوص برخوردهای امنیتی با روزنامه نگاران از دیگر تذکرهای مهم نمایندگان بود.
انتخابات هیات رئیسه کمیسیون های تخصصی
انتخابات هیات رئیسه کمیسیون های تخصصی در سال دوم مجلس دهم، هفته آینده در تک تک کمیسیون های تخصصی برگزار می شود. مدیریت اکثریت کمیسیون های تخصصی در کنترل اعضای دو فراکسیون مستقل ها و اصولگرایان است و تنها ریاست دو کمیسیون برنامه و بودجه، و بهداشت در اختیار نمایندگان فراکسیون امید است از این رو فراکسیون امید که در انتخابات هیات رئیسه موفق نشد به خواسته خود یعنی حفظ ۵ کرسی اش دست یابد، می کوشد تا در هیات رئیسه کمیسیون های تخصصی نقش پررنگتری را برعهده گیرد. مجلس سیزده کمیسیون تخصصی و هر کمیسیون چند کمیته کاری دارد.
سه شنبه هفته آینده همچنین وزیر کشور با حضور در مجلس، گزارشی از روند انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراها ارائه خواهد کرد.
