در صحن – شوراها – امید رستگاری: رقابت 247 کاندیدای انتخابات شورای شهر گرگان برای ورود به ساختمان سفید شورای این شهر به روزهای پایانی خود رسیده و همگان در انتظار روز 29 اردیبهشت و نتایج انتخابات هستند.
ویژگی اصلی فضای تبلیغاتی این دوره از انتخابات شورای شهر در گرگان، انسجام اصلاح طلبان از یک سو و پراکنده کاری اصولگرایان از سوی دیگر است. در حالی که اصلاح طلبان گرگان از همان ابتدا با لیستی شناسنامه دار وارد رقابت شدند حربه اصلی اصولگرایان این بوده که در قالب حامیان شهردار کنونی وارد رقابت شده و اصلاح طلبان را مخالف او معرفی کنند.
کارنامه پر ابهام شورای چهارم که مشحون از اختلاف بین موافقان و مخالفان شهردار گرگان بوده و بارها به تعطیلی جلسات شورا منجر شده، هم به انتخابات شورای پنجم حساسیت تازه ای بخشیده است.
اما به نظر فعالان اجتماعی و زیست محیطی گرگان مهم ترین مساله ای که این شورا در قبال آن عملکرد ضعیف و قابل نقدی داشته، بی تفاوتی و بعضا همراهی این شورا در تلاش ها برای تخریب جنگل ناهارخوران به بهانه ساخت تله کابین و یا امکانات توریستی بوده است. شورای چهارم در مجموع نه تنها در مقابل این طرح های ضد زیست محیطی قرار نگرفت، بلکه تعدادی از اعضای آن فعالانه از این دست اندازی ها دفاع کردند.
از دست اندازی سپاه به جنگل ناهار خوران تا پروژه تله کابین
به استناد گزارش موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، در نیم قرن گذشته بیش از پنجاه هکتار از جنگل های اطراف گرگان از بین رفته، اما این حجم از تخریب باعث نشده دست اندازی به این جنگل ها خاتمه یابد.
در سال 1391 و با مجوز دولت احمدی نژاد، بنیاد حفظ ارزش های دفاع مقدس وابسته به سپاه پاسداران اقدام به در اختیار گرفتن ده هزار متر مربع از این جنگل ها کرد و به بهانه ساخت موزه دفاع مقدس اقدام به تخریب آن نمود.
یکی از فعالین زیست محیطی گرگان با اشاره به انگیزه ها پنهان این طرح یعنی جنگل خواری و فراهم کردن زمینه برای ویلا سازی در دل جنگل می گوید: «باید از مجریان این طرح پرسید که فضای جنگل ناهار خوران چه شباهتی با مناطق جنگی ایران و عراق دارد و چرا باید موزه ای درباره جنگ ایران و عراق، در دل جنگل های گرگان ساخته شود؟»
این دست اندازی که به قطع تعدادی زیادی از درختان در ناحیه تپه نورالشهدا انجامید، آخرین دست از این گونه اقدامات نبود. سال گذشته نیز آغاز دوباره فعالیت ها برای ساخت تله کابین در دل جنگل های ناهار خوران خاطره تخریب جنگل را برای فعالین زیست محیطی و شهروندان گرگانی زنده کرد.
همراهی شورا و شهرداری گرگان با پروژه تله کابین
پروژه ساخت تله کابین در جنگل های ناهار خوران در سال 1381 و با تصویب شورای دوم آغاز و در سال 1385 با آغاز خاکبرداری وارد فاز عملیاتی خود شد، اما به دلایلی اجرای آن متوقف شد تا اینکه در بهمن ماه سال گذشته شهرداری گرگان با نصب بنرهایی آغاز دوباره ساخت «زیباترین تله کابین جهان» را به شهروندان گرگانی نوید داد.
نکته تاسف برانگیز، اصرار شهرداری گرگان به اجرای این طرح و همراهی تعدادی از اعضای شورای چهارم با آن برغم هشدارهای مکرر فعالان زیست محیطی شهر بوده است. حسین صادقلو شهردار گرگان با ادعای این که در ساخت این تله کابین حتی یک درخت هم قطع نمی شود، مخالفان را به نداشتن «آداب بهره برداری از طرح های بزرگ»، متهم می کند.
صفر علی پایین محلی سخنگوی شورای چهارم نیز با اشاره به اخذ مجوزهای لازم اعلام کرد که پروژه تله کابین گرگان به زودی کلنگ زنی خواهد شد. پزشک پور، دیگر عضو شورای شهر گرگان هم با دفاع از طرح، از رایزنی ها با شرکت پومای فرانسه برای احداث این تله کابین خبر داد.
مخالفان این طرح چه می گویند؟
فعالین زیست محیطی گرگان آغاز دوباره پروژه تله کابین در جنگل ناهار خوران را تبلیغاتی برای انتخابات شوراها و اقدامی پوپولیستی و ضد محیط زیستی می دانند.
یک کارشناس محیط زیست با اشاره به این که با احداث تله کابین سالانه چهارصد هزار نفر به این جنگل ها هجوم خواهند آورد می گوید: «حتی حجم کنونی مسافران و گردشگران هم از نظر توان سرزمینی و آلودگی، ترافیک و فرسایش خاک خارج از توان ناهار خوران است، چه رسد به این که بخواهیم در آن جا تله کابین هم ایجاد کنیم.»
او با اشاره به موقتی بودن جاده فعلی ناهارخوران ادامه می دهد: «با احداث تله کابین باید جاده دیگری هم ساخته شود که نتیجه آن قطع تعداد زیادی از درختان خواهد بود.»
نسیم هم که از فعالین محیط زیستی گرگان است با رد ادعای مسئولین شورا و شهرداری درباره قطع نشدن حتی یک درخت می گوید: «در طرح منتشر شده دو هکتار زمین پایین دست به عنوان مبدا و دو هکتار زمین بالا دست به عنوان مقصد تله کابین در نظر گرفته شده، بنابراین تله کابین حداقل چهار هکتار از پهنه جنگلی گرگان را از بین خواهد برد.»
البته به عقیده نسیم تخریب این چهار هکتار تنها آغاز راه است و با احداث رستوران ها، پارکینگ ها و مراکز تفریحی دیگر در اطراف تله کابین، قطعا مساحت بیشتری از جنگل تخریب خواهد شد.
تخریب جنگل، گرگان را با خطر سیل روبرو می کند
نسیم با اشاره به این که در دو دهه گذشته سیل در گرگان افزایش قابل توجهی داشته و باعث خسارات جانی و مالی و عزادار و بیکار شدن مردم شده است می گوید: «علت اصلی این سیل ها از بین رفتن پوشش جنگلی و مرتعی منطقه است.»
یکی دیگر از فعالین زیست محیطی گرگان هم در مخالفت با این طرح می گوید: «ساخت تله‌کابین و تاسیسات وابسته به آن پیامدهای محیط زیستی و اجتماعی گوناگونی خواهد داشت ازجمله تخریب جنگل‌های هیرکانی، رانش خطرناک زمین، افزایش خطر سیل‌خیزی برای شهر گرگان و پایین‌دست، فرسایش جدی خاک، آلودگی شدید صوتی، آلودگی گسترده زباله، افزایش ترافیک آزاردهنده، تعارضات غیرقابل کنترل اجتماعی و ده‌ها مورد دیگر.»
به عقیده مهدی عوارض بلند مدت این طرح برای گرگان، بسیار بیشتر از اشتغال و درآمد محدودی است که تله کابین برای گرگان به ارمغان می آورد.
هدف، افزایش قیمت زمین های بالادست است
یکی دیگر از فعالین زیست محیطی گرگان با تاکید بر اینکه اشکال از طرح جامع شهری است که چندسال پیش بدون نظرات کارشناسی و توسط مشاور غیرمتخصص در حوزه جنگل و محیط زیست تهیه شده و قصد دارد بخش مهمی از جنگل را در داخل حریم شهری گرگان قرار دهد، می‌گوید : «بحث تله کابین در گرگان یک نمایش مردم‌پسند است برای اینکه یک پروژه را قیچی بزنند و در کارنامه شان بیاورند. متاسفانه حفظ منابع طبیعی چیزی نیست که بتوان به عنوان عملکرد ارایه داد و کسی هم به آن اهمیتی نمی‌دهد.»
او با اشاره به انگیزه های پنهانی که در این طرح وجود دارد ادامه می دهد: «به نظر من تله‌کابین ناهارخوران یک ابزار است تا بتوانند ارزش افزوده زمین ها و ویلاهای موجود در منطقه را بالا ببرند. من هیچ تردیدی در این باره ندارم. چرا اصرار دارند همه چیز را در ناهارخوران درست کنند؟ برای اینکه ارزش افزوده زمین‌هایشان در زیارت بالا برود. برای همین هم ناهارخوران را در طی 20 سال از جنگل، به بلوار شهری تغییر داده اند.»
شورای پنجم و نجات جنگل ناهار خوران
جنگل ناهار خوران که همین حالا هم حال روز خوشی ندارد، در معرض دست اندازی نهادها و طرح هایی قرار گرفته، که دغدغه زیست محیطی ندارند. همراهی شهرداری و بخشی از شورای چهارم گرگان با این طرح ها هم نقطه سیاهی در عملکرد آنها است.
تله کابین فقط یک ایستگاه و چند تا کابین نیست که اعضای شورای شهر می‌گویند تنها چند درخت در آن سر زنی می شود و یا مقدار مشخصی از فضای جنگل را اشغال می کند. به عقیده آگاهان به مسائل زیست محیطی، احداث تله کابین تنها آغاز راه است و ادامه این سیاست ها در زمان کوتاهی این جنگل را از پا درخواهد آورد.
هوشیاری فعالان زیست محیطی گرگان که با تشکیل پویش مخالفت با ساخت تله کابین در جنگل ناهار خوران آغاز شد و حمایت بیش از سه هزار نفر از شهروندان گرگانی را هم کسب کرد، یکی از گام های مهم جامعه مدنی گرگان برای حفاظت از این جنگل بوده است. این هوشیاری می تواند در انتخابات 29 اردیبهشت و با رای دادن به کاندیداهایی که مخالف تخریب جنگل و طرفدار حفظ محیط زیست هستند، به نتیجه مطلوب خود دست یابد.
