در صحن ـ شوراها ـ بهاره موسوی: شهرستان تاکستان با جمعیتی بالغ بر 170 هزار نفر، سومین شهر پرجمعیت استان قزوین است. این شهر سال هاست که با یک مشکل بزرگ شهری دست و پنجه نرم می کند: «عبور خط آهن تهران-تبریز از مرکز شهر تاکستان.
این خط آهن که ۱۳ کیلومتر آن از وسط تاکستان عبور می کند علاوه بر تقسیم شهر به دو منطقه مجزا و ایجاد دشواری در رفت و آمد بین شمال و جنوب شهر، از گذشته سبب ایجاد مشکلات عدیده ای برای شهروندان تاکستانی شده است. به همین دلیل انتقال این خط آهن به خارج از شهر و یا رفع مشکلات ایجاد شده به وسیله آن، همواره یکی از مطالبات اصلی شهروندان تاکستانی بوده است. مطالبه ای که بعد از نزدیک به سه دهه هنوز پاسخی نیافته است.
مشکل عبور راه آهن از مرکز تاکستان چیست؟
حمید یکی از شهروندان تاکستانی است که چند سال است برای خروج راه آهن از مرکز شهر تلاش می کند. به عقیده او عبور این خط آهن از مرکز تاکستان تبدیل به یک مانع عمده در برابر توسعه تاکستان و حل مشکلات این شهر شده است.
حمید در این باره می گوید: «این خط آهن سیمای شهر تاکستان را به طور کامل از بین برده و با اشغال یکی از بهترین قسمت های شهر، امکان گسترش فضاهای تجاری، فرهنگی، و تفریحی تاکستان را هم محدود کرده است.»
او همچنین با اشاره به اینکه این خط آهن عملا شهر را به دو قسمت تقسیم کرده و انسجام شهری را از بین برده، می گوید: «ترافیک سنگین خیابان هایی که از عرض خط آهن عبور می کنند، مثل خیابان سید جمال الدین اسدآبادی یکی دیگر از مشکلات ساختاری است که این خط آهن برای تاکستان ایجاد کرده است.»
این خط آهن علاوه بر موانع ساختاری برای توسعه شهر، مشکلات زیادی را برای زندگی روزمره مردم به ویژه ساکنان حاشیه آن ایجاد کرده است و آنها در موارد متعددی به این مساله اعتراض کرده اند.
شهناز که از ساکنان حاشیه ریل قطار است با اشاره به خطراتی که عبور قطارها برای فرزندانش ایجاد می کند می گوید: «ما نمی توانیم بيست و چهار ساعته از بچه های خود مراقبت کنیم. کنجکاوي ، بچه ها را به بازي در مسير ريل راه آهن مي کشاند و حاصل آن هم اتفاقات ناگوار است.»
بهمن هم با اظهار ناراحتی از آلودگی صوتی ناشی از عبور قطارها می گوید: «ما اصلا آرامش نداریم و این سر و صدا در روح و روان ما تاثیر بدی گذاشته است.»
این قصه سر دراز دارد!
بحث انتقال مسیر خط آهن به خارج از شهر، چیزی نیست که تنها در آستانه انتخابات شوراها مطرح شده باشد و سابقه آن به اوایل دهه هفتاد برمی گردد.
رجب رحمانی نماینده سابق مردم تاکستان در مجلس مدعی است که در سال 1372 با ارسال نامه ای به رئیس جمهور وقت، هاشمی رفسنجانی، خواهان انتقال راه آهن شده و قول های مساعدی هم دریافت کرده است.
امیر طاهر خانی نماینده مردم تاکستان در دور هشتم مجلس نیز مدعی است که با پیگیری های او طرح انتقال راه آهن به خارج از شهر تصویب شده و حتی بودجه آن نیز فراهم شد، اما اجرای این طرح با عوض شدن نماینده شهر مسکوت ماند.
با این حال هیچ کدام از این پیگیری ها ره به جایی نبرده و مسئولین راه آهن جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده اند که برنامه ای برای تحقق این آرزوی چندین ساله مردم تاکستان ندارند.
تاکستان را با پاریس و برلین مقایسه می کنند
حمید درباره استدلال های مخالفین انتقال راه آهن می گوید: «آنها با مقایسه تاکستان با برلین و پاریس معتقدند که خط آهن جزئی از هویت شهری است و عبور آن از مرکز شهر باعث سهولت دسترسی شهروندان به قطار می شود.»
او این استدلال را قانع کننده نمی داند. به عقیده او شهروندان تاکستانی بر خلاف شهرهای بزرگی مثل برلین، استفاده کننده اصلی قطارها نیستند و معایب عبور قطار از مرکز شهرشان، بسیار بیشتر از مزیت دسترسی آسان به قطار برای مسافرت های هر چند وقت یک بار است.
مخالفین انتقال خط آهن به خارج از شهر همچنین استدلال می کنند که مسافران هنگام عبور از قطار می توانند شهر را ببینند و این به دیده شدن بیشتر تاکستان کمک می کند. اما به عقیده حمید با کم کاری مسئولین شهری در زیبا سازی حاشیه ریل قطار، چیز زیادی برای دیده شدن دراین مسیر وجود ندارد.
مزایای انتقال خط آهن به خارج از شهر
بهمن درباره مزایای انتقال خط آهن به شمال یا جنوب شهر می گوید: «این کار باعث بهبود کیفیت زندگی کسانی می شود که در حاشیه خط آهن زندگی می کنند.»
به گفته او، وحشت از تصادف با قطار به ویژه در مورد کودکان فکر و ذهن اهالی این منطقه را اشغال کرده است و در صورت عملی شدن این طرح مردم می توانند نفس راحتی بکشند.
احسان هم که مسائل شهری تاکستان را پیگیری می کند در این باره می گوید: «اگر انتقال راه آهن به بالای شهر، پایین شهر و یا به زیر زمین عملی شود، یک خیابان بزرگ در اندازه و به موازات خیابان اصلی شهر ایجاد می شود که منافع سرشار و بزرگی را برای تاکستان به ارمغان می آورد.»
او ادامه می دهد: «یک لحظه تصور کنید از میدان دادگستری تا میدان سیلو خیابانی حدودا 40 متری بدون هیچ گونه تملک ، عقب نشینی و دردسرهای دیگر ایجاد شود.»
به عقیده او با این انتقال، ترافیک خیابان های اصلی تاکستان برای همیشه حل شده و شهرداری هم می تواند از ساخت وسازها و فروش تراکم و ایجاد واحدهای صنفی در حاشیه این خیابان، درآمد سرشاری را کسب کند و آن را صرف آبادانی و زیبایی شهر تاکستان نماید.
احسان معتقد است با این درآمد می توان پاساژهای زیبا و مدرن ، پارکینگ ، فضای سبز و ده ها پروژه و طرح مختلف را اجرا کرد.
شورای پنجم و پایان داستان راه آهن در تاکستان
با وجود کشمکش های طولانی بین نمایندگان ادوار پیشین تاکستان در مجلس با مسئولین راه آهن جمهوری اسلامی بر سر پروژه انتقال خطوط راه آهن، اما شوراهای شهر تاکستان حضور خاص و تاثیر گذاری در این مساله نداشته اند، حال آنکه حل مشکلات به وجود آمده برای شهروندان بیش و پیش از همه به شورای شهر برمی گردد.
به عقیده حمید، شهر تاکستان نیاز به اجماع و یک تصمیم نهایی برای حل این مشکل دارد: «اگر قرار بر این است که خط آهن منتقل شود باید شورای پنجم به همراه دیگر مسئولین محکم بر سر این خواسته بایستد و آن را تا پایان دوره خود عملی کند و اگر انتقال راه آهن ناممکن تشخیص داده می شود، این شورا باید اقدامات گسترده ای را برای ایمن سازی و زیباسازی حاشیه خطوط راه آهن انجام دهد.»
نصب صدا گیرها در حاشیه خطوط راه آهن که می تواند کار دیوارحائل را هم انجام دهد، ایجاد فضای سبر در حاشیه راه آهن و احداث زیرگذرها و روگذرهایی که به لحاظ مهندسی در آینده تولید اشکال نکنند از راه حل هایی است که در صورت عملی نشدن انتقال خط آهن به خارج از شهر باید در دستور کار شورا و شهرداری تاکستان قرار گیرد.
با این حال بدون یک تصمیم گیری نهایی درباره سرنوشت این خط آهن انجام هیچ کدام از این کارها عملی نیست. شورای پنجم تاکستان می تواند محلی برای گرفتن این تصمیم باشد.
