ابراهیم رئیسی، از اعدام های دهه شصت تا خیز برای ریاست جمهوری
در صحن: هر رویداد بحث برانگیزی در نظام جمهوری اسلامی رخ داده، نام یک نفر پای ثابت کمیته تحقیق و تفحص آن بوده، او کسی نیست جز آیت الله سید ابراهیم رئیسی. کسی که در تمام سالهای بعد از انقلاب در دستگاه قضایی سمت های عالی داشته و پیش از صادق لاریجانی حتی نامش در ردیف نامزدان ریاست قوه قضاییه نیز قرار داشت. او برخلاف بسیاری از روحانیون تندروی نظام که با حرارت سخن می گویند، چهره ای آرام و کم حرف دارد ولی نامش در مشهورترین جنایت تاریخ انقلاب اسلامی یعنی قتل شمار زیادی از زندانیان سیاسی در دهه شصت ثبت شده است. او عضو کمیته ای بود که آیت الله خمینی برای رسیدگی به وضعیت زندانها و زندانیان سیاسی، دستور تشکیل آن را صادر و اعضایش را منصوب کرد. او آن زمان دادستان دادگاه انقلاب بود، دادگاهی که برای بازماندگان زندانیان سیاسی دهه شصت یادآور اعدام بود. نقش آفرین جوخه های اعدام اما امروز خود را در منصب تولیت آستان قدس رضوی و کاندیدای ریاست جمهوری می بیند و البته نیم نگاهی به کرسی رهبری ایران دارد.
سید ابراهیم رئیسی کیست؟
ابراهیم رئیسی متولد ۱۳۳۹ در شهر مشهد است. جوانی که در پنج سالگی پدرش را از دست داده بود و تحصیل اش را در حوزه علمیه مشهد شروع و سپس رهسپار قم شد. او تربیت یافته مکتب علمایی همچون خزعلی، مشکینی، نوری همدانی و فاضل لنکرانی است.
سید ابراهیم رئیسی که در دهه شصت، طلبه ای جوان و کمتر از سی سال داشت، تازه از حوزه علمیه قم وارد دستگاه قضایی شده و در دادستانی دادگاه انقلاب تهران مشغول بود. اما خیلی زود مورد توجه مقام های عالی رتبه دستگاه قضایی وقت و شخص آیت الله خمینی قرار گرفت. آیت الله خمینی در حکمی ابراهیم رئیسی را به همراه حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی، مصطفی پورمحمدی، اسماعیل شوشتری، محمد مقیسه با نام مستعار ناصریان، تقی عادلی با نام مستعار داوود لشکری و حمید نوری با نام مستعار حمید عباسی را به کمیته ای منصوب کرد که وظیفه آن رسیدگی و تعیین تکلیف زندانیان سیاسی بود. خروجی این کمیته، اعدام دسته جمعی، تعداد زیادی از زندانیان سیاسی بود، زندانیانی که گفته می شد بسیاری از آنها دوران محکومیت شان رو به اتمام بود.
بیت آیت الله منتظری، اخیرا فایلی صوتی را منتشر کرد که در آن، این آیت الله فقید اعضای این کمیته را به باد انتقاد گرفته است. در بخشی از این فایل صوتی، ابراهیم رئیسی به آیت الله منتظری خبر می دهد که قرار شده تا پنج-شش روز دیگر ملاقات زندانیان با خانواده شان آزاد بشه، ولی آیت الله منتظری به بیان اینکه همین الان دو روز از ماه محرم گذشته و حرمت محرم چه می شود؟ به این تصمیم نیز اعتراض می کند. رئیسی در پاسخ می گوید: آقای شوشتری برنامه ریزی کردند که ملاقات ها، همان طور که فرمودید آزاد شود. آیت الله منتظری در این جلسه اتفاقات جاری در این کمیته را بزرگترین جنایت جمهوری اسلامی می خواند و خطاب به اعضای کمیته از جمله ابراهیم رئیسی می گوید: «…به نظر من بزرگترین جنایت که در جمهوری اسلامی شده و در تاریخ ما رو محکوم میکنه به دست شما انجام شده و شما را در آینده جزو جنایتکاران توی تاریخ می‌نویسند. این، بی رودربایستی.»
رفته رفته ابراهیم رئیسی خواسته یا ناخواسته به عضوی دایمی در دستگاه قضایی تبدیل شد و با شرکت در کلاس درس خارج رهبر ایران، خود را به حلقه قدرت نزدیک و نزدیکتر کرد. تا در دوران ریاست آیت الله هاشمی شاهرودی به مقام معاون اولی قوه قضاییه و ریاست سازمان بازرسی کل کشور دست یابد. او این سمت را در دوره اول ریاست صادق آملی هم حفظ کرد ولی در دوره دوم به دادستانی کل کشور رسید تا جایگزین دری نجف آبادی شود، آیت الهی که با وقوع جنایت بازداشتگاه کهریزک، قوه قضاییه را ترک و بعنوان نماینده ولی فقیه راهی اراک شده بود.
عضویت در کمیته قتل های دهه شصت، تنها نقش او در اینگونه کمیته ها که در شرایط اضطراری ایجاد می شود، نبود، بلکه هر وقت جمهوری اسلامی با فاجعه ای همراه و کمیته ای یا شورایی برای رسیدگی تشکیل داده، یک پای ثابت آن ابراهیم رئیسی بوده است کسی که همکنون نیز به تشخیص آیت الله جنتی به عضویت شورای مرکزی نظارت بر انتخابات تعیین شده است. (گفته می شود او برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ از این کمیته استعفا داده است.)
عضویت در کمیته ویژه بررسی وقایع کوی دانشگاه تهران در سال ۷۸، عضویت در کمیته بررسی تجاوز جنسی به زندانیان در ماجراهای پس از انتخابات سال ۸۸ به امضای آیت الله هاشمی شاهرودی، عضویت در هیات نظارت بر رسیدگی به پرونده‌های مربوط به حوادث و اغتشاشات سال ۸۸ به دستور آیت الله آملی، از جمله کمیته هایی است که ابراهیم رئیسی در آن عضویت داشته است.
حضور رئیسی در این کمیته ها نه تنها هیچ گاه به کشف حقیقت منجر نشده بلکه، همواره مواضع این آیت الله، هر گونه امیدی به کشف حقیقت را ناکام گذاشته است. ابراهیم رئیسی، معاون اول رئیس قوه قضائیه، غلامحسین محسنی اژه ای، دادستان کل کشور و علی خلفی، رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه، سه عضو کمیته ویژه قوه قضاییه برای بررسی موضوع آزار جنسی بازداشت شدگان وقایع سال ۸۸ بودند. آنها بعنوان اعضای هیات در نامه ای به صادق لاریجانیرئیس قوه قضاییه ضمن رد اضهارات مهدی کروبی، پیشنهاد کردند با کسانیکه با نشر اکاذیب و ایراد تهمت و افترا، موجب تشویش اذهان عمومی و باعث هتک حیثیت و اعتبار نظام شده اند برخورد قاطع صورت گیرد.
رئیسی در مقام دادستان کل کشور حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی را اقدامی تامینی خوانده و می گوید: «حصر این افراد نباید موجب شود تا اصل ظلم این افراد به انقلاب، نظام، مردم و خط امام را نادیده بگیرند چرا که ظلم این افراد غیرقابل گذشت است. این افراد با اقدامات خود مردم را به خیابان کشیدند و با لشکرکشی ایجاد ناامنی کردند. ساز و کار قانونی شورای نگهبان را نادیده گرفتند و پس از آن نیز رأی مراجع قانونی را باطل دانستند.»
او در سخنانی دیگر می گوید: « وقایع پس از انتخابات در روزهای اول تحت عنوان اخلال در نظم عمومی شناخته می‌شد اما پس از اتمام حجت مقام معظم رهبری عمل اغتشاش‌گران اخلال در امنیت عنوان گرفت و در روز عاشورا نیز با توجه به قانون و فقه افرادی که چوب و قمه در جامعه اسلامی به جان مردم بیفتند و در دل مومن ایجاد رعب و وحشت کنند محارب شناخته می‌شوند.»
برای آیت الله رئیسی که با محارب خواندن معترضان به تقلب های انتخاباتی، زمینه صدور حکم اعدام تعدادی از متهمان روز عاشورای سال ۸۸ را فراهم کرد، خیلی عجیب نیست که به قطع دست مجرمان افتخار کند و آن را قانون حدود الهی بخواند.
در خاطرات او و اسناد انقلاب اسلامی جایی به فعالیتی ویژه از او پیش از انقلاب اشاره ای نشده، که البته با در نظر گرفتن سن و سالش، می تواند طبیعی باشد، چراکه در زمان پیروزی انقلابیون، او هجده سال بیشتر نداشته و اگر هم خاطره ای از آن دوران برایش باقی مانده باشد، شرکت در راهپیمایی ای در قم یا ایفای نقش پامنبری روحانیون انقلابی را ایفا کرده است. اما برخلاف بسیاری از همسن و سالان او که نقشی کلیدی در جنگ ایران و عراق داشته اند اثری از مشارکت او در جنگ جایی ثبت نشده است.
آیت الله ابراهیم رئیسی در انتخابات دوره پنجم مجلس خبرگان موفق شد از حوزه انتخابیه خراسان جنوبی راهی این مجلس شود. او به عضویت هیات رئیسه مجلس خبرگان (کارپرداز مالی) نیز انتخاب شد.
ابراهیم رئیسی، با درگذشت آیت الله واعظ طبسی، با حکم آیت الله خامنه ای، سکاندار آستان قدس رضوی شد تا جایگاه ویژه او نزد رهبر ایران عیان و گمانه زنی ها در خصوص پست بعدی او آغاز شود. او پیش از عزیمت به مشهد و تکیه بر کرسی آیت الله واعظ طبسی، دادستان کل کشور و عضو کمیته مرکزی نظارت بر انتخابات و با حکم رهبر ایران دادستان ویژه دادگاه روحانیت بود. دادگاهی که به دلایل نامعلوم حکم اعدام یکی از روحانیون مشهور قم، آیت الله مجید جعفری تبار را صادر کرده است.
وقتی نام او بعنوان جانشین احتمالی رهبر ایران، بر پیشانی جراید کشور نشست، کمتر کسی فکر می کرد او برای رسیدن به کرسی رهبری، شانس خود را از مسیر ریاست جمهوری بخواهد امتحان کند. اما به نظر می رسد همه شایعات یکی پس از دیگری در حال وقوع است و کسی که آیت الله منتظری او را در ردیف جنایتکاران جمهوری اسلامی خطاب قرار داده، اینک اسب خود را برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ زین کرده و می رود تا برای اولین بار خود را در معرض رای مردم قرار دهد.
گفته می شود او داماد آیت الله احمد علم الهدی امام جمعه مشهد است. اطلاعات بیشتری از خانواده او در دست نیست.
