در صحن ـ شوراها ـ سعیدی سیرجانی: انتخابات شورای شهر کرمان هم با استقبال قابل توجه شهروندان کرمانی در مرحله ثبت‌نام، آغاز شد. مشاهدات میدانی و گزارش کنشگران مدنی از روزهای ثبت‌نام، همگی دال بر افزایش محسوس مشارکت اهالی کرمان، به خصوص شهروندان دغدغه‌دار شورا، در این مرحله (ثبت نام) بود.
مصطفی، از فعالان سیاسی و کنشگران مدنی کرمان که در روزهای ثبت‌نام، به بهانه همراهی با برخی از دوستانش در محل فرمانداری کرمان حاضر شده، تاکید می‌کند که استقبال شهروندان از انتخابات شوراها، معنادار و جالب توجه بوده است.
او البته اضافه می‌کند که «قطعا همه کسانی که برای ثبت‌نام آمده بودند، ویژگی‌های اولیه برای نامزدی شوراها را نداشتند؛ ولی به شکل محسوسی تعداد داوطلبان بیشتر از دوره‌های قبل بود.»
مصطفی می‌گوید که «به نظر من، شورا و کارکردش بیشتر از همیشه در میان شهروندان جا افتاده و به خصوص متخصصان با نگاهی متفاوت با دوره‌های پیش، به عملکرد شورا و اختیارات آن نگاه می‌کنند.»
وی درعین حال می‌گوید که «من انگیزه‌خوانی نمی‌کنم؛ اما مشخص است که خیلی از داوطلبان هم دنبال منافع شخصی و مادی و باندی و قبیله‌ای خودشان هستند و به قدرت و ثروتی فکر می‌کنند که با سوء‌استفاده از حضور در شوراها ممکن است نصیب آنها شود.»
او امیدوار است که متخصصان مستقل و افرادی که دنبال سوء استفاده از موقعیت شورا نیستند در ترکیب آینده، بیشتر شوند.
داده‌های جالب در گزارش رسمی
گزارش رسمی فرمانداری کرمان، مشاهدات و ارزیابی میدانی و عمومی کنشگران را تایید می‌کند. ستاد انتخابات کرمان خبر داده که در پایان مهلت هفت روزه ثبت‌نام، جمعاً 1668 نفر آمادگی خود را جهت شرکت در انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستای شهرستان کرمان اعلام و اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند.
مطابق این گزارش، حدود 331 نفر از نامزدها، سابقه عضویت در شوراهای ادوار پیشین را در کارنامه دارند.
این گزارش، تعداد داوطلبان شوراهای روستایی را در شهرستان کرمان 1050 نفر اعلام کرده و افزوده است که تعداد 124 نفر از این متقاضیان بانوان روستایی هستند؛ یعنی چیزی حدود 12 درصد نامزدهای روستایی، زن هستند.
همچنین از تعداد 618 نفر داوطلبان شوراهای شهری هم 103 نفر بانوان کرمانی هستند؛ این یعنی بیش از 16 درصد نامزدها را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.
به بیان دیگر، درصد مشارکت نامزدهای زن در شهرها کمی بیشتر از زن‌های روستایی است؛ هرچند به شکل محسوسی میزان داوطبان مرد بیشتر است.
نوشین، یکی از فعالان مدنی شهر از این وضع ابراز تاسف می‌کند؛ وقتی دلیل آن را از او جویا می‌شوم می‌گوید: «واقعا توضیحی ندارم. فکر می‌کنم که هنوز خانم‌ها به این خودباوری نرسیده‌اند که می‌توانند و باید درگیر مسائل اساسی شهر و مدیریت آن شوند.»
نوشین که مدرک مهندسی دارد و خودش برای حضور در رقابت شورا ثبت نام کرده، اضافه می‌کند: «در میان دوستانم کم نبودند کسانی که حتی از من فعال‌تر هستند؛ اما رغبتی برای ثبت‌نام نشان ندادند.»
او بخشی از این مشکل را به «گرفتاری‌های کاری و خانوادگی و معیشتی» ارجاع می‌دهد.
اما نکته جالب در گزارش فرمانداری، این است که اکثر داوطلبان این دوره را قشر جوان تشکیل می‌دهند. داوطلبان زیر 30 سال در شهرستان کرمان 155 نفر و بین 30 تا 40 سال 629 هستند.
حدود 140 نفر هم بالای 60 سال سن دارند.
چه کسانی برای ثبت‌نام آمدند؟
فرمانداری کرمان در روزهای ثبت‌نام داوطلبان شرکت در انتخابات شوراهای شهر و روستا، با وجود ایام نوروز، شلوغ بود و شاهد حضور داوطلب‌های رنگارنگ و البته جالب و گاه عجیب!
ثبت‌نام برخی چهره‌های سیاسی وابسته به هر دو جناح سیاسی اصلی فعال در کشور (حامیان دولت و اصلاح‌طلبان و نیز مخالفان دولت و اصول‌گرایان) قابل پیش‌بینی بود و پررنگ. متاسفانه همچنان خیلی افراد از هر دو جناح اصلی سیاسی کشور، به شوراها به عنوان یک سکوی پرش یا یک امکان برای فعالیت سیاسی نگاه می‌کنند.
البته وقتی با برخی از این نامزدها صحبت می‌کنیم، همه تاکید می‌کنند که برای «کار سیاسی» نامزد شوراها نشده‌اند؛ ولی واقعیت این است که به دشواری می‌شود این را قبول کرد. به خصوص که وقتی از نامزدها درباره برنامه‌های عملی و اجرایی‌شان برای بهبود شرایط کرمان پرسیده می‌شود، افرادی که دیدگاه عینی و عملیاتی و پروژه‌های فکرشده دارند، واقعا کم هستند و در اقلیت.
برخی از آنها در برابر اصرار من برای توضیح درباره برنامه‌شان، مدعی می‌شدند که «بعدا و قبل از انتخابات آن را اعلام خواهند کرد.»
اما به سختی می‌شود پذیرفت که کسی نامزد مدیریت شهر شده باشد و از اظهارنظر درباره راه‌حل‌های اساسی‌اش، ناتوان باشد.
اما جدای از سیاسی‌ها، باید به ثبت‌نام برخی چهره‌های نظامی و امنیتی شهر اشاره کرد. افرادی که وابستگی آنها به برخی مراکز نظامی و شبه‌نظامی و امنیتی یا مشهور است یا برای کنشگران منطقه، مفروض.
نامزدی این افراد که بسیار بعید است صلاحیت آنها تایید نشود، می‌تواند در روند برگزاری انتخابات موثر باشد.
در میان داوطلبان و ثبت‌نام کنندگان، همچنین افرادی به چشم می‌خوردند که سوابق اجرایی و اداری قابل توجه داشته یا دارند و معلوم نیست به چه دلیل حالا به سوی شورا خیز برداشته‌اند و از سمت قبلی خود کناره گرفته‌اند.
ثبت‌نام دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر کرمان یک مثال برجسته از ثبت‌نام نظامی‌ها و نیز مقام‌های ارشدی است که معلوم نیست چرا شورا را «هدف خدمت» تعریف کرده‌اند.
برخی اعضای شورای چهارم و شوراهای پیش و نیز معاونان سابق شهرداری کرمان نیز در میان ثبت‌نام کنندگان به چشم می‌خوردند.
بعضی از فعالان سابق دانشجویی کرمان ـ که حالا لیسانس و شاغل هستند یا کارشناس ارشد و مشغول به کار ـ نیز در میان ثبت‌نام کنندگان بودند.
مهدی یکی از این کنشگران بود که گفت: «امیدوارم بشود ترکیب شورای آتی را تخصصی‌تر و نیز جوان‌تر کرد. هرچند متاسفانه باندبازی در بستن لیست‌های انتخاباتی و همچنین ریخت و پاش برخی باندهای سیاسی ـ اقتصادی منطقه، کار را برای من و دوستان مستقلم خیلی سخت می‌کند.»
او امیدوار بود که بتوانند پیرامون فهرستی تخصصی با همفکران به تفاهم برسند و اعتماد اکثریت رأی دهندگان را هم جلب کنند.
اما غیر از این افراد، باید از شهروندانی یاد کرد که با مدرک دیپلم و برخی حتی بدون آن، برای ثبت‌نام به فرمانداری مراجعه کرده بودند.
اغلب این شهروندان، خوش‌نیت و ساده‌دل و با انگیزه به نظر می‌رسیدند؛ اما متاسفانه به نظر می‌رسد که باز هم کم نیستند افرادی که به شورا به عنوان یک فرصت برای «بستن بار خود» نگاه می‌کنند و امکان شغلی مناسب.
بازی با شورا در تلگرام
اتفاق خیلی محسوس این روزهای کرمان، افزایش تعداد کانال‌های تلگرامی توسط نامزدهای شوراها یا افرادی است که برای حضور در انتخابات آن، از حالا خود را تایید شده می‌دانند.
برخی از نامزدها، اقدام به راه‌اندازی کانال‌های شبه‌تبلیغاتی کردند که در ظاهر «دعوت» از این فرد را در دستور کار داشت. بستگان و دوستان و خویشان اعضای اد شده به این کانال‌های تلگرامی هستند که باید تنور تبلیغات نامزد را از حالا داغ کنند. درحالی‌که نامزدی فرد حتمی شده و این کار، تنها نوعی اعلام رسمی حضور و آغاز تبلیغات از هم اینک محسوب می‌شود.
ایام نوروز و تعطیلات هم سبب شده که به بهانه ارسال تبریک، تصاویر و جملاتی مرتبط با نامزد مورد نظر و نیز از کانال کمپین راه افتاده یا کانال تلگرامی تبلیغی، برای حلقه‌هایی از دوستان و خویشان و همکاران و شهروندان دیگر، ارسال شود.
درمجموع، به نظر می‌رسد تلگرام و اینستاگرام بیشتر از انتخابات مجلس، در روند انتخابات آتی، ایفای نقش کند. با توجه به افزایش تعداد نامزدها و رقبای انتخابات شوراها، این نکته دور از ذهن نیست.
با تمام اینها، مجموعه اتفاقات و اخبار و داده‌های موجود در کرمان مجازی و واقعی (کرمان جاری در شبکه‌های اجتماعی آنلاین و کرمان جاری در واقعیت زندگی روزمره شهروندان، آن هم در ایام تعطیلات نوروز) دال بر این است که انتخابات شوراهای آتی، نسبت به دوره پیش، صحنه رقابت داغ‌تری باشد و شود.
البته هنوز معلوم نیست که از افراد ثبت‌نام کرده، چه کسانی صلاحیت‌شان تایید می‌شود و در فهرست نهایی نامزدها قرار می‌گیرند؛ نکته‌ای که به احتمال زیاد بر میزان مشارکت شهروندان تاثیر خواهد گذاشت.
