در صحن ـ شوراها ـ میری: دومین شهر بزرگ استان خوزستان، دزفول بیش از 300 هزار نفر جمعیت دارد. شهرستان دزفول یکی از قطب‌های کشاورزی استان و حتی کشور محسوب می‌شود. از مرکبات و سیفی‌جات گرفته تا گل رز و گل مریم، تولیدات منطقه ـ که حتی صادر می‌شوند ـ کم نیستند. اما آیا حال و روز شهر دزفول، متناسب با توان اقتصادی آن و امکانات منطقه‌ای است؟
آیا شورای شهر دزفول در چهارمین دوره توانسته به خواسته‌های شهروندان شهر ـ از طریق مدیریت شهری و شهرداری ـ پاسخ دهد؟
سایه سنگین منافع شخصی
حسین از فعالان مدنی شهر با اشاره به این نکته که «شورای چهارم پس از شش سال حکمرانی شورای سوم، زمام امور کارهای دزفول را برعهده گرفت» می‌گوید: «متاسفانه کارنامه شورای سوم از دید خیلی از کنشگران مدنی منطقه، پر از ایراد بود؛ شورایی که فرصتی برای برخی اعضا فراهم کرد تا به پروژه‌های شخصی خودشان بپردازند.»
به عقیده حسین: «متاسفانه در انتخابات شوراهای چهارم هم رقابت‌های قومی و قبیله‌ای و فامیلی و باندی، جایگزین انتخاب افراد متخصص و شایسته و نخبه شد.»
او اضافه می‌کند: «برخی اعضای شورای چهارم، مثل سلف‌های خود در شورای سوم، به دنبال تحقق منافع شخصی خودشان رفتند؛ از ساخت و ساز گرفته تا لابی با استفاده از عنوان حقوقی‌شان برای اخذ امتیازهای حکومتی.»
وی همچنین می‌گوید: «متاسفانه پاسخ‌گویی به انتقادها و سئوال‌هایی که از شورا و کارنامه‌اش می‌شود نیز چنان که باید نبوده و یک جور بی‌اعتنایی به موکلان و شهروندان در نگاه اغلب اعضای شورا وجود دارد.»
او درعین‌حال تاکید می‌کند که «قصد صفر و صد کردن کارنامه شورا را ندارم؛ اما ارزیابی عمومی من، مثبت نیست.»
توسعه شهر یا عزل و نصب؟
یاسر، یکی دیگر از فعالان مدنی منطقه که فعال رسانه‌ای هم هست، عقیده دارد که «در شورای چهارم رویکرد غالب، عزل و نصب شهردار و دخالت مستقیم در امور اداری و کارهای بوروکراتیک مرتبط با شهرداری بود؛ نه تلاش برای طراحی و تدوین برنامه‌های توسعه پایدار برای شهر یا اولویت‌بندی مشکلات ذزفول و یا پیش‌بینی راه‌های افزایش منابع و درآمدهای شهرداری بدون اعمال فشار زیادی بر شهروندان.»
او همچنین از اینکه امکان بالقوه شهر برای جذب گردشگر و استفاده از منافع مترتب بر آن، چنان که باید و شاید، مورد توجه شورا قرار نگرفته، گلایه‌مند است.
وی اضافه می‌کند که شورای شهر دزفول می‌توانست از پتانسیل نیروی انسانی و نخبگان شهر برای بهبود کیفیت زندگی دزفول خیلی بیشتر و بهتر استفاده کند.
یاسر به مشکل انتخاب شهردار در ابتدای استقرار شورای چهارم اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که حضور برخی اعضای خانواده شهردار پیشین در شورا و همچنین برخی هم‌لیستی‌های شهردار قبلی، منجر به اتلاف زمان و انرژی‌ای شد که می‌توانست و می‌بایست برای بهبود کیفیت وضع شهر صرف شود.
مشکلی که به گزارش وی، در سال 1395 نیز ادامه یافت.
بی‌اعتنایی به مهندسی شهری
رامین، مهندسی خوانده و در عمران و ترافیک شهری صاحب‌نظر است. او با تاکید می‌گوید که نه تنها در شورای چهارم که حتی در شوراهای قبلی هم اقدام موثر و جدی برای بهبود وضع ترافیک شهر صورت نگرفته است.
وی اضافه می‌کند: «اهالی شهر خوب خبر دارند که چطور وقتی باران می‌آید، خیابان‌های اصلی شهر قفل می‌شود و آمد و شد برای حتی موتورها، دشوار می‌شود. حالا من به وقت‌هایی که رود دز طغیان می‌کند و حجم آب زیادی روانه شهر می‌شود کاری ندارم.»
او همچنین به کمی فضای سبز شهری با وجود خاک حاصلخیز و بارش خوب در منطقه اشاره می‌کند و درباره توسعه شهر هم می‌گوید: «زمین‌هایی در اطراف شهر واگذار شده؛ مثلا کوی زیباشهر یا کوی مهرشهر یا کوی پیام نور. ولی خدمات شهری لازم و اولیه به آنها اختصاص نیافته است. از آسفالت و فضای سبز و زمین بازی و مدرسه و مسجد گرفته تا آب و فاضلاب، این مناطق درگیر کاستی‌های متعدد هستند. درحالی‌که مثلا در همین زیباشهر حدود 20 هزار نفر ساکن هستند.»
وی اضافه می‌کند: «ساخت و ساز صورت گرفته در این مناطق هم بدون مهندسی شهری و نظارت فنی صورت گرفته و واقعا به جهت زیبایی و نیز فنی، پر از ایراد است.»
او به ساخت و سازهای بدون مجوز در برخی نقاط (ازجمله کوی پیام نور) اشاره می‌کند و نحوه مدیریت شورا و شهرداری را بر این وضع، ضعیف می‌خواند.
طرح‌های پرتعداد؛ بدهی‌های شهرداری دزفول
صبا حسابدار یکی از شرکت‌های فعال در استان و پیمانکار برخی پروژه‌های شهری در شهرستان دزفول است؛ او از بدهکاری‌های شهرداری می‌گوید و دلیل آن را ـ علاوه بر مشکلات اقتصادی موجود در کل کشور و رکود و بحران اقتصاد ـ برنامه‌ریزی و مدیریت مالی ضعیف شهرداری و نظارت ناکافی شورای شهر می‌خواند.
او توضیح می‌دهد: «البته چند ماه پیش، شورای شهر دخالت کرد و تلاش کرد برای تقلیل بدهی‌های شهرداری، طرح‌های عمرانی و خدمات شهری را درجه‌بندی و اولویت‌بندی کند؛ اما به نظرم این کار دیر انجام شد و واقعیت، طلبکارشدن خیلی شرکت‌ها و افراد (ازجمله کارگران خود شهرداری) از شهرداری است.»
صبا تاکید می‌کند که متاسفانه طرح‌های پرتعدادی در شهر کلید خورد، اما پیشرفت و عملیاتی شدن بیش از نیمی از آنها به 50 درصد هم نرسیده است.
وی می‌گوید: «شهرداری مدعی است که بدهی حدود 400 میلیارد ریالی دارد؛ ولی کارشناسان معتقدند بدهی شهرداری خیلی بیشتر از اینهاست. حتی برخی اعضای شورای شهر رقم واقعی را دو برابر ادعای شهرداری می‌دانند.»
صبا به خارج شدن بیش از 80 طرح از اولویت کاری شهرداری در سال 1395 می‌گوید و ازجمله به احداث ساختمان شورای شهر دزفول اشاره می‌کند. او می‌افزاید: «واقعا چه نیاز فوری به این ساختمان بود؟ و خارج شدن آن از اولویت هم نشان‌دهنده اعتراف شورا به تصمیم غیرکارشناسی و غیرواقع‌بینانه اول خودش است.»
او اضافه می‌کند که «من مطلقا نمی‌خواهم کارنامه شورا و شهرداری را «سیاه» توصیف کنم»؛ اما معتقد است «فاصله موجود تا وضع مطلوب زیاد است.»
عزم جوانان برای اصلاح ترکیب شورا
اغلب مطلعان و کنشگرانی که در این گزارش مورد پرسش قرار گرفتند و ارزیابی‌های خود را از وضع شورای شهر و شهرداری دزفول بیان کردند، به ضرورت تغییر ترکیب شورای شهر دزفول و اصلاح و تقویت آن اشاره کردند.
آنها جملگی از عزمی در کنشگران مدنی برای حضور فعال در انتخابات آتی خبر می‌دهند. هرچند اذعان می‌کنند که دشواری‌ها و موانع جدی برای فائق آمدن بر نگاه قوم و قبیله‌ای و باندی و خانوادگی و سیاسی مسلط در منطقه وجود دارد.
با وجود این، کنشگران مدنی دزفول امیدوارند که بتوانند پیرامون افرادی که متخصص و باتجربه هستند، به اجماع برسند و با استفاده از شبکه‌های اجتماعی آنلاین، اطلاع‌رسانی کنند.
نتیجه کار البته بستگی به نوع انتخاب اکثریت رای‌دهندگان دزفولی و کیفیت مشارکت آنها در انتخابات شوراهای پنجم دارد.
