روزنامه ابتکار ـ الهام عدیمی: جنجال بر سر خروج 60 اثر از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران برای تور نمایشگاهی آلمان و ایتالیا بار دیگر این موزه را بر سر زبان‌ها انداخته است. اعتراض‌ها از انجمن‌های هنری، گالری‌داران و هنرمندان هنرهای تجسمی شروع شده و به مجلس شورای اسلامی رسیده است. البته این مساله‌ای بود که بسیاری از هنرمندان درخواست کرده بودند: مجلس جلوی ارسال گنجینه به آلمان و ایتالیا را بگیرد!
قرار است اول دی‌ماه این تور ابتدا در برلین برپا شود و پس از سه‌ماه به رم در ایتالیا برده شود تا در آنجا هم سه ماه در معرض دید علاقه‌مندان باشد. این در حالی است که دولت در این هفت ماه کار خود را تمام کرده و دولت بعدی روی کار آمده است. انتشار متن تفاهم‌نامه فرهنگی هنری ایران و ایتالیا از سوی موزه هنرهای معاصر تهران بار دیگر منجر به واکنش‌هایی شد. بر اساس تفاهم‌نامه فرهنگی هنری گردشگری که میان رییس جمهوری ایران و نخست وزیر ایتالیا امضا شده، موزه ماکسی رم میزبان گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران می‌شود. طبق بند ۵ تفاهم‌نامه فرهنگی هنری گردشگری (نقشه راه) که توسط ریاست جمهوری ایران و نخست وزیر ایتالیا به امضا رسیده است، ۳۰ اثر ایرانی و ۳۰ اثر غربی از گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران در ژانویه ۲۰۱۷ در موزه ماکسی شهر رم به نمایش گذاشته خواهد شد. موزه ملی ماکسی مهمترین موزه هنرهای معاصر رم است که طراحی و ساخت آن توسط گروه معماری زا‌ها حدید انجام شده است.این تور نمایشگاهی به سرپرستی علی مرادخانی، معاون امور هنری وزارت ارشاد قرار است در ماه دسامبر در کشورهای آلمان و ایتالیا به نمایش درآید. اما این متن باعث اعتراض‌های دیگری شد.
رامین مهدی‌نژاد، استاد دانشگاه و عضو انجمن نقاشان ایران از معترضان به به ارسال آثار به تور نمایشگاهی آلمان و ایتالیا است. او بر غیرحرفه‌ای بودن این تفاهم‌نامه تاکید می‌کند و در نامه‌ای که در ایلنا منتشر شده، نوشته است: «با منتشر شدن این تفاهم‌نامه ابهامات و نگرانی‌های هنرمندان بازهم مورد بی‌توجهی قرار گرفت. انگار نه انگار که در این کشور بسیاری از انجمن‌های هنری، گالری‌داران و هنرمندان هنرهای تجسمی به علت ابهامات موجود در نحوه ارسال، لیست آثار و… مخالفت خود را اعلام کرده‌اند. به نظر می‌رسد باتوجه به تغییر وزیر ارشاد و فضای پیش آمده از این موقعیت، برخی افراد اصرار بر ارسال آثار بدون درنظر گرفتن موارد قانونی و تصویب یا مجوز مجلس را دارند لذا لازم است کمیسیون فرهنگی مجلس با بازنگری مدبرانه، مانع تحمیل خسارت‌های احتمالی و جبران‌ناپذیر به این گنجینه بی‌نظیر که به حق سرمایه ملی همه ماست، بشود.» اگر چه پیش از این کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به این مساله واکنش نشان داده بود و از علی مرادخانی دعوت کرده بود که با حضور در این کمیسیون به سوال‌ها در این‌باره پاسخ دهد.
احمد مازنی، نماینده مجلس دهم و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در این‌باره به «ابتکار» می‌گوید: از علی مرادخانی، معاون هنری وزیر ارشاد دعوت کردیم تا به عنوان مسئول ذیربط این مساله در کمیسیون حضور پیدا کند. هفته گذشته او در جمع نمایندگان مجلس که در این جلسه حضور داشتند گزارشی از فرایند این موضوع ارائه داد و نمایندگان دغدغه‌هایشان را مطرح کردند. او با بیان اینکه در پایان این جلسه به یک جمع‌بندی رسیدیم، ادامه می‌دهد: نخست اینکه از تلاش دولت برای پیگیری امر اقتصاد فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی قدردانی شود؛ دوم اینکه با توجه به شرایط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ماه‌های پایانی کار دولت، همچنین اهمیت و حساسیت این موضوع از هر گونه شتاب‌زدگی در این امر خودداری شود و با طمانینه و دقت در این زمنیه اقدام به عمل آید و سوم اینکه کاملا در چارچوب قوانین و مقررات جمهوری اسلامی اقدام شود؛ از جمله اینکه مصوبه هیات وزیران در این مورد را دریافت کنیم و ظاهرا قانون این است که باید این مساله به تصویب هیات وزیران انجام شود که باید این سازوکار عملی شود که بخشی از ان در دست هیات وزیران است و مجلس هم بر جریان نظارت داشته باشد. این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس توضیح می‌دهد: آخرین مصوبه این بود که پس از اجرای قوانین و مقررات، مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئولیت سلامت و صحت این آثار را از ابتدا تا انتهای آن و بازگرداندن آثار به ایران، تضمین و برعهده بگیرند که در بندهای این تفاهم‌نامه حداکثر دقت به عمل آمده است و حتما باید قانون رعایت شود. او درباره اینکه آیا ارسال آثار برای تورهای نمایشگاهی متوقف می‌شود یا خیر، می‌گوید: منتظر بقیه اقدامات هستیم که مهمترین آنها مصوبه هیات وزیران است و اگر کمیسیون فرهنگی نظر مثبت داشته باشد آن وقت درباره جزییات بحث خواهد شد. به گفته مازنی، زمانی برای به انجام رسیدن این شروط پیش‌بینی نشده است و بالاخره اگر این کار بخواهد انجام شود باید مراحلی که از سوی کمیسیون فرهنگی مجلس خواسته شده، به انجام برسد و زمانی که گزارش آن را به مجلس دادند، درباره ارسال آثار می‌توان صحبت کرد.
این عضو مجلس در پایان سخنانش افزود: این کار در مسیر قانونی قرار می‌گیرد و اصرار همه، چه هنرمندان، چه مسئولان، چه مجلس، چه جامعه و رسانه‌ها بر رعایت قانون است. اگر امر غیرقانونی یعنی رعایت نکردن فرایند و مراحل قانونی انجام بگیرد و در این میان اتفاقی بیفتد که به این آثار آسیبی برسد، مجلس پیگیر این مساله خواهد بود. اگر چه پیش از این مجید ملانوروزی، رییس موزه هنرهای معاصر و مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد به ایسنا گفته بود: «من و آقای مرادخانی نمی‌توانیم ضمانتی بدهیم که وجهه قانونی داشته باشد. ضمانت را دولت‌ها و بیمه‌ها به ما می‌دهند. تا امروز این‌طور بوده که وقتی قرار بود یک تابلو به نمایشگاهی در خارج از کشور برود، بیمه می‌شد تا از نظر سلامت، اصالت و بازگشت به‌موقع تضمین شود. اگر در این مسیر، اتفاقی برای تابلو بیفتد مانند گم شدن، سقوط کردن یا آسیب دیدن، بیمه مسولیت آن را برعهده می‌گیرد. به‌جز موضوع بیمه، یک کنوانسیون ملل متحد وجود دارد که طبق آن، هیچ دولتی نمی‌تواند آثار فرهنگی و هنری را که برای فروش نیستند و در یک نمایشگاه روی دیوار می‌روند، ثبت و ضبط کند. ایران هم در سال ۲۰۰۸ عضو این کنوانسیون شد. با همین قانون بود که توانستیم تعدادی از آثار خریده‌شده توسط موزه هنرهای معاصر در قبل از انقلاب را پس از سال‌ها به موزه برگردانیم.» او در ادامه گفت : «آلمان و ایتالیا برای این نمایشگاه ضمانت‌های دولتی به سفارت و دولت ما می‌دهند که آثار وارد شده به کشور آنها طبق این تعهد به کشور بازگردانده شوند و هیچ شکایتی درباره این آثار در این دو کشور به هیچ‌وجه جای طرح ندارد.» با این حال باید منتظر ماند و دید مجلس شورای اسلامی تا کجا پیگیر مصوبه هیات وزیران خواهد بود در حالی که زمان نمایشگاه و برنامه‌های رسانه‌ای آن از پیش هماهنگ شده، چطور می‌توان انتظار طمانینه‌ای را که نمایندگان مجلس طلب می‌کنند، داشت؟
