در صحن: هفته اول تیر ماه، با تنش بین دولت و مجلس بر سر طرح نمایندگان با عنوان «الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته ای» آغاز شد، اما چند شب بعد وقتی آیت الله خامنه ای «والسلام» سخنرانی خود را در ضیافت افطاری مسوولان نظام، اعلام کرد، همه متوجه شدند که طرح نمایندگان، پیش از آنکه برآمده از مناسبات سیاسی یا کارشناسی مجلس باشد، به قانون مبدل کردن اندیشه های حاکم بر سیاست خارجی رهبر ایران است. مناقشه دیگر مجلس و دولت استیضاح وزیر آموزش و پرورش در صحن علنی و بررسی استیضاح وزیر راه و شهرسازی در کمیسیون عمران بود که زنگ پایان جلسه استیضاح لبخند را بر لبان دولتیان نشاند، تا هفته ای که با تنش شروع شده بود با لبخند تمام شود و نمایندگان مجلس نیز فاتحانه به تعطیلات تابستانی بروند. تعطیلاتی که به نظر می رسد بیش از آنکه فرصتی برای استراحت و تفریح باشد، فرصتی است برای ساماندهی ستادهای انتخاباتی شان برای انتخابات پیش رو.
طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته ای
نمایندگان مجلس وقتی فروردین ماه، در جلسه غیرعلنی از صحبت های محمد جواد ظریف قانع نشدند و فیلم درگیری کوچک زاده با ظریف نشان داد که فضای جلسه غیر علنی بسیار آشفته و جنجالی بوده و آنها حتی با ظریف درگیر شده اند، با جدیت و سرعت طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته ای را در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در دستور کار قرار دادند و به رغم مخالفت دولت آن را در کمیسیون تصویب کردند. مصوبه کمیسیون در هفته دوم خرداد ماه تقدیم هیات رئیسه مجلس شد. هیات رئیسه نیز گزارش کمیسیون را در دستور کار مجلس قرار داد ولی نگاهی به نوبت این طرح در دستور جلسه هفتگی مجلس نشان می داد که این طرح در نوبت نهم قرار دارد و مشخص بود که هیات رئیسه موافق رسیدگی به این طرح نیست چراکه معمولا در هر هفته دو یا سه طرح بیشتر فرصت رسیدگی پیدا نمی کنند. لذا روشن بود که این طرح حالا حالاها به صدر لیست دستور جلسات قرار نمی گیرد. نمایندگان طراح و پیگیر این طرح متوجه این نیت هیات رئیسه بودند لذا تقاضای تغییر دستور را به هیات رئیسه ارائه کردند تا این طرح با اولویت مورد رسیدگی قرار گیرد. هیات رئیسه وقتی با این تقاضا روبرو شد ناچار بود که آن را به رای بگذارد و اکثریت نمایندگان قاطعانه رای به تغییر دستور دادند.
لذا رسیدگی به طرح حفظ دستاوردهای هسته ای، اولین دستور کار مجلس، در هفته چهارم شد. به گزارش خبرنگار «در صحن»، صبح روز یکشنبه در حالیکه خبرنگاران و ناظران پارلمانی منتظر شروع جلسه و رسیدگی به این طرح بودند، جلسه با دوساعت تاخیر شروع شد تاخیری که بیانگر نشست غیر علنی مجلس بود. مشروح مذاکرات جلسه غیر علنی افشا نشد ولی وقتی صدای زنگ آغاز کار جلسه علنی بلند و لاریجانی خواستار قرائت متن این طرح شد، روشن شد که تمام دو ساعت قبل نمایندگان در خصوص کم و کیف این طرح در فضای غیرعلنی گفتگو کرده اند و حالا قرار است که تنها این طرح بدون استماع نظر موافقان و مخالفان به رای گذاشته شود، حتی معاون پارلمانی دولت که برای رسیدگی به این طرح به مجلس دعوت شده بود نه تنها امکان صحبت کردن پیدا نکرد بلکه وقتی می خواست دلایل مخالفت خود با این طرح را بیان کند با تشر رئیس مجلس مواجه شد. چراکه او به گفته خودش یک ساعت حرف زده بود که کسی با این طرح و اصلاحاتی که اعمال کرده مخالفت نکند تا حامل یک پیام به جامعه جهانی باشد که در ایران هم روی پرونده هسته ای یک حرف بیشتر ندارند و حالا اعلام مخالفت دولت یعنی اختلاف نظر در داخل حکومت ایران.
علی لاریجانی با تعدیل طرح نمایندگان و اعلام اینکه کمیسیون امنیت ملی هم ملاحظات را رعایت نکرده، با افزودن کلمه “با در نظر گرفتن نظر شورای عالی امنیت ملی” به ماده اول این طرح، در واقع اختیار عمل را باز در اختیار دولت و شورای عالی امنیت ملی قرار داده بود و وقتی این اصلاحات با اعتراض برخی نمایندگان روبرو شد، گفت: مساله هسته ای بحث فروش سیب زمینی که نیست. او در توضیح گفت: مسائلی مربوط به شورای عالی امنیت ملی است و شورا درباره آنها نظر دارد؛ ما می خواهیم مساله را حل کنیم، نمی خواهیم که مساله جدید بسازیم. شورای عالی امنیت ملی، چارچوب هایی دارد که ما باید با آن هماهنگی لازم را داشته باشیم؛ این مساله (موضوع هسته ای) بحث فروش سیب زمینی که نیست! موضوع مهمی است، لذا باید به آن توجه کنیم.
لاریجانی برای تعدیل طرح و وادار کردن مجلس به ضرورت چنین اصلاحی، نه به دل واپسان مجلس اجازه صحبت کردن داد و نه به نماینده دولت که مخالف اصل طرح بود. این طرح در نهایت تصویب شد اما دولت معتقد بود که این طرح مخالف اصل 175 قانون اساسی چراکه تصمیم گیری در حیطه پرونده هسته ای نه در صلاحیت مجلس و نه در صلاحیت دولت است بلکه این پرونده تحت نظر شورای عالی امنیت ملی و تحت رهبری، آیت الله خامنه ای در حال پیگیری است. اما شورای نگهبان با دولت هم عقیده نبود و در سریعترین زمان ممکن طرح را تایید تا برای دولت الزام آور باشد. هنوز اخم دولت باز نشده بود که آیت الله خامنه ای آب پاکی روی دست دولت ریخت و در ضیافت افطاری سران نظام ضمن حمایت از تیم مذاکره کننده و با برشمردن خط قرمزها که عینا در طرح نمایندگان مجلس هم آمده، گفت: «تحریم‌های اقتصادی، مالی و بانکی چه مربوط به شورای امنیت، چه کنگره‌ی آمریکا و چه دولت آمریکا باید فوراً هنگام امضای موافقت‌نامه لغو و بقیه‌ی تحریم‌ها هم در فواصل معقول برداشته شود.» والبته بقیه مواد طرح را در صحبت های خود عینا تکرار کرد که باید آن را سندی بر هیچ کاره بودن مجلس در پرونده هسته ای دانست. از این روست که رئیس مجلس بی توجه به آیین نامه داخلی مجلس خود شخصا گزارش کمیسیون امنیت ملی را اصلاح و به نماینده دولت اجازه سخن گفتن نمی دهد و طرح را همانگونه که از بیرون مجلس به او تکلیف شده به رای نمایندگان می گذارد و رای آنها را جلب می کند.
فرجام مشابه استیضاح وزرای سابق آموزش و پرورش
استیضاح فانی وزیر آموزش و پرورش اگرچه با تبلیغات گسترده و سرو صدای زیاد در دستور کار مجلس قرار گرفت ولی از روزهای قبل نیز قابل پیش بینی بود که فرجام این استیضاح نیز مشابه استیضاح وزرای سابق آموزش و پرورش باشد. فانی چهارمین وزیر آموزش و پرورشی است که بعد از انقلاب توسط نمایندگان مجلس استیضاح شده و اتفاقا مثل سه وزیر سابق پیروز از جلسه استیضاح خارج شده است. به نظر این اتفاق یک دلیل روشن دارد و آن این است که نمایندگان به رغم انتقاداتی که نسبت به وضعیت معیشتی و شغلی معلمان دارند ولی نیک می دانند که هر کسی بر کرسی وزیر در این وزارت خانه تکیه بزند وضع به همین منوال خواهد بود. محمد علی نجفی وزیر دولت هاشمی رفسنجانی، مرتضی حاجی وزیر دولت خاتمی و محمود فرشیدی وزیر دولت احمدی نژاد نیز پیش از فانی وزیر دولت روحانی، استیضاح شده بودند ولی هیچکدام از وزارت برکنار نشدند.
جبار کوچکی‌نژاد، نادر قاضی‌پور، عبدالوحید فیاضی، حامد قادرمرزی، فرهاد بشیری، عبدالحسین شیری، سیدمهدی موسوی‌نژاد، محسن علیمردانی و محمود شکری سخنرانان موافق استیضاح بودند که به مدت دو ساعت تندترین انتقادات را متوجه فانی وزیر آموزش و پرورش کردند. محور مباحث آنها وضعیت معیشتی معلمان، کارت بیمه طلایی معلمان، نظام رتبه بندی معلمان و وضعیت نابسامان مدارس روستایی بود. ولی مخالفان فانی نیز می دانستند که از دست فانی کاری ساخته نیست چراکه بدنه آموزش و پرورش بسیار بزرگ و توانایی اقتصادی دولت کفاف کاستی ها و مشکلات آموزش و پرورش را نمی دهد. از این رو غلامرضا تاجگردون در مقام مخالف استیضاح اعلام کرد: وزیر را باید نسبت به سهمی که در این کاستی های دارد مورد پرسش قرار داد. فانی وزیر آموزش و پرورش دولت روحانی، در نهایت با 167 در مقام وزارت باقی ماند.
تصاویره منتشره از لحظات پس از ابقای باقی نشان می داد که موافقان و مخالفان استیضاح با وجود بحث های بسیار جدی همه از نتیجه راضی و خندان هستند.
کمیسیون عمران مخالف استیضاح آخوندی
اکثریت طراحان استیضاح آخوندی وزیر راه و شهرسازی، در جلسه ای که به بررسی استیضاح اختصاص داشته شرکت نکردند. معلوم نیست غیبت استیضاح کنندگان به علت انصراف آنها از استیضاح است یا بنای کوتاه آمدن ندارند. محمد دامادی یک عضو کمیسیون عمران با بیان اینکه «ظاهرا استصاح‌کنندگان قصد قانع شدن ندارند»، گفته: اگر استیضاح‌کنندگان وزیر راه بنای قانع شدن داشتند، در این جلسه حضور می‌یافتند در صورتی‌که تنها چهار نفر از آنها آمده بودند. در عین حال سخنگوی کمیسیون عمران با مثبت ارزیابی کردن جلسه مشترک استیضاح کنندگان و آخوندی گفته: «اکثر اعضای کمیسیون مخالف استیضاح آخوندی وزیر راه و شهرسازی هستند.» او ابراز امیدواری کرده که استیضاح کنندگان امضای خود را پس بگیرند. طرح استیضاح آخوندی به امضای 25 نماینده رسیده که اگر نه نفر امضای شان را پس بگیرند این طرح از دستور کار مجلس خارج می شود. به نظر می رسد نتیجه رای فانی وزیر آموزش و پرورش در استیضاح آخوندی موثر باشد و نمایندگان را به بازپس گیری امضایشان قانع سازد.
ذره بین مجلس روی درآمدهای غیر متعارف پزشکان
همزمان با چک و چونه مجلس با دولت در خصوص حقوق پایین و وضعیت نابسامان معلمان، جمعی از نمایندگان با طرح مسائلی در خصوص درآمدهای غیر متعارف پزشکان، نگاهها را متوجه آنها کرده است. هفته گذشته پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت که خود فوق تخصص دارد و پیش از این وزیر بهداشت بوده از درآمدهای میلیاردی برخی پزشکان خبر داده و گفته: «وقتی یک معلم و یک پرستار ماهی یک تا 1.5 میلیون تومان حقوق می گیرد چرا یک پزشک باید ماهی 100 میلیون یا در بازار آزاد تا ماهی یک میلیارد تومان درآمد داشته باشد، قرار نبود شکاف طبقاتی زیاد شود.» در پی سخنان پزشکیان یک عضو دیگر کمیسیون بهداشت از تدوین طرحی برای برخورد با پدیده زیر میزی پزشکان خبر داده و گفته: این طرح از سوی بیش از ۳۰ نفر از نمایندگان به امضا رسیده و قرار است ساز و کار برخورد با آن به صورت قانون درآید.رسول خضری اضافه کرده: جامعه پزشکی قشر خدمتگذاری است اما تعداد کمی از این جامعه به دریافت زیرمیزی اقدام می‌کنند که تعجب آور است چون اغلب این افراد وضع مالی خوبی دارند و عموماً ثروتمند هستند و قشر متوسط جامعه پزشکی به دنبال آن نیستند.
نمایندگان در تعطیلات تابستانی
بنا بر اعلام هیات رئیسه مجلس، مجلس شورای اسلامی تا روز 21 تیرماه تعطیل و نمایندگان به تعطیلات رفته اند. مصادف شدن تعطیلات تابستانی نمایندگان مجلس با دور جدید مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای 5+1 با انتقاد نماینده قم و امام جمعه تهران مواجه شد ولی برنامه تعطیلات از قبل تنظیم شده بود. تعطیلاتی که با توجه به در پیش بودن انتخابات برای نمایندگان اهمیت زیادی داشت.
