در صحن: حسين سبحانی‌نيا از معدود نمايندگاني است كه با وجود شش دوره حضور در نهاد قانونگذاري، و ورود به هیات رییسه مجلس ولی حوزه انتخابيه‌اش را تغييير نداده و ترجیح داده در نیشابور بماند. معمولا نمایندگان شهرستانی بعد از دو سه دوره نمایندگی و تبدیل شدن به چهره ای ملی می کوشند از تهران راهی مجلس شوند تا از دردسرهای شهرهای کوچک خلاص و به امور ملی توجه کنند. محمد رضا باهنر، مجید انصاری، محمد حسن ابوترابی و … از این جمله اند. سبحانی نیا همانطور که حوزه انتخابیه اش را تغییر نداده، مواضع سیاسی اش نیز دست نخوره باقی مانده است. او سیاستمداری است در سایه، که جهت گیری هایش را با موضع رهبر ایران و جریان راست سنتی هماهنگ نگه می دارد. با حاشیه و تندروی میانه ای ندارد و از جنس نمایندگانی است که دولت تدبیر و امید برای فراکسیون اکثریت مجلس دهم متصور است.
سبحاني‌نيا از دوره دوم مجلس شوراي اسلامي تاكنون نماينده مردم نيشابور بوده و غيبت او در دوره‌هاي سوم و ششم كه جناح چپ حكومت (و بعدها اصلاح طلبان) اكثريت را در دست داشتند، نشان از تعلق او به جناح محافظه كار سنتي ايران دارد. او البته در دوره پنجم (۷۵ تا ۷۹) سفير ايران در مراكش بوده است.
سبحانی‌نیا خرداد ۱۳۳۳ در شهرستان نیشابور متولد شد. پس از تحصیلات مقدماتی در مدرسه علمیه گلشن، مطالعات حوزوي خود را در مشهد و تهران ادامه داد؛ خودش مي‌گويد: «درس خارج فقه را در محضر آيت الله خامنه اي از ۱۳۶۹ تا کنون» دنبال كرده است.
در زندگي‌نامه اش آمده، سال ۱۳۵۳ براي تحصيل علوم سياسي وارد دانشگاه تهران شده و با انجمن های اسلامی در فعاليت‌هاي فرهنگي علیه نظام حاکم، فعالیت داشته است. او همزمان با پيروزي انقلاب اسلامي فارغ التحصيل مي‌شود و يك سال بعد، همکاری خود را با حزب جمهوری اسلامی با پذیرش مسئولیت واحد اعزام مبلغ شروع می کند. سبحانی نیا دو سال بعد درحالي‌كه تنها ۲۶ سال داشته به وزارت خارجه مي‌رود و به مدت 4 سال به عنوان رئیس اداره آموزش، گزینش و ارزشیابی و مسئول هیأت عالی بازسازی نیروی انسانی آن وزارتخانه فعاليت مي‌كند.
سبحاني‌نيا در همان دوره كه مقارن مي‌شود با انقلاب فرهنگي دوره طولاني فوق ليسانس خود را طی ۱۳ سال تمام می کند. او در این مقطع اولين تجربه نمايندگي‌اش در مجلس دوم (۶۳ تا ۶۷) را نيز طي مي‌كند.
سبحاني‌نيا در همه ادوار حضور در مجلس و ديگر مناصب سياسي تلاش داشته از خود چهره يك روحاني محافظه كار ميانه رو و تابع رهبر جمهوري اسلامي را به نمايش بگذارد. مخالفت و موافقتش با دولت‌هاي مستقر همواره در چارچوب رفتاركلي جناح راست سنتي و به دور از تندروي هاي برخي همفكرانش مي‌گنجد.
او در مجلس هشتم در مقام نایب رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی همان زمان كه بعد از ديدار هيات دولت احمدی نژاد با مقام رهبری، معتقد بود «از نقاط قوت دولت نهم پایمردی و ایستادگی بر مصالح و منافع ملی به ویژه موضوع هسته‌ای است» در برهه‌اي ديگر كه اختلافات مجلس و دولت بر سر اجراي قوانين بالا ميگيرد، مي‌گويد: «قانون برای همه یکسان بوده و هیچ کدام از مسئولان نباید قانون را بسته به نگاه و رویکرد خود تفسیر کنند که این موجب بی‌ثباتی و هرج و مرج در نظام اداری کشور خواهد شد.»
او نخستين كسي بود كه در مجلس نهم اين بار به عنوان عضو هيات رئيسه مجلس ، نامه درخواست لاريجاني از آيت الله خامنه اي را براي توقف اجراي اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها علني كرد. رئیس مجلس شورای اسلامی در این نامه به تخلف دولت در اجرای غیر قانونی فاز دوم هدفمندی یارانه ها قبل از تصویب بودجه سال۹۱ اشاره کرده و از رهبر انقلاب در خواست کرده بر اساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی از وظایف و اختیارات‌شان برای ورود به این مسئله و توقف اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها استفاده کنند.
بعد از ماجراي معروف قهر و خانه نشيني احمدي نژاد هرچه اختلافات اصولگرايان با احمدي نژاد بيشتر مي‌شود، سبحاني‌نيا هم فاصله خود را با دولت بيشتر مي‌كند، دولتي كه زماني، همراه با ديگر همفكرانش به شدت از آن حمايت مي‌كرد. او اگر چه در ماجراي رحيم مشايي و آنچه كه به «جريان انحرافي » تعبير مي‌شد مشي ميانه روي خود را حفظ مي‌كند و تنها معتقد است «هم‌اکنون به دلایل خاص برخی گروه‌ها و دستجات سیاسی، به تفسیرهای خاصی از مسائل اعتقادی و مذهبی مردم روی آوردند که نتایج نگران کننده‌ای را در برخواهد داشت.» اما شايد يكي از صريح‌ترين اعلام مخالفت‌هايش با تصميمات دولت دوم احمدي نژاد در ماجراي استخدام بحث برانگيز ۱۵۰۰ نفر در نهاد رياست جمهوري آن‌هم در ماه‌هاي پاياني عمر دولت دهم بود. سبحاني نيا با اعلام «احراز موارد مغایرت مصوبه اخیر هیات وزیران درباره صدور مجوز برای استخدام ۱۵۰۰ نفر در نهاد ریاست جمهوری با قانون» دي ماه ۹۱ گفته بود: «اگر دولت در زمان مقرر، نسبت به اصلاح ایرادات مصوبه خود اقدام نکند، آن بخش ملغی‌اثر اعلام می‌شود.»
هرچقدر علاقه سبحاني‌نيا به حضور در کمیسیون سیاست خارجی (سخنگو در دوره چهارم و نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در دوره هفتم) به فعاليت در وزات خارجه و نمايندگي اش در مراكش (۷۵ تا ۷۹) برمي‌گردد، ديدگاه‌هاي فرهنگي او ناشي از تعلق فكري به جناح محافظه كار ميانه رو است. او در مصاحبه‌اي پر بازتاب، درباره گسترش استفاده از تلويزيون‌هاي ماهواره اي هم به عملكرد نيروي انتظامي در عدم برخورد انتقاد مي‌كند وهم به ضعف برنامه هاي صدا و سيما و می گوید: «نیروی انتظامی یا دستگاه های ناظر دیگر باید به طور جدی تر موضوع را پی گیری کنند و این قانون را عملیاتی تر و جدی تر دنبال کنند» و افزود: «اگر صداو سیما خوب عمل کند و برنامه های خوب و جاذب داشته باشدکشش مردم به ماهواره کم شده و مردم به شبکه های داخلی گرایش پیدا می کنند.»
سبحاني‌نيا در ماجراي موضع گيري عسگراولادي درباره موسوي و كروبي كه با مخالفت شديد اوصول‌گرايان تندرو و حتي برخي هم حزبي‌هاي او مواجه شد نيز به دفاع از او پرداخت و گفت كه «صحبت‌های عسگراولادی از روی دلسوزی برای انقلاب و نظام بوده است.» و ديدگاه خودش را هم اين‌گونه مطرح كرد: «می‌توان زمینه‌های جذب و بازگشت کسانی که گول خورده و ناخواسته در جریان فتنه افتاده‌اند را از راه مهر و محبتی که در نظام جمهوری اسلامی وجود دارد، فراهم کرد؛ به نظر من دیدگاه و منظر آقای عسگراولادی نیز همین بوده است.»
او بعد از پيروزي حسن روحاني نيز اگرچه در جرگه موافقان رئيس جمهور جديد نمي‌گنجد اما در مواردي به حمايت از او و كابينه‌اش پرداخته است. در زمان راي اعتماد به وزرا كه دفاع‌اش از علي جنتي براي وزارت ارشاد موثر افتاد و به عنوان موافق او در مجلس سخنراني كرد و گفت: «برنامه جنتی یکی از جامع ترین برنامه ها در عرصه فرهنگ است» هرچند اشاره او به اينكه «ایشان فرزند واقعی انقلاب مبارزی نستوه و هم‌بند آقای عزت‌شاهی اسطوره مقاومت علیه رژیم ستم‌شاهی است» به وضوح توصيف احمدجنتي دبير شوراي نگهبان بود.
از ديگر موضع گيري‌هاي نماينده اصول‌گراي نيشابور مي‌توان به انتقاد شديداللحن او از پرتاب كنندگان كفش به خودروي حسن روحاني در فرودگاه (مهرماه ۹۲) بعد از بازگشت از سفر نيويورك اشاره كرد كه گفت: «دستگاه‌های مسئول از جمله قوه قضاییه باید با حرکت افراطی اخلال گران مراسم استقبال از رییس جمهور برخورد کنند و مجلس نیز پس از دیدن فیلم اخلالگری این افراد وارد بررسی در این مورد می‌شود.»
حسين سبحاني‌نيا نمونه كاملي از يك روحاني مطلوب و مورد اعتماد نظام سياسي ايران است؛ اصول‌گرايي معتقد به راست‌گرايان سنتي كه درتمام ۳۶ سال حضور در دستگاه‌هاي تقنيني، اجرايي، تبليغي و نظامي همچنان به رهبر جمهوري اسلامي وفادار است و درآخرين مصاحبه اش به مناسبت سالگرد پيروزي انقلاب نيز معتقد است: «مطمئنا تبعيت از مقام معظم رهبري راه رسيدن به تمامي آرمان‌هاي انقلاب را ميسر خواهد کرد.»
حسین سبحانی نیا سه پسر به نام های مرتضی، مجتبی و امیر محمد دارد. مرتضی سبحانی نیا مشاور رییس ستاد انتخابات کشور و نماینده وزیر کشور در ستاد ساماندهی امور جوانان است.
