در صحن: دوم – شعب و کمیسیونها
الف – شعب
ماده ۲۷- پس از انجام مراسم تحلیف، نمایندگان به حکم قرعه به طور مساوى به پانزده شعبه تقسیم مى شوند و افراد باقیمانده به ترتیب از شعبه اول به بعد، یک یک به شعب افزوده مى شوند. نمایندگانى که بعداً سوگند یاد مى کنند به حکم قرعه به عضویت شعبى که کسرى دارند پذیرفته میشوند.
هر شعبه داراى یک رئیس، دو نائب رئیس، یک سخنگو و دو دبیر خواهد بود که جداگانه با رأى مخفى با ورقه و با اکثریت نسبى بیش از یک سوم کل اعضای شعبه، انتخاب مى شوند و در صورت تساوى به حکم قرعه عمل خواهد شد.
نتیجه انتخابات با ذکر آراء طى گزارشى به وسیله سخنگو به اطلاع مجلس مى رسد. مناط اعتبار براى رسمیت جلسات شعب، حضور حداقل دوسوم اعضاء مى باشد و تصمیمات شعب، به جز در مورد انتخاب افراد، با اکثریت مطلق آراء عده حاضر خواهد بود.
ماده ۲۸- هر یک از شعب براى تمام دوره نمایندگى رسمیت دارند و وظایف و اختیارات آنها عبارتند از:
۱- رسیدگى به اعتبارنامه ها
۲- تعیین اعضاى کمیسیون تحقیق
۳-تعیین اعضاى کمیسیون تدوین آیین نامه داخلى مجلس
۴-بررسى و تشخیص صلاحیت نامزدهاى عضویت در کمیسیونهاى تخصصى مجلس
ماده ۲۹- هر یک از شعب موظفند صورتجلسات خود را با قید اسامى حاضران و غایبان و تأخیرکنندگان به وسیله دبیر شعبه تنظیم و تقدیم هیأت رئیسه مجلس نمایند.
۱- رسیدگى به اعتبارنامه نمایندگان
ماده ۳۰- شعب به موجب جدول حوزه هاى انتخاباتى مجلس شوراى اسلامى که براساس حروف الفبا از طرف معاونت قوانین مجلس با نظارت هیأت رئیسه تنظیم و توزیع مى شود، رسیدگى به اعتبارنامه ها را شروع و نسبت به مدارکى که در شوراى نگهبان مورد رسیدگى قرار نگرفته و یا پس از رسیدگى شوراى نگهبان به دست آمده است اتخاذ تصمیم خواهد نمود و گزارش تصویب یا رد آن را از طریق هیأت رئیسه به مجلس تقدیم مى دارند. هر شعبه براى تسریع در کار مى تواند یک یا چند شعبه فرعى تعیین کند که اعضاى آن با قید قرعه از بین منتخبان آن شعبه تعیین مى شوند، ولى رسیدگى نهایى در شعبه اصلى به عمل مى آید و گزارش آن توسط سخنگوی شعبه طبق دستور جلسه به مجلس داده خواهد شد و در صورت غیبت سخنگو و همچنین در صورتى که سخنگوی شعبه در جلسه باشد، لیکن نخواهد درباره اعتبارنامه صحبت کند به ترتیب یکى از دو نائب رئیس یا دبیران وظیفه او را انجام خواهد داد.
ماده ۳۱- هیأت رئیسه موظف است فهرست اعتبارنامه هاى ارجاعى به شعب را تکثیر و در اختیار نمایندگان قرار دهد. چنانچه نماینده اى به هر یک از اعتبارنامه ها معترض باشد، حداکثر ظرف سه روز از تاریخ انتشار فهرست فوق الذکر اعتراض خود را کتباً به شعبه مربوطه تقدیم مى دارد. شعبه موظف است حداقل بیست و چهار ساعت قبل از بررسى هر اعتبارنامه از معترضان جهت توضیح اعتراض خود دعوت به عمل آورد.
تبصره- در صورت عدم حضور معترض یا معترضان در شعبه، حق طرح اعتراض در جلسه علنى را نخواهند داشت مگر آنکه عدم حضور آنان به تشخیص هیأت رئیسه با عذر موجه بوده باشد و همچنین در صورتى که شعبه در موعد مقرر از معترض یا معترضان دعوت به عمل نیاورد، آنان مى توانند در جلسه علنى اعتراض نمایند.
ماده ۳۲- هیچ شعبه اى نمى تواند تقدیم گزارش خود را بیش از دوازده روز از تاریخ دریافت پرونده به تعویق اندازد. در صورتى که تأخیر به حکم ضرورت پیش آمده باشد، رئیس و در غیاب او نائب رئیس شعبه مکلف است هیأت رئیسه مجلس را مطلع سازد. هرگاه هیأت رئیسه علت را موجه دانست، موضوع را دوباره به همان شعبه و در غیر این صورت به شعبه بعد ارجاع مینماید که ظرف ده روز پس از دریافت پرونده، گزارش دهد.
ماده ۳۳- گزارش هریک از شعب درباره تأیید یا رد اعتبارنامه ها بدون ذکر دلیل در مجلس قرائت مى شود. در صورتى که گزارش شعبه مبنى بر رد اعتبارنامه باشد و یا اینکه معترضان بر اعتراض خود باقى باشند، اعتبارنامه به کمیسیون تحقیق ارجاع خواهد شد.
درغیر این صورت اعتبارنامه مصوب تلقى گردیده و رئیس مجلس تصویب آن را اعلام مى نماید.
ماده ۳۴- کمیسیون تحقیق ظرف حداکثر پانزده روز به دلایل و توضیحات کتبى شعب و معترضان (که باید ظرف پنج روز از تاریخ ارجاع اعتبارنامه به کمیسیون، به آن کمیسیون فرستاده باشند) رسیدگى مى کند و پس از استماع و بررسى توضیحات شفاهى معترضان و مدافعات کتبى یا حضورى نماینده مورد اعتراض، نظر خود را به مجلس ارسال میدارد.
در صورت عدم حضور عمدى نماینده مورد اعتراض در کمیسیون و یا عدم ارسال مدافعات کتبى کمیسیون مىتواند بدون استماع مدافعات وى نظر خود را به مجلس ارسال دارد.
ماده ۳۵- چنانچه اعتبارنامه نماینده اى از طرف شعبه یا نماینده اى مورد اعتراض قرار گرفته و به کمیسیون تحقیق احاله شده باشد نظر کمیسیون مذکور در مجلس قرائت مى شود. اگر گزارش کمیسیون تحقیق مبنى بر رد اعتبارنامه باشد سخنگوی کمیسیون ادله رد اعتبارنامه را توضیح مى دهد. در صورتى که گزارش مبنى بر تأیید صحت اعتبارنامه باشد و یا در موعد مقرر گزارش ندهد، ابتدا سخنگوی شعبه معترض، ادله رد اعتبارنامه را توضیح مى دهد و نماینده معترض حداکثر به مدت نیم ساعت در رد اعتبارنامه صحبت مى کند و در صورتى که معترضان متعدد باشند حداکثر تا سه نفر با توافق بقیه و در صورت عدم توافق با قید قرعه انتخاب مى شوند و هر یک حداکثر به مدت نیم ساعت در رد اعتبارنامه صحبت مى کنند. نماینده اى که اعتبارنامهاش مورد اعتراض قرار گرفته به مدت دو برابر وقت مخالفان مى تواند صحبت کند و میتواند قسمتى از وقت خود را حداکثر به دو نفر از نمایندگان واگذار نماید.
ماده ۳۶- چنانچه نماینده بدون عذر موجه (به تشخیص هیأت رئیسه) تا ده روز پس از ابلاغ به وى براى دفاع از صحت اعتبارنامه خود در جلسه حاضر نشود، مجلس با استماع گزارش کمیسیون تحقیق و صحبت معترض وارد رأى گیرى مى شود.
تبصره- در صورتى که نماینده یا نمایندگان معترض به دلایل موجه در جلسه حضور نداشته باشند میتوانند با اطلاع قبلى هیأت رئیسه، دلایل اعتراض خود را کتباً به نماینده دیگرى تحویل تا توسط او در مجلس قرائت گردد.
ماده ۳۷- اگر کمیسیون تحقیق ظرف پانزده روز نظر خود را به مجلس اعلام نکرد، نماینده اى که اعتبارنامهاش مورد اعتراض واقع گردیده، مى تواند طرح اعتبارنامه خود را همراه با ارائه دلایل عدم گزارش کمیسیون تحقیق، از هیأت رئیسه درخواست بنماید. همچنین پانزده نفر از نمایندگان هم مى توانند چنین تقاضایى را از هیأت رئیسه بنمایند. هیأت رئیسه موظف است در اولین فرصت این درخواست را در مجلس مطرح نماید. پس از استماع توضیح کمیسیون، مجلس در این مورد تصمیم مى گیرد. در صورت موجه بودن علت تأخیر، مجلس مى تواند مهلت را تا پانزده روز دیگر تمدید نماید. در غیر این صورت، اعتبارنامه در جلسه بعد مجلس مطرح مى گردد و نماینده معترض و در صورت نبودن معترض سخنگوی شعبه مربوطه دلایل عدم تأیید صحت اعتبارنامه از طرف شعبه را در جلسه بیان مى کند. پس از دفاع نماینده صاحب اعتبارنامه، مجلس وارد رأى گیرى مى شود.
ماده ۳۸- أخذ رأى نسبت به اعتبارنامه مورد اعتراض مخفى و با ورقه مخصوص خواهد بود.
ماده ۳۹- نمایندگانى که هنوز اعتبارنامه آنان به تصویب نرسیده حق دادن رأى به جز در مورد اعتبارنامه نمایندگان و همچنین حق حضور در شعبه یا کمیسیون تحقیق، هنگام رسیدگى به اعتبارنامه خود را ندارند. در صورتى که از طرف شعبه یا کمیسیون یا با تقاضاى خود براى اداى توضیحات دعوت شوند، حق رأى نخواهند داشت ولى حق اظهارنظر دارند.