در صجن: مشهور به استفاده از نهج البلاغه در نطق‌هایش است. مسعود پزشکیان در سمت‌هایی که داشته چندان خبرساز نبوده، چه آن زمان كه در دولت دوم محمد خاتمي وزير بهداشت بود و چه سال‌هايي كه در مجلس بوده است. با این حال نطق انتقادي او درسال ۸۸ و پس از اعتراضات به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری این سال در فضاي آن زمان بازتاب‌هاي زيادي پيدا كرد، همان‌گونه كه با مخالفت‌هاي شديد اصولگرايان همكارش در مجلس مواجه شد و دقایقی جلسه مجلس را به هم ریخت و تعدادی از نمایندگان دور او حلقه زدند.
مسعود پزشکیان، مهر ماه ۱۳۳۳در شهر مهاباد به دنیا آمد. برای ادامه تحصیل به هنرستان کشاورزی در ارومیه رفت و در رشته صنایع غذایی، دیپلم گرفت. ديپلم دوم (طبيعي) را سال ۱۳۵۴ دیپلم گرفت و سال بعد وارد رشته پزشکی دانشگاه تبریز شد.
او در دانشگاه اقدام به تشکیل کلاسهای قرآن و نهج البلاغه كرد؛ تا به این وسیله بتواند «دانشجویان مسلمان را منسجم و متحد کند.» براساس گزارش‌ها اين دانشجويان با همراهي مسعود پزشکیان، نقش عمده‌ای در تظاهرات ۲۲ بهمن تبریز ایفا کردند. در همین راهپیمایی بود كه برادرش مجروح شد و پس از بستری شدن توسط حکومت زندانی شد.
پس از انقلاب مسعود پزشکیان به همراه دوستانش انجمن اسلامی دانشکده پزشکی تبريز را تاسيس مي‌كند. اودرسال ۵۸ ازحاضران مراسمي بود كه درپي سخنرانی هاشمی رفسنجانی در دانشکده پزشکی به درگیری فیزیکی بین دانشجویان مخالفان و موافقان نظام جمهوری اسلامی کشید. پزشكيان پس ازانقلاب فرهنگي وتعطیلی دانشگاه‌ها، به جهاد سازندگی و جهاد دانشگاهی رفت و در دوران جنگ ۸ ساله ایران و عراق نيز به عنوان مسؤول اعزام اکیپ‌های پزشکی به مناطق جنگي و برخي «عملیات»ها حضور داشت.
وی پس از اتمام دوره پزشکی عمومی در سال ۶۴، مدتی به عنوان مربی فیزیولوژی در دانشکده پزشکی تدریس کرد و دو سال پس از اتمام جنگ، تخصص جراحی عمومی را دردانشگاه تبریز و دوره فوق تخصص را سال ۱۳۷۲ در دانشگاه علوم پزشکی ایران به پایان برد و در بیمارستان شهید مدنی تبریزمشغول به کار شد.
مسعود پزشکیان سال ۱۳۷۳، از طرف علیرضا مرندی، وزیر بهداشت دولت هاشمی رفسنجانی، به ریاستِ دانشگاه علوم پزشکی تبریز منصوب شد و ۶ سال بعد همزمان با حکم معاونت سلامت محمد فرهادی، وزیر بهداشت دولت اول محمد خاتمی به تهران رفت. او ۶ ماه بعد در دولت دوم محمد خاتمی، وزیر بهداشت شد. مجلس ششم كه همسو با دولت بود و به او رای اعتماد داده بود چندان از عملکردش راضی نبود و او را استيضاح کرد ولی استیضاح رای نیاورد تا او به کارش بعنوان وزیر ادامه دهد. پزشكيان درباره اين استيضاح در برنامه تلويزيوني«شناسنامه» مي‌گويد:«اتهاماتی که به ما می‌زدند آن موقع می‌گفتند شما راست هستید الآن می‌گویند چپ‌ایم ما واقعا نمی‌دانیم راست بودیم چپ بودیم سر در نمی‌آورم ما چه کسی هستیم.»
درباره عملكرد آقای پزشكيان در مدت چهارساله وزارت، اگرچه طرفدارانش او را بنيانگذار طرح پذيرش رايگان بيماران تصادفي در اورژانس‌ها و طرح پزشك خانواده در روستاها مي‌دانند، اما در مقابل، منتقدان رفتار او در ماجراي تقلب در آزمون دستياري پزشكي را منفعلانه توصيف مي‌كنند. بويژه آنكه چند سال بعد در قامت نماينده مجلس، از نحوه برخورد با دستگيرشدگان درماجراي لورفتن سوالات امتحاتي همان آزمون، انتقاد كرد و گفت :«عوامل اصلی جز دستگیر شده‌ها نبودند.»
مسعود پزشکیان در مجلس هشتم به عنوان نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو انتخاب به محلس راه یافت. او پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ از نحوه رفتار با معترضان به نتیجه انتخابات اعتراض کرده است.
آقای پزشکیان همچنین به عنوان عضو فراکسیون اقلیت اصلاح طلبان انتقاداتی را به دولت احمدی‌نژاد مطرح می‌کرد. او زمانی که محمود احمدی‌نژاد به ۱۱ تن از همکاران خود نشان‌های مختلف دولتی اعطا کرد گفت: «ما از کارهای احمدی نژاد سر در نمی آوریم و نمی دانیم معنای آن چیست. اعطای نشان به صورت دیمی، به کسانی که هزینه ها را بیخود بالا برده اند کار اشتباهی است، و باید دید با کدام شاخص این افراد ارزیابی شدند.»
مسعود پزشکیان برای فعالیت سیاسی به نمایندگی مجلس محدود نماند و در ۲۱ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد ولی رد صلاحیت شد. او اگرچه شخصا به ردصلاحيتش اعتراض نكرد اما گروه طرفدار او موسوم به «كمپين انصاف» با انتشار اطلاعيه‌اي از رد صلاحيت كانديداي مورد نظرش انتقاد كرد. گروهی که ازاسفند۹۱ فعالیت خود را با راه اندازي سایت خبری«انصاف نیوز»، به عنوان رسانه‌ی انتخاباتی پزشکیان، آغاز کرد. اگر چه بعدها امتياز اين سايت به يكي از طرفدارانش سپرده و اعلام شد که او ديگر ارتباطي با اين رسانه ندارد اما حضور پررنگ اخبار و تصاوير پزشكيان در اين سايت، تردیدهایی در خصوص مستقل بودن این رسانه از پزشكيان را ایجاد کرده است.
پزشكيان درحالي در روزهاي پاياني منتهي به انتخابات با صدور بيانيه اي حمايت خود را از حسن روحاني اعلام كرد، كه پيش از آن گفته بود: «پس از رد صلاحیت شدن آقای هاشمی رفسنجانی من هم کنار کشیده‌ام و فعالیتی ندارم، این رد صلاحیت باعث شده تا من در گیجی به سر ببرم.»
پزشكيان همسرش را چند سال قبل از دست داد و بعد از فوت او، دیگر ازدواج نکرد. او دو پسر و یک دختر به نامهای مهدی، یوسف و زهرا دارد که همگی آنها ازدواج کرده اند.
